Κείμενα αρχείου: Πολιτική & Φιλοσοφία

Άρθρα που καταπιάνονται με ευρύ φάσμα αναλύσεων: από συζητήσεις πολιτικού ενδιαφέροντος, πάνω στην επικαιρότητα ή σε θέματα φιλοσοφικά και ιστορικά, μέχρι και αναλύσεις για την τέχνη. Η λίστα αυτή περιλαμβάνει άρθρα/συνδιαμορφώσεις, ατομικά άρθρα και γνώμες εξωτερικών συνεργατών (μεταφράσεις, σχόλια, φιλοσοφικές τοποθετήσεις κ.α.).

To #Brexit και η «θεολογία» της «απελευθέρωσης» από την οικειότητα και τους δημοκρατικούς θεσμούς

Από ~ ResPublica, διαδικτυακό περιοδικό

Αν παρατηρήσουμε με προσοχή τις εξελίξεις από την ημέρα των αποτελεσμάτων του δημοψηφίσματος μέχρι και σήμερα θα διακρίνουμε δύο διαφορετικούς κόσμους και αντιλήψεις να συγκρούονται. Από τη μια η κοσμοθεωρία αυτών που βλέπουν το έθνος ως «υπόσχεση» και από την άλλη η αντίληψη πως το έθνος αποτελεί κάτι το ξεπερασμένο και παρωχημένο, αν όχι μια «καταπιεστική» σύμβαση από την οποία οφείλουμε να απελευθερωθούμε. Από τη μία η Αγγλία που βλέπει την αυθυπαρξία και τον εαυτό της, ως μια οντότητα εντός της οποίας δημιουργούνται σχέσεις που διαρκούν και ριζώνουν, και από την άλλη η Αγγλία που θέλει να συμπεριφέρεται ως αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτικής των Βρυξελλών, που ταυτίζεται με τον κοσμοπολιτισμό του νεοφιλελευθερισμού, σε πλήρη πολιτισμική παράλυση λόγω των αυτο-ενοχών και του βεβαρημένου αποικιακού της παρελθόντος.

Ο θρίαμβος του Λόγου: Μακεδονία, καταλήψεις, «κοινωνικός αυτοματισμός»

Από ~ Αθανάσιος Γεωργιλάς

Αν το τελευταίο επιτευχθεί, η κρίση σημαίνει ότι ένας νέου τύπου, «προοδευτικός» αυτή τη φορά ολοκληρωτισμός ορθώνει τη σκιά του επάνω στην ανθρωπότητα. Ο Λόγος αντιμέτωπος με το Δίκαιο. “Ο Θρίαμβος του Λόγου” αντί του Triumph des Willens. Αρκετά μπερδεμένοι καιροί για να τους αναλύουμε με τυπικούς όρους από τα γνωστά ιδεολογικά σχήματα.

Ουτοπία, κομφορμισμός και ελπίδα (amor mundi και amor fati)

Από ~ Μιχάλης Θεοδοσιάδης

Ελπίδα είναι: «να λέω στον εαυτό μου κάθε πρωί: «Έχω θάρρος, δεν φοβάμαι». Θα αποκτήσω θάρρος, αλλά ένα θάρρος που συμμορφώνεται με αυτά που μπορώ να φανταστώ όντας απόλυτα συνυφασμένα με την παρούσα ατέλειά μου. Κατά συνέπεια το θάρρος μου δεν θα υπερβεί τούτη την ατέλεια» (Σιμόν Βέιλ)

Το «Πορτρέτο του Έντμοντ Μπέλαμι» και η υπέρβαση της ζωγραφικής

Από ~ ResPublica, διαδικτυακό περιοδικό

Η τεχνολογία, μαζί με την καθίζηση των τεχνών, δείχνει να οδηγεί στην καταρράκωση της σκέψη, της οποίας η αποξήρανση έχει ήδη προκληθεί από τον καταναλωτισμό, από την τάση του να αντικαθιστά το παρελθόν με νέα καταναλωτικά είδωλα. Το πάθος ορισμένων για την τεχνητή νοημοσύνη είναι ένα ακόμα δείγμα της κρίσης ειδωλολατρίας που μαστίζει τον δυτικό άνθρωπο και της απελπισμένης αναζήτησής του για μια ανώτερη αρχή (υπερέχουσα) που θα τον εξουσιάσει χωρίς όμως και να ακυρώνει την εγωιστική του έπαρση. Υπό μια έννοια πρόκειται για Το Υπόγειο του Ντοστογιέφσκι στον κόσμο των υπολογιστών.

Βυζάντιο και Laïcité (μέρος β’): Περί των παρανόμως τοῖς ἄρχουσιν ἐπί τοῖς ἱεροῖς τολμωμένων

Από ~ Αθανάσιος Γεωργιλάς

Η διαλεκτική σχέση μεταξύ βυζαντινού “Κράτους” και Εκκλησίας αναιρεί ριζικά την απλοϊκή άποψη του Hegel και κάνει τις επίκαιρες εξαγγελίες περί “συμφωνιών της Πολιτείας με την Εκκλησία” να φαντάζουν άτολμες και υπερφίαλες σε σχέση με τα ριζικά μέτρα και την ολομέτωπη επίθεση που εξαπέλυσαν στην Εκκλησία οι κοσμικοί του Βυζαντίου.

Βυζάντιο και Laïcité (μέρος α’)

Από ~ Αθανάσιος Γεωργιλάς

“Η εκκοσμίκευση θεωρείται συνήθως η νίκη του αθεϊσμού επί του χριστιανισμού. Λίγοι όμως βλέπουν πως είναι δυο εντελώς διαφορετικά πράγματα ο αντικληρικαλισμός του κράτους από την αποχριστιανοποίηση ενός λάου. Το πρώτο πράγμα μπορεί να συμβεί κάλλιστα χωρίς να είναι απαραίτητο επακόλουθο το δεύτερο. Και όσο αφορά την αποχριστιανοποίηση της ελληνικής κοινωνίας αυτή συντελείται ήδη εδώ και αρκετές δεκαετίες χωρίς να έχουν θιχτεί στο ελάχιστο τα “δικαιώματα” της ιερατικής τάξης.”

Το συναίσθημα, η αυθεντία και η ενοχή ως λογικές πλάνες

Από ~ ResPublica, διαδικτυακό περιοδικό

Αυτές οι λογικές πλάνες -στις διάφορες αποχρώσεις τους και σε συνδυασμό με άλλες πλάνες- μπορούν να γίνουν δόλια όπλα στη φαρέτρα ενός δημαγωγού (με την αρνητική έννοια του όρου). Αυτό γιατί, όπως και η προσφυγή στην αυθεντία καλλιεργεί εξίσου την ακρισία και υπονομεύει την ατομική σκέψη, η κατασκευή ενοχής καλλιεργεί συστηματικά τον φόβο. Αν κάποιος, για παράδειγμα, βρίσκει ενδιαφέρον το έργο του Καντ, επειδή κάποια σημεία του έργου ενδέχεται να παραπέμπουν σε ρατσισμό, μπορεί να φοβηθεί να εκφράσει δημόσια αυτό το ενδιαφέρον του, διότι κάποιοι μπορεί να τον κατατάξουν αυτομάτως στους ρατσιστές.

Δέκα πληγές ιάσιμες

Από ~ Κατερίνα Χατζοπούλου

Ο φιλοσοφικός λόγος είναι σημαντικό να είναι σαφής. Σημαντικό επίσης είναι να είναι χρήσιμος, τεκμηριωμένος και άμεσα εφαρμόσιμος σε ζητήματα που απασχολούν σήμερα τον άνθρωπο. Ο φιλοσοφικός λόγος πρέπει να συνδέει τα σύγχρονα με τα διαχρονικά. Στο παρόν κείμενο επιχειρείται εντοπισμός περιθωρίων βελτίωσης στο θέμα της ιδεολογίας (πρόσληψης και ερμηνείας της πραγματικότητας), όπως διαπιστώνονται αρκετά συχνά, ώστε να αποτελούν πρόβλημα σε βαθμό κοινωνικών πληγών, αιτίες δυστυχίας στο κοινωνικό σύνολο. Αντιπροτείνονται κατευθύνσεις, οι οποίες ήδη επιδιώκονται από πολλούς και την τάση αυτή επιθυμούμε να ενισχύσουμε. Βασική θέση του άρθρου είναι πως τα προβλήματα μπορεί και να μην είναι ανεπίλυτα και η ελληνική πραγματικότητα μπορεί να βοηθηθεί στο θέμα της ιδεολογίας, το οποίο είναι σημαντικό, εφόσον η ιδεολογία κατευθύνει και το σύνολο της ανθρώπινης συμπεριφοράς, ατομικά και κοινωνικά. Παραθέτουμε τις ακόλουθες δέκα θέσεις με συνοπτικό σχολιασμό.

‘Ταξίδι’ στην εικόνα του Άλλου: Αιθιοπική Ορθόδοξη Εκκλησία

Από ~ ResPublica, διαδικτυακό περιοδικό

Η κατάνυξη είναι πλέον ένα σπάνιο συναίσθημα που λαχταρώ να νιώσω, πόσο μάλλον να μοιραστώ μαζί με άλλους σε μία βαθιά σύνδεση. Ο Χριστός — όπως μαθαίνω διαρκώς — ως νόημα και παρουσία έχει την τάση να ξεπηδάει από τα πιο απίθανα μέρη και νιώθω σαν να τον αναζητώ στο πιο σοβαρό παιχνίδι ‘θησαυρού’ του κόσμου.

Ναζισμός, το κρυφό πρόσωπο της νεωτερικότητας

Από ~ Αλέξανδρος Μπριασούλης

Μέσα σ’αυτό το κλίμα χαρούμενου φεστιβισμού και επιθετικού σχετικισμού που χαρακτηρίζει τις δυτικές κοινωνίες, o ναζισμός αποτελεί κυριολεκτικά την πέτρα του σκανδάλου. Παρά την ομόφωνη κατακραυγή για τα εγκλήματά του, καταφέρνει να επιβιώνει ανενόχλητος, σαν ζωντανό απολίθωμα, και χωρίς να έχει ανάγκη να κρύψει το αληθινό του πρόσωπο. Κι αν καταφέρνει κάτι τέτοιο, είναι γιατί το ιστορικό, αποκρουστικό του πρόσωπο είναι κάτι το απαραίτητο, τόσο στους αφελείς οπαδούς όσο και στους ορκισμένους εχθρούς του. Αν για τους πρώτους η πιστότητα της αναπαράστασης μπορεί να λειτουργεί ως υπόσχεση επιτυχίας ή συνταγή ψυχικής πλήρωσης, για το νεωτερικό αφήγημα ο ναζισμός λειτουργεί ως ανάθεμα, ως το άκρον άωτον του Κακού, μια έννοια με σχεδόν μεταφυσική υπόσταση, τόσο αντίθετη με το πνεύμα της προόδου που να ορίζει αυτόματα και από την ανάποδη την ίδια την ουσία των λεγόμενων ουμανιστικών αξιών.

Page 1 of 20
1 2 3 … 20