Ἰσότητα ὑπὲρ καὶ ἐναντίον ἀξιοκρατίας
Στὸ τρίπτυχο τῆς φιλελεύθερης σκέψης, ἡ ἰσότητα κατέχει σήμερα μία θέση περιωπῆς. Οἱ συνθῆκες ἔχουν συγκλίνει ὑπέρ της, ἀρχῆς γενομένης ἴσως ἀπὸ τὶς τελευταῖες δεκαετίες του ψυχροῦ πολέμου. Ἡ ἔμφαση ποὺ τῆς ἐδόθη ἀπὸ τὰ σοσιαλιστικὰ καθεστώτα κατὰ τὸν 20ο αἰώνα, ὁδήγησε τὴν Ἀμερικὴ στὴ…
Gianfranco Mormino – Η πολιτική διάσταση της θυσίας στον Ρενέ Ζιράρ
Ο Ρενέ Ζιράρ δεν ασπάστηκε ποτέ τον αριστοτελικό ορισμό του ανθρώπου ως «φύσει πολιτικόν ζώον». Η ανθρωπολογία του δεν προβλέπει εύκολες αρμονίες ή έμφυτες τάσεις που οδηγούν με τρόπο φυσικό στη συνεργασία· αντιθέτως, το πλεόνασμα μίμησης που χαρακτηρίζει τον άνθρωπο, σε σύγκριση με άλλα είδη, είναι για αυτόν ένα δίκοπο μαχαίρι που, ενώ από τη μία πλευρά επιτρέπει την ανάπτυξη εκλεπτυσμένων δεξιοτήτων, από την άλλη εκθέτει σε κίνδυνο απώλειας οποιασδήποτε ικανότητας του ανθρώπου να ελέγξει τα γεγονότα και να υποπέσει στο χάος της βίας. Ενώ γίνεται όλο και πιο εξειδικευμένη, στην αντιμετώπιση των φυσικών κινδύνων, η ανθρωπότητα παραμένει ανίσχυρη μπροστά σε εκείνους που τεχνητά σφυρηλατεί από μόνη της, ζώντας σε μια συνεχή κατάσταση αυτο-προκαλούμενης επισφάλειας. Με αυτή τη θέση του ο Ζιράρ είναι σύμφωνος με την κριτική που ασκεί ο Χομπς στην αριστοτελική πολιτική δομή, που υπαγορεύεται από μια σύλληψη του ανθρώπου η οποία δεν αφήνει χώρο στην ψευδαίσθηση μιας τάξης που είναι εγγεγραμμένη στη φύση.
Ο Machiavelli, ο μεσαιωνικός Ισλαμικός πολιτικός στοχασμός και ο σύγχρονος δυτικός κόσμος
Στο πιο πρόσφατο βιβλίο του Βασίλειου Σύρου (διεθνώς αναγνωρισμένου ιστορικού της πολιτικής σκέψης και Διευθυντή του Early Modern Greek Culture Program στο Medici Archive Project στη Φλωρεντία της Ιταλίας) Μεσαιωνική Ισλαμική Πολιτική Σκέψη και Σύγχρονη Ηγεσία (Εκδόσεις Παπαζήση, 2020), αναλύονται διάφορες πτυχές της σκέψης μουσουλμάνων…
Η απεικονιστική θεωρία του πρώιμου Wittgenstein
Από τα πρώτα της κιόλας βήματα, η φιλοσοφία των Νεώτερων Χρόνων συγκρούστηκε με την, κυρίαρχη έως τότε, μεταφυσική του σχολαστικισμού, απέρριψε τις δικές της μορφές συλλογιστικής και αναζήτησε νέες μεθόδους απόκτησης γνώσης, με αφετηρία όχι όμως το γενικό και το αφηρημένο (όπως είχε κάνει ο…
Τεχνητή νοημοσύνη: μια νέα πρόταση Κανονισμού της ΕΕ
Έχοντας κάνει αυτή τη διάκριση, η ΤΝ είναι εξαιρετικά στρατηγικής σημασίας επειδή χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο στη διαχείριση κρίσιμων υποδομών (από τις μεταφορές ως το Διαδίκτυο), στον ιατρικό τομέα (χειρουργικές επεμβάσεις με ρομπότ), σε ποινικές διαδικασίες (για παράδειγμα, τεχνολογίες αναγνώρισης προσώπου) και στις διαδικασίες πρόσληψης (με αυτόματη ανάλυση βιογραφικών σημειωμάτων).
Για να λειτουργήσει σωστά, η ΤΝ χρειάζεται τεράστιο όγκο δεδομένων (big data). Για παράδειγμα, στην αναγνώριση προσώπου, το σύστημα TN πρέπει να είναι σε θέση να «συγκεντρώσει» έναν τεράστιο αριθμό συγκεκριμένων χαρακτηριστικών του προσώπου για να μπορεί να επιβεβαιώσει με σχετική βεβαιότητα ότι το παρατηρούμενο πρόσωπο είναι ενός συγκεκριμένου ανθρώπου. Αυτό έχει σημαντικές επιπτώσεις και στο επίπεδο της ηθικής: εξαιτίας της χρήσης ευαίσθητων βιομετρικών δεδομένων, αλλά και της ορθής λειτουργίας και χρήσης αυτών των τεχνολογιών.
O αριστοκρατικός ριζοσπαστισμός του Friedrich Nietzsche
«Ίσα δικαιώματα για όλους- αυτή ‘ναι η πιο θαυμάσια αδικία· γιατί από το καθεστώς αυτό υποφέρουν οι ανώτεροι άνθρωποι». Friedrich Nietzsche «Όλες οι θρησκείες, σχεδόν όλες οι φιλοσοφίες, ακόμα κι ένα μέρος της επιστήμης, αποτελούν μαρτυρίες της ακαταπόνητης, της ηρωικής προσπάθειας της ανθρωπότητας να αρνιέται…
Ὁ Ντώκινς καὶ οἱ μεταγλωττισμένες ἀξίες
Ὁ Δυτικὸς κόσμος πέρασε ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῆς Ἀναγέννησης πρὸς τὸν ἐνστερνισμὸ ἀξιῶν καὶ παραδοχῶν ποὺ ὁνομάστηκαν «ἀνθρωπιστικές». Πρόκειται γιὰ τὶς πολὺ γνώριμες, καὶ πολὺ σημαντικὲς στὸ σήμερα, παραδοχὲς περὶ ἰσότητας, ἀξίας τοῦ ἀνθρώπου, σημασίας τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς, καὶ ἄλλες. Ἡ θεμελίωση αὐτῶν τῶν…
O Caillois και η παιγνιώδης φύση του ανθρώπινου πολιτισμού
Έχοντας λοιπόν ταξινομήσει τα παιχνίδια με βάση τις αρχές τους και το επίπεδο οργάνωσης που διαθέτουν, ο Caillois πραγματοποιεί το μεγάλο πέρασμα στη σκιαγράφηση μια κοινωνιολογίας του πολιτισμού με βάση το παιχνίδι. Συγκεκριμένα, ταξινομεί τους ανθρώπινους πολιτισμούς με βάση το ποιες παιγνιακές ορμές είναι σε αυτούς κυρίαρχες. Σύμφωνα με τον ίδιο, υπάρχουν δύο θεμελιώδεις μορφές κοινωνίας: οι πρωτόγονες και μη επαρκώς ανεπτυγμένες (ο Caillois τις ονομάζει με τον χαρακτηριστικό τίτλο «κοινωνίες του πανδαιμόνιου») και οι οργανωμένες κοινωνίες («λογιστικές κοινωνίες»). Σύμφωνα με τον Caillois, πρωταρχικό ρόλο σε όλες τις κοινωνίες του πανδαιμόνιου παίζει η σύζευξη των ορμών μίμησης και ιλίγγου, ενώ στις λογιστικές τον πρώτο λόγο έχουν ο συναγωνισμός και η τυχαιότητα.
Ο ελληνισμός και η εθνική εξωτερική πολιτική μέσα στο χάος της ανάφλεξης
Συνδιαμόρφωση κειμένου: Μιχάλης Θεοδοσιάδης και Γιώργος Κουτσαντώνης Μια ακόμη αναβίωση των αραβοϊσραηλινών συγκρούσεων Σε πρώτη φάση, όταν χάνονται ζωές, ιδιαίτερα ζωές αμάχων, θέση που συμβαδίζει με τις αρχές της κοινής ευπρέπειας είναι η αναζήτηση μεθόδων για την οριστική παύση των εχθροπραξιών. Όσα συμβαίνουν αυτές τις ώρες ανάμεσα σε…
Gilles Kepel: η επιστροφή των θρησκειών στον εικοστό αιώνα
«Έτσι, η δημοκρατία, όπως την κατανοούσε ο Χασάν αλ-Μπάνα της Αιγύπτου, οι γυναίκες που οδηγούσαν αυτοκίνητο στη Σαουδική Αραβία ή τα κορίτσια που πήγαιναν σχολείο στο βορειοδυτικό Πακιστάν αντιμετωπίζονταν ως κακά που έπρεπε να παταχθούν, αφού απειλούσαν μια ατομικιστική ανδρική ελίτ, η οποία ωστόσο εξαρχάιζε…