Θεωρίες υπέρβασης: Πέραν του κράτους
Σήμερα που η κοινωνία έχει μετατραπεί σε ένα μαλντορορικό ιδιώτη, το κράτος το λαφυραγωγεί εξ ολοκλήρου μια αυτοαναφορική πολιτική τάξη ημέτερων, μυημένων στους κανόνες του κομματικού παιχνιδιού και των δημοσίων σχέσων. Η κρατική τάξη παρόλο που κρατάει το savoir vivre της δημοκρατικής συμπεριφοράς, τα προσχήματα του πλουραλισμού, προωθεί τα ανοιχτά σύνορα, σέβεται τις διαφορετικότητες και είναι φιλική προς τις μειονότητες, στη ουσία λειτουργεί κατά αποκλειστικότητα για την διατήρηση και την διαιώνιση του πυρήνα του κράτους. Οι θεωρίες για την υπέρβαση του κράτους σε μία μέγιστη και διογκωμένη του μορφή, απλώς αναγάγουν αυτή την αυτοαναφορικότητα στα υψηλότερα μεγέθη που γνώρισε ποτέ η ιστορία της ανθρωπότητας.
Ισοπεδωτές, θρησκευτικότητα και λαϊκή κυριαρχία
Συνδιαμόρφωση κειμένου: Γιώργος Κουτσαντώνης και Αθανάσιος Γεωργιλάς «Δεμένος και φιμωμένος, συνέχισε να χτυπά το πόδι του και να χειρονομεί για να δείξει στον κόσμο ότι, αν μπορούσε, πάλι θα τους καυτηρίαζε». [1] Τον Απρίλιο του 1638, όταν ήταν 22 ή 23 χρονών ο Τζον Λίλμπουρν (John Lilburne) [2],…
Αντιδημοκρατία
Αυτός ο δημώδης όχλος που δεν είναι ούτε κυρίαρχος πολιτικά αλλά και ούτε αδέσποτος κοινωνικά. Που κατέχει μόνο στο όνομα τον τίτλο του δήμου αλλά στερείται την εξουσία των κοινών είναι ότι πιο κοντά βρίσκεται σε αυτό που αποκαλούμε σήμερα «κινήματα για την δημοκρατία». Βγαλμένα μέσα από την ανωνυμία και εγκλωβισμένα στα όρια του κράτους ψάχνουνε μέσα στον θολό ορίζοντα του έθνους να αυτοπροσδιοριστούν ως δήμος. Αυτό για το οποίο αγωνίζονται τελικά δεν είναι άλλο από τον δημοκρατικό Λεβιάθαν της μαζικής κοινωνίας. Μια αντίφαση εν την γέννηση της: Η Αντιδημοκρατία.
Για τις επαναστάσεις: Μια ιστορία του κράτους
Την στιγμή που το κυρίαρχο ενδιαφέρον στην Ελλάδα αγωνιά για το αποτέλεσμα των γαλλικών εκλογών, απουσιάζουν από το δημόσιο τόπο, όσο ποτέ άλλοτε, οι ελάχιστοι όροι πολιτικής άμυνας και κοινωνικής αυτοσυντήρησης. Η έγνοια του εγχώριου κοινού να βρεί στην Γαλλία το προεικόνισμα για τις εσωτερικές εξελίξεις προδίδει τον δανεικό χαρακτήρα της χώρας και την ιδεολογική της συγγένεια με τον γαλλικό συγκεντρωτισμό. Από ότι φαίνεται, έχει πλέον γίνει φύση η συνήθεια να ψάχνουμε ιδέες και πρότυπα από αλλού, και να μην αναζητούμε τις λύσεις στους ίδιους μας τους εαυτούς.
Η δημοκρατία που κινδυνεύει & πλάγιοι (φιλελεύθεροι) σκοποί
Συνδιαμόρφωση κειμένου: Γιώργος Κουτσαντώνης, Αθανάσιος Γεωργιλάς, Μιχάλης Θεοδοσιάδης Τους μηχανισμούς και τις διαδικασίες μέσω των οποίων η ημιμάθεια και η αμάθεια απειλούν τη δημοκρατία στην Ελλάδα και διεθνώς, περιέγραψε στην διάλεξή του, ο καθηγητής Γιώργος Δερτιλής στο πλαίσιο του 2ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών. Μια γεύση από τον πυρήνα της σκέψης του κ. Δερτιλή μπορεί κανείς να πάρει από το κείμενό του με τίτλο «Η Τυραννία της Αμάθειας», καθώς και από μια πρόσφατη συνέντευξή του. Το να υποστηρίζει κανείς ότι η δημοκρατία μας απειλείται προϋποθέτει πρώτα -και αυτό είναι το ελάχιστο- την διευκρίνηση, πως το πολίτευμα στο οποίο αναφέρεται ο κ. Δερτιλής δεν είναι άλλο από ένα ταξικό, γραφειοκρατικό, κομματοκρατούμενο μόρφωμα…
Θεσσαλονικεύσι Συμβουλευτικός
Θεσσαλονικεύσι Συμβουλευτικός, περί δικαιοσύνης Ο Νικηφόρος Χούμνος αποτελεί ενδεικτική περίπτωση λόγιου του ύστερου Βυζαντίου (1250/5-1327 μ.Χ.) ο οποίος συνταιριάζει στο ίδιο πρόσωπο το συγγραφικό με το πολιτικό έργο. Τα συγγράμματα του συμπεριλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερόντων (φιλοσοφία, ποίηση, αστρονομία), όπως και το πολιτικό του έργο,…
Οι τιποτένιοι Αλέξιοι* και ο ελεήμων αυτοκράτορας του Βυζαντίου
Ακριβώς τέτοια είναι η περίπτωση των τελευταίων δέκα ετών, από το 1195 έως το 1204 μ.Χ. πριν τα σταυροφορικά στρατεύματα καταλύσουν με ανεπανόρθωτα αποτελέσματα την σχεδόν χιλιόχρονη κυριαρχία της ανατολικής ρωμαϊκής αυτοκρατορίας (Βυζάντιο). Η τύχη ήθελε να διαχειριστούν την επιβαρυμένη πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά αυτοκρατορία και να την ωθήσουν σε ακόμα χειρότερα επίπεδα τρείς αυτοκράτορες με το ίδιο όνομα: ο Αλέξιος Γ’, ο Αλέξιος Άγγελος Δ’ και ο Αλέξιος Ε’ Δούκας Μούρτζουφλος. Το χαρακτηριστικό κοινό γνώρισμα και των τριών αυτοκρατόρων δεν ήταν μόνο το μικρό τους όνομα. Όλοι τους άνηκαν στην ίδια οικογένεια της δυναστείας των Αγγέλων και με την σειρά που τους αναφέρουμε ήταν θείος, ανιψιός και γαμπρός του θείου, και όλοι τους αποτελούσαν, όπως τους περιγράφει ο Georg Ostrogorsky, «τιποτένιες προσωπικότητες».
Η (ανατολική) ιστορία της Δύσης
Ενάντια στην μοιρολατρική πεποίθηση πως «η κάθε εποχή θεωρεί τον εαυτό της χειρότερη από τις προηγούμενες» η αλήθεια είναι πως στην ιστορία της ανθρωπότητας δεν είχε ποτέ καθολική επικράτηση η ρήση «κάθε πέρυσι και καλύτερα». Αν θέλουμε να αναζητήσουμε ένα σταθερό μοτίβο για το πως αντιλαμβάνονται ο άνθρωποι την εποχή τους θα διαπιστώσουμε πως πολύ συχνά εμφανίζονται εποχές οι οποίες κυριαρχούνται από έντονη αισιοδοξία και τόλμη για το μέλλον. Ας θυμηθούμε την belle epoque, τα χρόνια που ακολούθησαν το τέλος του δεύτερου μεγάλου πολέμου και την βικτωριανή αυτοπεποίθηση με την αστική προσήλωση στην πρόοδο και τις υλικές δυνάμεις. Ειδικά η βικτωριανή εποχή επέδειξε μια ανεπανάληπτη από τότε αύρα αισιοδοξίας και εμπιστοσύνης στις δυνάμεις της τεχνικής και τις επιστήμης. Άρα οφείλουμε να μην ξεχνάμε πως υπάρχουν και εποχές που οι άνθρωποι τις θεωρούς καλές, μάλιστα καλύτερες από τις περασμένες…
Ομόηχα των Κοινών
Αν και ετυμολογικά η προέλευση του όρου Τα κοινά συγχέεται συχνά με την ιστορική του προέλευση από την ελληνική θέσμιση της πόλης ( το κοινόν ) όπως και τη ρωμαϊκή res publica ( οι δημόσιες υποθέσεις ), λίγη ή καθόλου σχέση έχει η σύγχρονη ερμηνεία του μαζί τους. Τις περισσότερες φορές αποδίδουμε στα νέα ελληνικά τον όρο Τα Κοινά από το αγγλικό commons ή τους commoners ( λαϊκούς ) της ευρωπαϊκής υπαίθρου, άλλες φορές πάλι είναι απλά αποτέλεσμα μιας βεβιασμένης μετάφρασης όπως στην περίπτωση της Hannah Arendt όπου o όρος που χρησιμοποιεί στο Vita Activa, αυτό που μεταφράστηκε άγαρμπα στα ελληνικά ως «Η Δημόσια Σφαίρα: τα Κοινά» είναι στην πραγματικότητα «Public Realm: the Common», δηλαδή, σε μια κυριολεκτική μετάφραση «το κοινόν» καθότι είναι ενικός.
Λίγη συμπόνια για τον Ιάγο
Αν κάτι που βλέπουμε να διατηρείται σταθερό μοτίβο και να δίνει συνοχή στον Ιάγο είναι πως επιδιώκει την δράση όσο τίποτε περισσότερο. «Απόψε η τύχη μου αποφασίζει: μια και καλή με σώζει ή με λιανίζει». Ο Ιάγο είναι ένας παίχτης ή είναι απελπισμένος από τα αποτελέσματα της δράσης του; Πιθανό και τα δύο. Κάθε παίχτης που τον θρέφει το ερέθισμα του ρίσκου είναι ενεργός και ενεργούμενος των αποτελεσμάτων της τύχης. Ο κίνδυνος της πρωτοβουλίας, η αβεβαιότητα της επιτυχίας, η αδρεναλίνη της δράσης είναι το ναρκωτικό για τον Ιάγο και αυτός είναι στην ουσία δέσμιος του εθισμού αυτού.