Η έννοια της Iδεολογίας: ο φανατισμός των μαζικών κινημάτων (δ’ μέρος)
Το παρόν κείμενο αποτελεί συνέχεια της σειράς κειμένων μας σχετικά με την ιδεολογία και την ιστορία της μελέτης της, από τη σκοπιά της ιστορίας των ιδεών. Εδώ θα εξετάσουμε τις απόψεις του Αμερικανού συγγραφέα Eric Hoffer για τα μαζικά κινήματα. Αρχικά, για τον Eric Hoffer,…
Οι τρεις μεγάλες παραδόσεις της ηθικής φιλοσοφίας
Αν οι κλάδοι του επιστητού διαιρούνται στις φυσικές επιστήμες, τις κοινωνικές επιστήμες και τις ανθρωπιστικές σπουδές, τότε η φιλοσοφία ανήκει στην τρίτη και τελευταία ομάδα. Φιλοσοφία, τουλάχιστον στον δυτικό κόσμο, είναι η ορθολογική επιχειρηματολογία για την ευρύτερη κατανόηση του επιστητού, καθώς και η καταγραφή των…
«Η ατομική θεωρία του Δημόκριτου. Η ηθική και πολιτική φιλοσοφία του» (βιβλιοκριτική)
Κρίνει ο Δημήτρης Ι. Παπαδής Καθηγητής Φιλοσοφίας Εισαγωγικά, θα ήθελα να παρατηρήσω ότι το έργο του Ηλία Βαβούρα για τον Δημόκριτο δεν είναι απλώς εντυπωσιακό για το μέγεθός του, αλλά είναι κυρίως θαυμαστό για την ποιότητα του περιεχομένου του, γιατί χαρακτηρίζεται από τη βαθιά κατανόηση…
«Η κρυφή ζωή των φιλοσόφων» (βιβλιοκριτική)
Κρίνει ο Σπύρος Γκάνας, Φιλόλογος Α.Π.Θ. – Συγγραφέας Ήδη από την Αρχαιότητα, οι βίοι των φιλοσόφων αποτέλεσαν έναυσμα έρευνας που, ενώ αρχικά ίσως περιείχε περισσότερο ανεκδοτολογικό χαρακτήρα, αρχής γενομένης με το γνωστό επεισόδιο του αφηρημένου Θαλή που πέφτει στο πηγάδι (Θεαίτητος 173e), εν τούτοις αστραπιαία…
Ποια ήταν τα αίτια της νίκης του Hitler;
«[…] η θρησκεία, η δεισιδαιμονία και η αγυρτεία. Τρεις φοβερές δυνάµεις, αγριοπρόσωπες και φιδοπλόκαµες σαν τις Eρινύες του αρχαίου ελληνικού κόσµου, µεταφερµένες στη νεώτερη κοινωνία µε όλη τη φρίκη και την αηδία τους. Mεγάλα πνεύµατα της χριστιανοσύνης, ξάστερα και αµόλυντα σαν τα νερά της Kασταλίας,…
Χρήσεις και «καταχρήσεις» του Δαρβίνου
«Αλλά δεν αισθάνομαι υποχρεωμένος να πιστέψω ότι ο ίδιος ο Θεός που μας προίκισε με αισθήσεις, με λογική και με ευφυΐα θέλησε να αγνοήσει τη χρήση τους και να μας προσφέρει τη γνώση που θα μπορούσαμε να αποκτήσουμε μέσω αυτών με διαφορετικό τρόπο. Δεν θα…
Οι απόψεις του Bertrand Russell για τον Θεό και τις θρησκείες
«[…] κανείς δεν αμφισβητούσε πράγματι την ύπαρξη του Θεού μέχρι ότου οι θεολόγοι βαλθούν να την αποδείξουν. Η αισθητά μικρή επιτυχία αυτών των αποδείξεων οδήγησε πολλούς στο να αναρωτηθούν εάν η ύπαρξη του Θεού ήταν όντως τόσο προφανής όσο είχαν κάποτε πιστέψει». Alister McGrath «Στις 25…
Ο φιλοσοφικός πραγματισμός του William James (μέρος β’): ο φιντεϊσμός και η υπεράσπιση της θρησκείας
«Σύμφωνα με τον James, όσο επιτυχημένα και να εξέφραζαν τους γενικούς νόμους της φύσης, οι φυσικές επιστήμες, οι βαθύτερες πραγματικότητες που βιώνει ο άνθρωπος είναι πάντοτε εκείνες που σχετίζονται με την εσωτερική ζωή. Πίστευε ότι πρέπει να υπάρχει χώρος τόσο για την επιστήμη όσο και…
Πώς έγινα συντηρητικός και γιατί (β’ μέρος)
«Αν πρωτύτερα επιβαλλόταν να αναρωτηθούμε κατά πόσον η θρησκεία είναι μια θετική δύναμη, τώρα πρέπει να διατυπώσουμε την αμφιβολία μας ως προς την αξιοπιστία του Λόγου. Στο κάτω κάτω και η ατομική βόμβα είναι προϊόν του Λόγου· στο κάτω κάτω η τεχνητή αναπαραγωγή και διαλογή…
Πώς έγινα συντηρητικός και γιατί (α’ μέρος)
«Η νεωτερικότητα προέκυψε από τη δυσαρέσκεια για το χάσμα ανάμεσα στο είναι και στο δέον είναι, στο πραγματικό και το ιδανικό». Leo Strauss “In the matter of reforming things, as distinct from deforming them, there is one plain and simple principle; a principle which will…