Γεωπολιτική της Αρκτικής: σενάρια και αντιμαχίες
Μετάφραση και προλογισμός: Γιώργος Κουτσαντώνης Αν και έχουμε ορισμένες σοβαρές επιφυλάξεις σε σχέση με δυο βεβαιότητες που εκφράζει ο αρθρογράφος: α) ότι οι αιτίες του λιωσίματος των πάγων της Αρκτικής είναι αναμφίβολα ανθρωπογενείς και β) ότι η διάνοιξη θαλασσίου διαδρόμου, για κανονικά πλοία, στην Αρκτική πρέπει…
Ἡ μελαγχολικὴ ποικιλία τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς
Ἀπὸ αὐτὴ τὴν ἄποψη ἡ περίφημη διατύπωση τῆς καντιανῆς ἀρχῆς: «πρᾶττε πάντοτε μόνο μὲ βάση τὸ ἀξίωμα ἐκεῖνο, τὸ ὁποῖο μπορεῖς συγχρόνως νὰ θέλεις νὰ καταστεῖ καθολικὸς νόμος», μεταβάλλεται σὲ μιὰ ἀντίφαση ὅρων ἀφοῦ αὐτὸ ποὺ ἀναγνωρίζουμε ὡς δικαίωμα ζωῆς γιὰ τοὺς ἑαυτοὺς μᾶς τὸ ἀρνούμαστε ὡς δικαίωμα γιὰ τὴν ἔμβρυα ζωή. Τὸ ζητούμενο τελικὰ ποὺ τίθεται πραγματικὰ εἶναι τί ὁρίζει ἡ σύγχρονη ἐποχὴ ὡς ζωὴ καὶ ἂν ἡ ζωὴ εντέλει περιβάλλεται ἀπὸ τὴν προστασία τῆς ἕκτης ἐντολῆς. Δὲν χωράει ἀμφιβολία ὅτι γιὰ τὸν Κὰντ –καθώς καὶ τοὺς νεοκαντιανούς ἐπιγόνους του˗ ἡ ζωὴ δὲν συνδέεται μὲ τὴ βιολογικὴ ὕπαρξη· ἡ κατὰ τὸν Βάλτερ Μπένγιαμιν «bloßen Leben» (σκέτη ἢ ἁπλῶς γυμνὴ ζωὴ) δὲν εἶναι ἀντάξια τοῦ ὀνόματος τῆς ζωῆς. Ζωὴ γιὰ τὴν καντιανὴ ἠθικὴ εἶναι μόνο ἔλλογη δυνατότητα τῆς ἐλευθερίας ποὺ ὑπάρχει μέσα σὲ ἕνα ἀνθρώπινο πλάσμα. Ἀνάμεσα σὲ μιὰ βιολογικὴ ὕπαρξη (γυμνὴ ζωὴ) καὶ σὲ μιὰ ζωὴ ἀντάξια τοῦ ὀνόματος τῆς ὁριοθετεῖ ὅλο τὸ σύγχρονο νομικὸ σύστημα δικαιωμάτων καὶ ἀτομικῶν ἐλευθεριῶν.
Leo Strauss: Πρόοδος ή Επάνοδος;
Το κείμενο που τιτλοφορείται ως Progress or Return? The Contemporary Crisis in Western Civilization προέρχεται από μια σειρά διαλέξεων που είχε παραδώσει ο Leo Strauss το 1952 στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου. Όπως διαφαίνεται από τον τίτλο, ο Strauss καταπιάνεται τόσο με την ιδέα της προόδου…
Σύντομο σημείωμα για την ενεργειακή κρίση και την Ελλάδα.
Σε γενικές γραμμές, η ενεργειακή μετάβαση, σε βάθος χρόνου, θα επηρεάσει τις χώρες που εξάγουν πετρέλαιο και δευτερευόντως φυσικό αέριο, αλλά και εκείνες που λειτουργούν ως σταθμοί διαμετακόμισης, όπως η Λευκορωσία και η Ουκρανία. Είναι άγνωστο πώς θα εξελιχθεί στο μέλλον η κατάσταση με την ενέργεια στην Ευρώπη, δεδομένου ότι η Γερμανία, με όλο και περισσότερες ενεργειακές ανάγκες, έχει αποφασίσει να αποσυνδεθεί από την πυρηνική ενέργεια (σε αντίθεση με την Γαλλία και άλλες χώρες), ενώ η Ρωσία δεν είναι καθόλου εξασφαλισμένο ότι θα αποτελεί πάντα τον σχετικά ευκόλως διαχειρίσιμο μπίζνες παρτενέρ των Γερμανών, ειδικά από τη στιγμή που οι ΗΠΑ δεν επιθυμούν τη μονίμως υψηλή ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από την Ρωσία.
Παρρησία και Ισηγορία στην Αθηναϊκή Δημοκρατία
Στις μέρες μας, με τον προελαύνοντα κορωνοϊό και την ταυτόχρονη ακατάσχετη πλημμυρίδα fake news που μαστίζουν τον δημόσιο λόγο, τίθεται το ζήτημα της ελευθερίας του λόγου και αν αυτή μπορεί να είναι απεριόριστη ή αν υπάρχουν σαφή και οριοθετημένα πλαίσια μέσα στα οποία μπορεί να…
Aισθάνομαι άρα υπάρχω: Λόγος και συναίσθημα στον θεατρικό Πιέρ ντε Μαριβώ
Ο Ορτένσιος, ο σοφολογιότατος που έχει προσλάβει η Μαρκησία για να φροντίζει την βιβλιοθήκη της, διαβάζει για εκείνη και τον παρευρισκόμενο Ιππότη γνωμικά του στωικού ρωμαίου φιλοσόφου Σενέκα σχετικά με την υπεροχή της λογικής έναντι του συναισθήματος. Ο Ιππότης δείχνει την έντονη ενόχλησή του, διακηρύσσει…
Οικοφοβία: τι είναι και γιατί μας ενδιαφέρει
Συνδιαμόρφωση κειμένου: Γιώργος Κουτσαντώνης και Μιχάλης Θεοδοσιάδης Όπως κάθε λέξη που μπορεί να θεωρηθεί νεολογισμός, για να έχει νόημα η χρήση της πρέπει να εκφράζει και να περιγράφει μια πραγματικότητα· να μην είναι δηλαδή μια ιδεολογική επινόηση, αλλά απόρροια της ανάγκης να διατυπωθεί μια αλήθεια. Ο όρος…
Ο Hans Freyer και το πεπρωμένο του ανθρώπου μέσα στις βιομηχανικές κοινωνίες
Γράφοντας για έναν διανοητή όπως ο Hans Freyer, κινδυνεύει κανείς να επαναλάβει πράγματα γνωστά και χιλιοειπωμένα. Ωστόσο, δύσκολα αποφεύγει κανείς τον πειρασμό να κάνει λόγο για ένα πνευματικό κίνημα που στην ιστορία των ιδεών είχε αξιοσημείωτη προσφορά, αν και αυτή συνήθως αγνοείται σήμερα. Πρόκειται για…
Από το μαζικό κόμμα στο διαπερατό κόμμα
Η φθίνουσα αίγλη της δυτικής αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, στο ίδιο το εσωτερικό των δυτικών χωρών, έχει σε σημαντικό βαθμό να κάνει και με την μεταλλαγή που υφίσταται. τις τελευταίες δεκαετίες. η βασική νεωτερική πολιτική οργάνωση, που είναι το κόμμα. Από το καθαρόαιμο μαζικό κόμμα (αριστερό στις…
Τί σημαίνει τελικὰ ὁ ὅρος «γυναικοκτονία»;
Σὲ κάθε περίπτωση, ἡ προσπάθεια καθιέρωσης τεκμηρίου ἐπικινδυνότητος τοῦ κάθε ἄνδρα ὡς «ἀδίστακτου δολοφόνου», μὲ καμπάνιες ἐνημερώσεως τῶν γυναικῶν γιὰ τὰ «δέκα σημάδια ὅτι θὰ σὲ σκοτώσει ὁ σύντροφός σου» ἀλλὰ καὶ δραματοποιήσεις γιὰ τὸ ἀνδρόγυνο ποὺ ἡ σχέση του κατέληξε σὲ φόνο (πρόσφατη συμμετοχὴ τῆς σοκολατοποιΐας Lacta), δὲν ἀποτελοῦν μόνο προσβολὲς τοῦ κοινοῦ ἠθικοῦ αἰσθήματος, ποὺ ἀντιδρᾶ στὴν παρουσίαση τοῦ κάθε ἀνθρώπου ὡς δυνάμει ἐγκληματία. Ἀποτελοῦν πρωτίστως ἀπειλὲς γιὰ τὴν δυνατότητα εἰρηνικῆς συνυπάρξεως τῶν δύο φύλων. Δὲν ἀναφερόμαστε μόνο στὰ ἀκραῖα φαινόμενα, ἀφενός τῶν φεμινιστικῶν ὀργανώσεων καὶ ἀφετέρου τῶν «ἀπέναντί τους» ὀργανώσεων γιὰ τὰ δικαιώματα τοῦ ἀνδρός. Πρωτίστως ἐπηρεαζόμενοι εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ εἶχαν οὕτως ἢ ἄλλως τὴν τάση νὰ ἐξεγερθοῦν ἐναντίον τοῦ ἀντίθετου φύλου, γιὰ λόγους εἴτε ἰδεολογικῆς πορώσεως εἴτε προσωπικῆς ἀπογοητεύσεως.