Κείμενα αρχείου: Πολιτική & Φιλοσοφία

Άρθρα που καταπιάνονται με ευρύ φάσμα αναλύσεων: από συζητήσεις πολιτικού ενδιαφέροντος, πάνω στην επικαιρότητα ή σε θέματα φιλοσοφικά και ιστορικά, μέχρι και αναλύσεις για την τέχνη. Η λίστα αυτή περιλαμβάνει άρθρα/συνδιαμορφώσεις, ατομικά άρθρα και γνώμες εξωτερικών συνεργατών (μεταφράσεις, σχόλια, φιλοσοφικές τοποθετήσεις κ.α.).

Το σώμα ως πεδίο φιλοσοφικού στοχασμού στη σκέψη του Merleau Ponty

Από ~ ResPublica, διαδικτυακό περιοδικό

Ο Μ. Ποντύ Γάλλος φιλόσοφος και φαινομενολόγος γεννήθηκε στη Γαλλία και σπούδασε φιλοσοφία. Είχε την ευκαιρία κατά την διάρκεια των σπουδών του να γνωρίσει τον ΖΠ Σατρ αλλά και τον φαινομενολόγο Ε. Husserl και να επηρεαστεί ιδιαίτερα από την Εγελιανή ερμηνεία του Μαρξ από τον Ε. Κοζέβ. Στην πρώιμη φάση της καριέρας του δίδαξε σε λύκεια και μετέπειτα έλαβε την έδρα Coll ge de France την οποία κατείχε ο Μπερξόν[2]. Το πρωτότυπο στο φιλοσοφικό στοχασμό του είναι πως η οξύνοια και η διαύγεια του πνεύματος του τον έκανε να αντιμετωπίσει σημεία που μεγάλοι στοχαστές όπως ο Μ. Χάιντεγκερ αλλά και ο Ε. Χουσέρλ είχαν αφήσει ασαφή.

Το χέρι και η ομιλία στη σκέψη του Όσβαλντ Σπένγκλερ

Από ~ ResPublica, διαδικτυακό περιοδικό

Αυτό που διαχωρίζει το χέρι από το όπλο, λέει ο Σπένγκλερ, είναι η τεχνική διαδικασία: «[α]φενός στην παραγωγή του όπλου, αφετέρου στη χρήση του. Όπως υπάρχει μια τεχνική για την κατασκευή του βιολιού υπάρχει και μια τεχνική για το παίξιμο του βιολιού. Αυτή η ανωτερότητα του ανθρώπου να επιλέγει και να κατασκευάζει σύμφωνα με τα δικά του μέτρα και τις ανάγκες τα όπλα του και τα εργαλεία του, συνιστά την απελευθέρωση από τον καταναγκασμό του είδους.

Όχι άλλο Κατερίνα Γώγου

Από ~ Σοφία Ζήση

Η Κατερίνα Γώγου, ποιήτρια-σύμβολο της εγχώριας ελευθεριακής κουλτούρας, της καταγραφής των αδιεξόδων του αστικού υποκειμένου και των ματαιωμένων πολιτικών οραμάτων, φαίνεται να στοιχειώνει ακόμα πολλούς από τους ποιητές (ή όσους προβάλλονται ως ποιητές) της νεότερης γενιάς. Διαβάζοντας κανείς τις στιχουργικές προσπάθειες πολλών ανθρώπων της γενιάς των σημερινών σαραντάρηδων, γίνεται σαφές πως η Γώγου αποτελεί βασική τους επιρροή, υφολογικά, θεματολογικά και γλωσσικά. Η επιλογή «αιχμηρών» ή «προκλητικών» θεμάτων και λεξιλογίου είναι ένα από τα σταθερά χαρακτηριστικά των νεότερων, και φαίνεται αυτά τα χαρακτηριστικά να είναι συχνά το ζητούμενο, χωρίς να γίνεται τις περισσότερες φορές πειστικό ότι πηγάζουν από μια αυθεντική εσωτερική ανάγκη. Κάτι τέτοιο συμβαίνει για παράδειγμα στο ποίημα Με τον τρόπο του Γ.Σ.  του Γιάννη Στίγκα όπου – αν εξαιρέσουμε την παραπομπή που κάνει στο ομότιτλο ποίημα του Σεφέρη – τα συνωμοτικά  «ψιτ μεγάλε» και «δεν θα σ’ το κάνω πιο λιανά», μπορεί να πει κανείς πως παραπέμπουν στο «το νου σου, ε» της Γώγου. Παρατηρείται δηλαδή μια υφολογική συνάφεια που φαίνεται να αποτελεί περισσότερο αναμόχλευση του πρωτοτύπου παρά δημιουργική συνομιλία με αυτό. Σε κάθε περίπτωση, η επιρροή του συγκεκριμένου ύφους στους νεότερους φαίνεται να υπερτερεί έναντι άλλων επιρροών που θα συζητηθούν παρακάτω.

Λέο Στράους – Φυσικό δίκαιο και δημοκρατία

Από ~ ResPublica, διαδικτυακό περιοδικό

  Ο άνθρωπος είναι φύσει κοινωνικό ον. Είναι φτιαγμένος έτσι ώστε να μην μπορεί να ζήσει, ή να ζήσει καλά, παρά μόνο μαζί με τους άλλους. Εφόσον από τα άλλα ζώα τον ξεχωρίζει το λογικό και η ομιλία, και εφόσον η ομιλία είναι επικοινωνία, ο άνθρωπος είναι κοινωνικός με έννοια ριζοσπαστικότερη από κάθε άλλο κοινωνικό ζώο: η ίδια η ανθρωπινότητα είναι κοινωνικότητα. Ο άνθρωπος αναφέρεται στους άλλους, ή μάλλον βρίσκεται σε κατάσταση αναφοράς προς τους άλλους, με κάθε ανθρώπινη πράξη, αδιάφορο αν η πράξη αυτή είναι «κοινωνική» ή «αντικοινωνική». Η κοινωνικότητά του δεν προέρχεται, λοιπόν, από έναν υπολογισμό των ηδονών τις οποίες προσδοκά από τη συναναστροφή, αλλά αποκομίζει ηδονή από τη συναναστροφή επειδή είναι φύσει κοινωνικός. Η αγάπη, η στοργή, η φιλία, η ευσπλαχνία, είναι τόσο φυσικές γι’ αυτον όσο και η έγνοια για το δικό του καλό και ο υπολογισμός τού τί οδηγεί στο δικό του καλό. Ακριβώς η φυσική κοινωνικότητα του ανθρώπου αποτελεί τη βάση του φυσικού δικαίου υπό τη στενή ή την αυστηρή έννοια του δικαίου. Επειδή ο άνθρωπος είναι φύσει κοινωνικός, …

Tα στομωμένα ξυράφια της Σώτης Τριανταφύλλου

Από ~ Σοφία Ζήση

Αφορμή για αυτό το κείμενο είναι το άρθρο της Σώτης Τριανταφύλλου «Φύγετε και αφήστε μας ήσυχους» για την Athens Voice, όπου επιχειρείται απολογισμός της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, και γίνεται αναφορά σε χαρακτηριστικά της αριστερής ιδεολογίας προκειμένου να αποδειχθεί η ανεπάρκεια και η επιβλαβής δράση της συγκεκριμένης κυβέρνησης. Θα γινει εδώ ανάλυση των προβληματικών σημείων του άρθρου, που είναι ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνεται τον αριστερό αυταρχισμό, τις αξίες και την ιδεολογία της αριστεράς, την στάση του όσον αφορά το Ευρωπαϊκό ιδεώδες, και θα γίνει κριτική στην αποτελεσματικότητα ή μη του σκεπτικού του κειμένου. Χρησιμοποιείται το κείμενο της Τριανταφύλλου ως δείγμα προοδευτικής φιλελεύθερης αρθογραφίας, η οποία χαρακτηριστικά στον Ελληνικό χώρο εμφανίζει συγκεκριμένα προβλήματα όπως η ασαφής, ανεπαρκής ή λανθασμένη χρήση πολιτικών όρων, οι γενικεύσεις και τα συμπεράσματα χωρίς λογική συνέχεια, και ο ιδεολογικός παρωπιδισμός.

Η πολιτική δεν είναι επιστήμη – Η δημοκρατική και η αριστοτελική αντίληψη περί πολιτικής*

Από ~ ResPublica, διαδικτυακό περιοδικό

Ορισμένοι υπερτονίζουν τον ρόλο της φρονήσεως στην αριστοτελική πρακτική φιλοσοφία κάνοντας λόγο γενικώς για την κατ’ εξοχήν πολιτική αρετή στην οποία βασίζεται η αριστοτελική σύλληψη της πολιτικής, και ως εκ τούτου παρουσιάζουν τη φρόνησιν ως προεξάρχουσα στο αριστοτελικό ηθικοπολιτικό οικοδόμημα. Όπως όμως το αναλύουμε αλλού δεν υπάρχει καμία προτεραιότητα του πολιτικού βίου στον Αριστοτέλη ούτε επίσης κάποιο ιδεώδες της φρονήσεως…

Ο αδύνατος αθεϊσμός και η σκέψη του Ζαν Μπορελλά – Paul Ducay

Από ~ Αλέξανδρος Μπριασούλης

Θα έπρεπε επίσης να τεθεί το ερώτημα, χάρη σε ποιό ακριβώς θαύμα ένας Φόιερμπαχ ή ένας Φρόυντ μπόρεσαν να αποκτήσουν συνείδηση αυτής της αυταπάτης εφόσον αυτή είναι εσωτερική και σύμφυτη με την ανθρώπινη νόηση: η αποκάλυψη αυτής της αυταπάτης αντιφάσκει με την υποστηριζόμενη θέση περί αυταπάτης! Θα μπορούσε βέβαια να ισχυριστεί κάποιος ότι είναι οι εξωτερικές συνθήκες μιας εποχής (πχ οι οικονομικές, θα έλεγε ο Μαρξ) που συντελούν στην αφύπνιση. Τότε όμως προκύπτει ένα άλλο πρόβλημα σχετικά με την «πολιτισμική» αυτή ερμηνεία: αν, όπως ισχυρίζεται ο Φόιερμπαχ, μια δογματική διδασκαλία δεν είναι τίποτε περισσότερο από ένα απλό παράγωγο της εποχής της και των ιστορικών συνθηκών που δεν διαθέτει κανένα σταθερό, υπερβατικό αναφερόμενο που να εγγυάται την καθολική του εγκυρότητα, τότε ποιός μας λέει ότι και η θεωρία του ίδιου του Φόιερμπαχ δεν είναι κι αυτή μια αυταπάτη ή απλά λανθασμένη;

Το κόστος του ψέματος των Sky UK και ΗΒΟ (για την ιστορική σειρά Τσερνόμπιλ)

Από ~ Αθανάσιος Γεωργιλάς

Ποιος ευθύνεται πραγματικά για ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα υπερβολικών ταχυτήτων; Η επιστήμη που βρίσκεται πίσω από μια τεχνολογία η οποία κατασκευάζει αυτοκίνητα που αγγίζουν ταχύτητες των 300χλμ την ώρα; Ο πωλητής της εταιρίας που πουλάει τα αυτοκίνητα; Ο οδηγός που παραβαίνει όλους τους κανόνες οδικής ασφάλειας; Ο κατασκευαστής των λωρίδων οδήγησης που δεν φτιάχνει ικανούς δρόμους για τέτοιες ταχύτητες; Όποια κι αν είναι η απάντηση, για τις εταιρίες των κινηματογραφικών σειρών Sky UK και ΗΒΟ ο υπαίτιος φαίνεται ότι είναι η κυβέρνηση. Το ιστορικό δράμα πέντε ωριαίων επεισοδίων Chernobyl, της σύμπραξης  της ευρωπαϊκής εταιρίας Sky UK και της αμερικάνικης ΗΒΟ, αποτελεί ένα οξύμωρο έργο. Στο ιστορικό του μέρος, όταν αναπαριστά την ατμόσφαιρα, τις εικόνες και το σκηνικό της εποχής, κάνει πραγματικά μια απίστευτα καλή δουλειά και μας μεταφέρει μέσω της οθόνης τη μεταλλική εκείνη αίσθηση της ραδιενέργειας στο στόμα. Στο δραματικό του όμως μέρος υπακούει σε φθηνούς προπαγανδιστικούς κανόνες, και όσον αφορά την υποκριτική του ικανότητα δεν ξεφεύγει από την τυπική καταγγελία, κλίση ταινιών ανάλογου τύπου που πρωταγωνίστησε ο δικός μας Νίκος Κούρκουλος. Μόνο αφελής θα ήταν …

Ένα από τα γεγονότα πλανητικού βεληνεκούς

Από ~ ResPublica, διαδικτυακό περιοδικό

Ένα από τα γεγονότα πλανητικού βεληνεκούς που έλαβαν χώρα τα τελευταία χρόνια πριν το ξέσπασμα της Γαλλικής Επανάστασης ήταν η οριστική επισημοποίηση της συμμαχίας του σνομπισμού και της Αριστεράς. Βέβαια, εκείνη την εποχή δεν μιλούσε ακόμα κανείς ούτε για σνομπισμό ούτε για Αριστερά, αλλά εντελώς ξαφνικά οι Κυρίες της Αυλής οι πιο κομψές και οι πιο ζηλευτές άρχισαν να φλυαρούν περί φόρων και τελωνείων, περί καπνών της Βιρτζίνια, χρεών και ακαθάριστου εθνικού προϊόντος. Κέντρο των συζητήσεων έγινε το Γενικό Συμφέρον (αλίμονο, πάντα το συμφέρον…) διαλύοντας εκείνη την χαλαρότητα του πνεύματος που κυριαρχούσε μέχρι τότε. Από εκείνη τη στιγμή ο υψηλός σνομπισμός, που πάντα αναζητά την διακριτικότητα, ήξερε τι ρούχο να φορέσει: τον Καλό Σκοπό. Σκοποί κοινωνικοί, μουσικοί, ανθρωπιστικοί και πρωτοποριακοί, ερωτικοί και ασιατικοί. Ήταν το άστρο της Δικαιοσύνης που έλαμπε στα πρόσωπα των Κυριών όταν υποδέχονταν τους καλεσμένους τους στα ντινέ, στα πάρτι και στα βουκολικά πικ νικ.

Ο χούμος του ελληνικού πολιτικού συστήματος, ο αντιλαϊκιστικός ελιτισμός της Αριστεράς και η εκλογική αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ

Από ~ ResPublica, διαδικτυακό περιοδικό

Επανερχόμενοι και πάλι στα της χώρας μας, έχουμε επίγνωση ότι για να γίνει μια το δυνατό ολοκληρωμένη, λεπτομερής και ρητή αποτίμηση της σύγχρονης ελληνικής πολιτικής ιδιαιτερότητας, ειδικά κατά τα χρόνια της κρίσης, θα χρειαστεί να περάσει περισσότερος χρόνος, αναμφισβήτητα είναι ακόμη νωρίς. Αντιθέτως, δεν είναι νωρίς για να αρχίσει μια μεγάλη συζήτηση. Για να υπάρξουν προοπτικές πολιτικής βελτίωσης, κρίνουμε ότι θα χρειαστούν βαθιές πολιτειακές τομές, οι οποίες για να συμβούν θα πρέπει να βγει η χώρα από τη αδράνεια. Πρέπει όμως να είμαστε πραγματιστές: δυστυχώς σε τούτο τον χούμος έχει καταλήξει να συμμετέχει καθοριστικά μόνο η κοινωνική τάξη των επαγγελματιών πολιτικών και των δημόσιων υπαλλήλων[18], με εξοβελισμένη σχεδόν ολοκληρωτικά την υπόλοιπη κοινωνία. Το καίριο ζήτημα σήμερα είναι η πολιτική στειρότητα, καθώς δεν φαίνεται να υπάρχουν ακόμη εκείνα τα «ένζυμα» και τα ωφέλιμα σπερματικά αποθέματα που θα μπορούσαν να προκαλέσουν ουσιαστικές και δημιουργικές ανακατατάξεις. Σε κάθε περίπτωση, οι όποιες προοπτικές βελτίωσης συνδέονται άμεσα με την αναδιανομή της εξουσίας στους πολίτες, έτσι κρίνoνται απαραίτητα τα εξής:

Page 1 of 24
1 2 3 … 24