Κείμενα αρχείου: Πολιτική & Φιλοσοφία

Άρθρα που καταπιάνονται με ευρύ φάσμα αναλύσεων: από συζητήσεις πολιτικού ενδιαφέροντος, πάνω στην επικαιρότητα ή σε θέματα φιλοσοφικά και ιστορικά, μέχρι και αναλύσεις για την τέχνη. Η λίστα αυτή περιλαμβάνει άρθρα/συνδιαμορφώσεις, ατομικά άρθρα και γνώμες εξωτερικών συνεργατών (μεταφράσεις, σχόλια, φιλοσοφικές τοποθετήσεις κ.α.).

Christopher Lasch – Το θέατρο της καθημερινής ζωής

Από ~ ResPublica, διαδικτυακό περιοδικό

Φυλακισμένος στην ψευτοαυτογνωσία του, ο καινούριος Νάρκισσος ευχαρίστως θα κατέφευγε σε μία έμμονη ιδέα [idee fixe], σε μία νευρωτική καταπιεστική παρόρμηση, σε μία «ψυχαναγκαστική κατάσταση μεγαλείου» —σε οτιδήποτε θα απομάκρυνε το μυαλό του από το μυαλό του. Ως και η αστόχαστη συγκατάθεση στην καθημερινή ρουτινιέρικη δουλειά, καθώς η δυνατότητα να την επιτύχουμε απομακρύνεται στο ιστορικό παρελθόν, φτάνει να μοιάζει με σχεδόν αξιοζήλευτη νοητική κατάσταση. Ένας φόρος τιμής στην ιδιάζουσα φρίκη της σημερινής ζωής κάνει τα χειρότερα χαρακτηριστικά των παλαιότερων εποχών —την αποβλάκωση των μαζών, την ψυχαναγκαστική και επιβαρυμένη ζωή της αστικής τάξης— να φαίνονται συγκριτικά θελκτικά.

Η γοητεία της «προοδευτικής σύγκλισης»: μια πικρή ιστορία ελιτισμού

Από ~ ResPublica, διαδικτυακό περιοδικό

«Πρόοδος», «προοδευτισμός», «προοδευτικό όραμα», «προοδευτικό πρόσημο», «προοδευτικές πολιτικές»… καθώς εντός του κυβερνητικού χώρου γίνεται συχνά κουβέντα για την «ανάγκη σύγκλισης των προοδευτικών δυνάμεων» ενάντια στη «νύχτα της συντήρησης» και της δήθεν «οπισθοχώρησης σε μαύρες εποχές», κρίνουμε απαραίτητο να συζητηθούν και να ξεκαθαριστούν περαιτέρω τούτες οι έννοιες στις οποίες κατά καιρούς έχουμε ασκήσει κριτική.

Οι διχασμένες Μακεδονίες και το μέλλον τους (μέρος β’)

Από ~ Αθανάσιος Γεωργιλάς

Συνέχεια του πρώτου μέρους: Μακεδονία: Ένα όνομα για όλες τις χρήσεις ∴ δυ­να­τὰ δὲ οἱ προ­ύ­χον­τες πράσ­σου­σι καὶ οἱ ἀ­σθε­νεῖς ξυγ­χω­ροῦ­σιν, Θουκυδίδης [5.89] Στο πεδίο της επιστήμης των Διεθνών Σχέσεων, η Συμφωνία των Πρεσπών μπορεί να προσμετρηθεί ως ο θρίαμβος των νεορεαλιστών επί της σχολής του κλασικού ρεαλισμού. Σύμφωνα με τον ρεαλισμό, οι διεθνές σχέσεις καθορίζονται από την reason d’ état, το ιδιαίτερο συμφέρον των κρατών. Οι νεορεαλιστές υποστηρίζουν το ακριβώς αντίθετο. Τα κράτη δεν έχουν «ιδιαίτερο συμφέρον». Το συμφέρον του κάθε κράτος διαμορφώνεται από τους συσχετισμούς δυνάμεων των διεθνών σχέσεων. Στην περίπτωση της Συμφωνίας των Πρεσπών είναι φανερό ότι παραγνωρίστηκαν και από τα δύο μέρη τα άμεσα συμφέροντα της φυσικής, πολιτικής και πολιτιστικής τους ταυτότητας. Τα δύο μέρη έδειξαν να συμφωνούν -τουλάχιστον στα χαρτιά- ότι από εδώ και πέρα θα προσποιούνται πως στην ιστορία δεν υπήρξε μία Μακεδονία αλλά πολλές Μακεδονίες (για την ώρα τουλάχιστον δύο). Τα δύο μέρη έδειξαν ότι είναι πρόθυμα να ακολουθήσουν τη νεορεαλιστική γραμμή, και επιβεβαίωσαν ότι το «ιδιαίτερο συμφέρον» των κρατών είναι αυτό που υπαγορεύουν οι διεθνείς σχέσεις και οι συσχετισμοί …

Μακεδονία: Ένα όνομα για όλες τις χρήσεις (μέρος α’)

Από ~ Αθανάσιος Γεωργιλάς

Erga omnes (για όλες τις χρήσεις) Όσο και αν θέλει κανείς να εκφράσει έναν αμερόληπτο και αντιδογματικό προβληματισμό για την ονομασία της Μακεδονίας είναι πλέον δύσκολο, ίσως και εντελώς αδύνατο, να μην πληγώσει τα βαθιά αισθήματα και τις αξίες των ανθρώπων που έχουν διαφορετική άποψη. Όταν ακόμα και η πιο μετριοπαθής κουβέντα αποτελεί μαχαιριά για τον ακροατή που την ακούει, τότε αυτό σημαίνει ότι ακόμα και οι πιο καλοπροαίρετοι άνθρωποι έχουν μετατραπεί σε συνένοχους των κακών. Βέβαια οι απλοί άνθρωποι δεν είναι ένοχοι. Στον κουρνιαχτό των εξελίξεων για το Μακεδονικό Ζήτημα η ελληνική κοινωνία σύρεται στην αλληλοκτονία. Δεν πάει μόνη της, κάποιοι τη σπρώχνουν προς τα εκεί. Τα πάθη που εγέρθηκαν, ένθεν και εκείθεν γύρω από τη Συμφωνία των Πρεσπών, μόνον επιφανειακά είχαν ως μέλημα τους το όνομα Μακεδονία[1]. Η αντιπαράθεση για την ονομασία του κράτους της Βόρειας Μακεδονίας αποτελεί απλώς το πρόσχημα που υποκρύπτει τη θεμελιώδη αντίθεση του ειδικού (Ονομασία) με το γενικό (Ισχύς). Πίσω από τα σχήματα αυτά κρύβεται ένα ιδιαίτερο συμφέρον, το οποίο είναι αδιαχώριστο από την ενεργή ανάπτυξη της καταστατικής αρχής …

Hannah Arendt – Τι Είναι Αυθεντία;

Από ~ ResPublica, διαδικτυακό περιοδικό

Πίσω από τη φιλελεύθερη ταύτιση του ολοκληρωτισμού με τον αυταρχισμό και τη συνακόλουθη τάση να διαβλέπονται «ολοκληρωτικές» ροπές σε κάθε αυταρχικό περιορισμό της ελευθερίας, βρίσκεται μια παλαιότερη σύγχυση της αυθεντίας με την τυραννία, και της νόμιμης εξουσίας με τη βία. Η διαφορά μεταξύ τυραννίας και αυταρχικής διακυβέρνησης ή­ταν πάντοτε ότι ο τύραννος κυβερνά σύμφωνα με τη δική του θέληση και συμφέρον, ενώ ακόμη και η πιο δρακόντεια αυταρ­χική κυβέρνηση δεσμεύεται από νόμους. Οι πράξεις της ελέγ­χονται από έναν κώδικα ο οποίος είτε δεν δημιουργήθηκε από άνθρωπο καθόλου, όπως στην περίπτωση του νόμου της φύ­σης ή των Εντολών του Θεού ή των πλατωνικών ιδεών, ή εν πάση περιπτώσει δεν είναι δημιούργημα όσων βρίσκονται πραγματικά στην εξουσία. Η πηγή της αυθεντίας στην αυ­ταρχική διακυβέρνηση είναι πάντα μια ισχύς εξωτερική και ανώτερη από τη δική της εξουσία· από τούτη την πηγή, την εξωτερική ισχύ που υπερβαίνει την πολιτική επικράτεια, οι αυθεντίες (authorities) αντλούν διαρκώς την «αυθεντία» τους, δηλαδή τη νομιμότητά τους, και απ’ αυτήν μπορεί να ελεγ­χθεί η εξουσία τους.

Mark Lilla – Οι δύο δρόμοι για τη γαλλική Νέα Δεξιά

Από ~ ResPublica, διαδικτυακό περιοδικό

  μτφρ.: Γκιμπιρίτης Νικόλας Τον περασμένο Φεβρουάριο, η Σύνοδος της Συντηρητικής Πολιτικής Δράσης (CPAC) πραγματοποίησε το συνέδριό της στην Ουάσιγκτον. Αυτή η ετήσια διάσκεψη είναι ένα είδος Νταβός της Δεξιάς όπου μυημένοι και επίδοξοι πηγαίνουν να δουν τι νέο παίζει. Ο αρχικός ομιλητής, όχι και τόσο νέος, ήταν ο Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Mike Pence. Η επόμενη ομιλήτρια, αρκετά νέα, ήταν μια στιλάτη Γαλλίδα, πριν καν πατήσει τα τριάντα της, ονόματι Marion Maréchal-Le Pen. H Μarion, όπως την αποκαλούν στη Γαλλία, είναι η εγγονή του Jean-Marie Le Pen, ιδρυτή του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου [Front National], και ανιψιά της Marine Le Pen, της τωρινής προέδρου του κόμματος. Οι Γάλλοι πρωτογνώρισαν τη Marion όταν ήταν ακόμα παιδί, όταν ακτινοβολούσε στην αγκαλιά του παππού της στις αφίσες της προεκλογικής του εκστρατείας, και έκτοτε δεν αποχώρησε ποτέ από τη δημόσια σκηνή. Το 2012, στην ηλικία των είκοσι δύο, ήταν η νεότερη Αντιπρόσωπος που μπήκε στο Κοινοβούλιο από την εποχή της Γαλλικής Επανάστασης. Αποφάσισε να μην θέσει υποψηφιότητα για επανεκλογή το 2017, με την πρόφαση ότι ήθελε να περάσει περισσότερο χρόνο …

Η δικτατορία των ζωντανών στον Χρόνο

Από ~ Αθανάσιος Γεωργιλάς

-Γιατί είναι τόσο γκρίζα τα πρόσωπά τους, θέλησε να μάθει η Μόμο καθώς συνέχισε να τους κοιτάζει. -Γιατί ζούνε από κάτι το νεκρό, απάντησε ο μαστρο-Ώρας. Το ξέρεις πια πως τρέφονται με το χρόνο της ζωής των ανθρώπων. Αυτός ο χρόνος όμως πεθαίνει μ’ όλη τη σημασία της λέξης όταν τον αρπάζουν από τους πραγματικούς τους ιδιοκτήτες. Κι αυτό γιατί ο κάθε άνθρωπος έχει τον δικό του χρόνο. Κι ο χρόνος μένει ζωντανός μόνο εφόσον ανήκει πραγματικά σε κάποιον άνθρωπο. Μόμο, 1972, Μιχαήλ Έντε Μπορούμε να κλέψουμε τον χρόνο όπως οι Γκρίζοι κύριοι στο μυθιστόρημα του Μιχαήλ Έντε; Μπορούμε να αλλάξουμε με το έτσι θέλω την Ιστορία και το παρελθόν; Τα σημαίνοντα των ημερών δείχνουν ότι όχι μόνο μπορούμε να διαγράψουμε με την κιμωλία κάθε γνώση και αξία που μας έχει προσφερθεί από το παρελθόν αλλά και να επιβάλουμε ετσιθεληματικά χωρίς να λογοδοτούμε σε κανένα τη βούλησή μας. Οι ζωντανοί έχουν το πλεονέκτημα απέναντι στους πεθαμένους και τους αγέννητους. Η ιδέα που έχουμε για την Ιστορία επιδρά με καθοριστικό τρόπο στη διαμόρφωση της αντίληψης που …

Christopher Lasch – Γιατί η Αριστερά δεν έχει κανένα μέλλον

Από ~ ResPublica, διαδικτυακό περιοδικό

μετάφραση: Νικόλας Γκιμπιρίτης Σ.τ.μ.: Η ιστορία έχει ως εξής. Ο Κρίστοφερ Λας δημοσιεύει το άρθρο «Το σφάλμα της Δεξιάς;» στο περιοδικό Tikkun 1:1 (1986), σσ. 23-29 [το κείμενο μπορεί κανείς να το βρει σε ελληνική μετάφραση στο Respublica]. Ευθύς αμέσως του ασκείται δριμεία κριτική σχεδόν ταυτόχρονα από την Lillian Rubin, «A Feminist Response to Lasch», Tikkun 1:2 (1986) και από τον Richard Lichtman, «A Socialist Response to Lasch», Tikkun 1:2 (1986), κριτική στην οποία απαντάει ευθύς αμέσως στο ίδιο τεύχος με το κείμενο «Why the Left has no Future», Tikkun 1:2 (1986), σσ. 92-97. Επιγραμματικά η κριτική που του ασκήθηκε είναι ότι οι θέσεις του Lasch αναπαράγουν την πατριαρχία, τον σεξισμό, την αντιδραστικότητα της αυταρχικής Δεξιάς and all the blah-blah-blah. Αυτή η μπαγιάτικη πολεμική, γεμάτη ηθική κατακραυγή και θεωρητική αερολογία, δείχνει άθελά της γιατί η Αριστερά δεν έχει κανένα μέλλον. Καθώς είναι ανίκανη να εξηγήσει την επιμονή στη θρησκεία, στις οικογενειακές αξίες και στην ηθική της προσωπικής ευθύνης πλην της καταγγελίας τους ως εκφράσεις ψεύδους συνείδησης –ως προϊόντα πλύσης εγκεφάλου ή ως ανορθολογικές προσκολλήσεις σε «απλές …

Christopher Lasch – Το σφάλμα της Δεξιάς;

Από ~ ResPublica, διαδικτυακό περιοδικό

Η ελπίδα για μια νέα πολιτική δεν έγκειται στη διατύπωση μιας αριστερής απάντησης στη Δεξιά. Βρίσκεται στην απόρριψη των συμβατικών πολιτικών κατηγοριών και στον επαναπροσδιορισμό των όρων της πολιτικής συζήτησης. Η ιδέα μιας άλλης «Αριστεράς» έχει ξεπεράσει τον ιστορικό της χρόνο και πρέπει να ταφεί με αξιοπρέπεια, μαζί με τον ψευδή συντηρητισμό που απλώς ενδύεται μια παλαιότερη φιλελεύθερη παράδοση με συντηρητική ρητορική. Οι παλιές ετικέτες δεν έχουν πια νόημα. Αντί να διαυγάσουν προκαλούν περαιτέρω σύγχυση. Πρόκειται για προϊόντα μιας προγενέστερης εποχής, της εποχής του ατμού και του χάλυβα και είναι εντελώς ανεπαρκή στην εποχή της ηλεκτρονικής τεχνολογίας, του ολοκληρωτισμού και της μαζικής κουλτούρας. Ας πούμε λοιπόν αντίο σε αυτούς τους παλαιούς μας φίλους, στοργικά αλλά σταθερά, και ας κοιτάξουμε αλλού, τόσο για καθοδήγηση όσο και για ηθική υποστήριξη.

Η δημοκρατική αναγέννηση ως ελπίδα σε έναν υπό κατάρρευση κόσμο

Από ~ ResPublica, διαδικτυακό περιοδικό

Κατά τον προηγούμενο αιώνα μια ορισμένη Δεξιά πίστευε ότι ο πλούτος πρέπει να μοιράζεται από το σύστημα της αγοράς. Από την άλλη, η Αριστερά θεωρούσε πως τη μοιρασιά πρέπει να αναλάβει ένα ισχυρό κράτος (και κόμμα), με δίκαιο και ισότιμο τρόπο. Ωστόσο με την βαθιά κρίση της βιομηχανικής παραγωγής, ειδικά σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, έννοιες όπως «Αριστερά» και «Δεξιά» κατέληξαν με τις ίδιες λανθασμένες συνταγές, στην πραγματικότητα θα λέγαμε ότι η Αριστερά (ακόμη και ως ιδέα) μετατράπηκε σε Δεξιά. Έτσι αυτό που απόμεινε στους αριστερά καθήμενους ήταν μια αόριστη ηθική ανωτερότητα που ενώ μπορεί να βασίζεται στην ίδια συνταγή, διατηρεί το αποκλειστικό προνόμιο να προωθεί έναν λόγο βασισμένο στον δικαιωματισμό και στην ισότιμη διανομή του πλούτου.

Page 1 of 21
1 2 3 … 21