Ένα έτος έμπλεο σημαντικών γεγονότων αποσύρεται
Στον ίδιο βαθμό η παρακμή της ΕΕ επέτρεψε στην Τουρκία να γιγαντωθεί και να προωθήσει τα νεοοθωμανικά της σχέδια. H Ευρώπη αρνείται τον ρεαλισμό και οποιαδήποτε αντικειμενική αλήθεια, που την αφορά συνολικά. Με μια συμπεριφορά που θυμίζει, στα μάτια του κόσμου, μια ξεπεσμένη Μαρία Αντουανέτα που «διακινεί» ανωτερότητα, η ΕΕ γίνεται το θύμα του μονοσήμαντα οικονομικού εαυτού της. Από την άρνηση της επιστήμης μέχρι την παράβλεψη της πραγματικότητας και την εμμονή στις ενοχές, η χρονιά που φεύγει στέλνει ένα σαφές μήνυμα: ή θα βρούμε ένα συνεκτικό νόημα και μια ιεραρχία στις αξίες μας, εμπλουτίζοντάς και προασπίζοντας την κουλτούρα μας ή θα συνθλιβούμε υπό το ασφυκτικό βάρος της ανατολικής ευρωστίας. Το νόημα όμως δεν μπορεί να είναι κάτι το αφηρημένο, δεν μπορεί να είναι ένας κούφιος ανθρωπισμός και δικαιωματισμός, πρέπει η υποχρέωση, η ευθύνη, η δικαιοσύνη, η ισονομία κ.ο.κ να ουσιώνονται δημοκρατικά σε συγκεκριμένο τόπο και χρόνο, δηλαδή μέσα σε εθνικό περιβάλλον.
3o Τεύχος ResPublica – Σημειώσεις εκτός γραμμής για το τέλος ενός κόσμου
(Άμεσα διαθέσιμο) Η υγειονομική κατάσταση έκτακτης ανάγκης που ταλαιπωρεί τον πλανήτη εδώ κι έναν περίπου χρόνο έφερε την Δύση αντιμέτωπη με μια πρωτόγνωρη κρίση: κρίση όχι μόνο ανθρωπιστική ή ηθική, αλλά και κρίση αυτογνωσίας. Είναι το άγνωστο που, σε αυτή την υψηλής πυκνότητας ιστορική περίοδο,…
Τελικά ποια είναι η πραγματική Αριστερά;
‘The primary lesson here is not about….“socialism” or even “communism” since Castro, Mao, Stalin, and Lenin did not actually attempt to implement any of those ideas.’ (Nathan Robinson, Current Affairs, October 2017) Γράφει ο Γρηγοριάδης Κωνσταντίνος Στις αρχές του προηγούμενου έτους κυκλοφόρησε από το Ινστιτούτο…
Ο Κωνσταντίνος Γρίβας σε μια συζήτηση με μέλη του Res Publica
Η τρομερή αυτή πανδημία που ταλαιπωρεί την ανθρωπότητα έχει τραβήξει σχεδόν όλα τα φώτα πάνω της. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η προκλητική, επιθετική και αναθεωρητική Τουρκία έπαψε να προωθεί και να υλοποιεί, άλλοτε με επιτυχία και άλλοτε όχι, τους σχεδιασμούς της και μάλιστα…
Το 2020 ο Προμηθέας παραμένει δεσμώτης (προδημοσίευση 3ου τεύχους ResPublica)
Αντίθετα με όσα (θέλουμε να) πιστεύουμε, η οικονομία του ψηφιακού κόσμου δεν είναι ούτε άυλη, ούτε πράσινη. Έχει σοβαρό οικολογικό αποτύπωμα και παράγει τεράστιες οικονομικο-κοινωνικές ανισότητες. Η εξόρυξη πετρελαίου και η εξόρυξη δεδομένων αποτελούν τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Πρόκειται για την αντίθεση ανάμεσα στον καπιταλισμό της θερμο-βιομηχανίας, η γέννηση του οποίου ανάγεται στον 19ο αιώνα, και σε έναν ψηφιακό καπιταλισμό, μεταβιομηχανικό και υποτιθέμενα άυλο και πράσινο, τον οποίο πρέπει να αναστοχαστούμε.
Η επιστημονικο-τεχνολογική έκρηξη των big data και της τεχνητής νοημοσύνης φέρνουν κοντά τους ισχυρούς δρώντες των δύο κόσμων – εκείνου της ενέργειας και αυτού της πληροφορίας. Η πετρελαϊκή βιομηχανία βασίζεται σε αυτές τις τεχνολογίες για τον ακριβέστερο εντοπισμό των αποθεμάτων, καθώς και για τη μείωση του κόστους λειτουργίας της χάρη στον αυτοματισμό, και οι γίγαντες του ψηφιακού κόσμου βλέπουν εκεί, με τη σειρά τους, μία πλούσια αγορά για τις υπηρεσίες τους – αποθήκευση και διαχείριση δεδομένων και machine learning.
Το ατέρμονο τέλος της μετανεωτερικής κοινωνίας (προδημοσίευση 3ου τεύχους ResPublica)
Είναι ενδεικτική η ειλικρίνεια με την οποία εκφράζεται ένας από τους σπουδαιότερους πρωταγωνιστές και αυτόπτης μάρτυρας των μεγάλων γεγονότων του 20ού αιώνα, ο Γάλλος φιλόσοφος Ζακ Ελλύλ: «Αγωνιστήκαμε λοιπόν για την ειρήνη, την κοινωνική δικαιοσύνη… αναζητήσαμε την ευτυχία και την ισότητα για όλους, αλλά όλες μας οι προσπάθειες κατέληξαν αναπότρεπτα στο ακριβώς αντίθετο, μεταμορφωμένες και διαστρεβλωμένες. Το χειρότερο απ’ όλα είναι αυτό το «φαινόμενο διαστροφής» όλων αυτών για τα οποία πολεμήσαμε στο αντίθετό τους, φαινόμενο που εμφανιζόταν κάθε φορά που οι επιθυμίες μας θριάμβευσαν στην ιστορία. Κάθε φορά τα πράγματα κατέληγαν στο αντίθετο από αυτό που είχαμε υπολογίσει. Ο σοσιαλισμός οδήγησε στον Στάλιν. Την πτώση του Χίτλερ την ακολούθησε η γενικευμένη υιοθέτηση των μεθόδων του, η νίκη του ολοκληρωτικού κράτους, τα βασανιστήρια, τα μονοκομματικά καθεστώτα, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Niklas Luhmann (μτφρ) Περιγράφοντας το Μέλλον (προδημοσίευση 3ου τεύχους ResPublica)
Έπειτα από διακόσια χρόνια και πλέον ενασχόλησης με τον εαυτό της, η σύγχρονη κοινωνία έχει στη διάθεσή της πολύ καλύτερα, πιο ρεαλιστικά μέσα αυτο-περιγραφής της. Σε κάθε περίπτωση, μπορεί να αντιληφθεί όλο και περισσότερα δομικά αποτελέσματα, τα οποία μπορεί να αποδώσει στον εαυτό της, καθώς είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τους θεσμούς, από τους οποίους εξαρτάται η συνέχιση της κοινωνικής αναπαραγωγής στο επίπεδο που έχει ήδη επιτευχθεί.
René Guénon (μτφρ) Προς την αποσύνθεση (προδημοσίευση 3ου τεύχους ResPublica)
Η νεωτερική αντιπαραδοσιακή δράση έπρεπε λοιπόν να στραφεί εναντίον της γενικής νοοτροπίας, αλλά πριν απ’ αυτό να επιχειρήσει να καταστρέψει τους παραδοσιακούς θεσμούς της Δύσης, και είναι εκεί ακριβώς που επικέντρωσε καταρχάς τη δράση της, περιμένοντας να εξαπλωθεί κατόπιν σε όλο τον κόσμο. Αυτή η διαδικασία δεν μπορούσε βέβαια να ολοκληρωθεί με τη μία, αν και σίγουρα προκαλεί εντύπωση η ταχύτητα με την οποία οι δυτικοί λησμόνησαν όλα αυτά που τους συνέδεαν με έναν παραδοσιακό πολιτισμό.
Το σώμα πριν και μετά το τέλος του κόσμου (προδημοσίευση 3ου τεύχους ResPublica)
Μέσα σ’εναν υπερπροστατευμένο χώρο το σώμα χάνει όλες τις άμυνές του. Στους χειρουργικούς θαλάμους η πρόληψη είναι τέτοια ώστε κανένα μικρόβιο, κανένα βακτήριο δεν μπορεί να επιβιώσει. Όμως, εκεί ακριβώς βλέπει κανείς να γεννιούνται οι μυστηριώδεις, οι ανώμαλες, οι ιογενείς ασθένειες. Διότι οι ιοί πληθύνονται από τη στιγμή που έχουν ελεύθερο χώρο. Σ’ έναν κόσμο αποκαθαρμένο από τις παλαιές λοιμώξεις, σ’ έναν «ιδανικό» κλινικό χώρο, ξεδιπλώνεται μια αψηλάφητη παθολογία, ανελέητη, γεννημένη από την ίδια την απολύμανση
Η βελτιόδοξη και ανθρωποκεντρική ευκοσμία, η κοινή ευπρέπεια και ο λαϊκός οικουμενισμός (προδημοσίευση 3ου τεύχους ResPublica)
Συνοψίζοντας: ο λαϊκός οικουμενισμός περνάει πρώτα και καλύτερα μέσα από τη δημοκρατία, η οποία προαπαιτεί έναν κοινό χώρο, ικανό να λειτουργεί ως κοινός τόπος, ως συλλογικότητα ζωντανών αναπαραστάσεων, συνδετικής μνήμης και ένταξης. Πιο συγκεκριμένα, ο κοινός αυτός τόπος δεν αποτελεί, απλά και μόνο, μια εμπειρική (a posteriori) σύλληψη, προερχόμενη μόνο από τις αισθήσεις μας (sense impression). Με βάση τον Kant, η αντίληψη του χώρου βασίζεται στην a-priori διαίσθηση. Πιο συγκεκριμένα, ο χώρος ως έννοια υποδηλώνει την ύπαρξη ενός ενιαίου τόπου.