Ζακ Ελλύλ – Η Πλάνη της Τεχνικής
Ο Ζακ Ελλύλ (1912-1994) γεννήθηκε στο Μπορντώ. Σπούδασε νομικά (διδάκτωρ το 1936) και δίδαξε στο Μονπελιέ, στο Στρασβούργο, στο Κλερμόν-Φεράν. Από το 1940 έως το 1944 συμμετείχε στην αντίσταση εναντίον των γερμανών κατακτητών. Μετά την απελευθέρωση της Γαλλίας, άρχισε να διδάσκει στο Μπορντώ, στο Ίδρυμα Πολιτικών Μελετών (από το 1947).
Κορνήλιος Καστοριάδης – Το ζήτημα της αυτόνομης κοινωνίας (οικονομία, πολιτική και ισότητα)
Έρχομαι τώρα στο κυρίως θέμα του σημερινού σεμιναρίου: το ζήτημα της αυτόνομης κοινωνίας. Το έθιξα ήδη στο προηγούμενο σεμινάριο, θα το επαναλάβω εν συντομία το κεφάλαιο της αυτονομίας σε ατομικό επίπεδο. Ονομάζω αυτόνομο το άτομο το οποίο εμφανίζει ισχυρή ψυχική επένδυση του αληθινού, έχει λίγο πολύ την πραγματική ικανότητα να αναγνωρίζει την επιθυμία του και, βεβαίως, να τη διακρίνει από την πραγματικότητα, και είναι ικανό να ενεργεί έχοντας επίγνωση των επιθυμιών του, τις οποίες αποδέχεται και αναλαμβάνει.
Σοφιστές, οι Διαφωτιστές της Αρχαιότητας
Είδαμε λοιπόν σε αυτή την σύντομη ανάλυση την σπουδαιότητα της Σοφιστικής τέχνης, θίξαμε όμως μόνο το πυρήνα της σκέψης τους, ο χρόνος δεν μας επιτρέπει να αναλύσουμε την πληθώρα των ζητημάτων που τους απασχόλησαν. Παρόλο της έλλειψης πληροφοριών για αυτούς, μπορούμε να συμπεράνουμε την ριζοσπαστικότητα της σκέψης τους, το βαθύ δημοκρατικό χαρακτήρα τους, της αγάπη τους για τον άνθρωπο και τις δυνατότητες του, καθώς και τον αγώνα τους για την ανάδειξη της παιδείας στην διαμόρφωση του ατόμου. Επίσης η επαναστατικότητα τους είναι έκδηλη σε μια εποχή όπου κυριαρχούσε έντονα το μυθικό στοιχείο. Η προσφορά τους στο χώρο της φιλοσοφίας, αν και παραμελημένη, παραμένει ανεκτίμητη.
Κορνήλιος Καστοριάδης: «Κανείς δεν θα πάει ποτέ πιο μακριά από τον Αισχύλο»
Οσο θα παραμένουμε στην απάθεια, την ιδιώτευση, τον ψευδο-ατομικισμό, δεν υπάρχει περίπτωση να αναδυθεί ένα κίνημα που θα είναι δημιουργός συλλογικότητας. Kαι, πολύ περισσότερο, δεν μπαίνει θέμα ατόμων που ο ρόλος τους θα ήταν να θέτουν τα ερωτήματα που δεν θέτουν οι άλλοι. Eίναι κοινοτοπία, αλλά δείχνει, όπως οι περισσότερες κοινοτοπίες, μια βαθιά αλήθεια: Οι κοινωνίες έχουν τους ηγέτες που τους αξίζουν.
Κρίστοφερ Λας – Η ζωή στο θεραπευτικό Κράτος
Η ανάπτυξη της εσωστρεφούς οικογένειας με επίκεντρο το παιδί, μας λένε οι κοινωνιολόγοι εδώ και καιρό, είναι ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της μετάβασης από την «παραδοσιακή» στη νεωτερική κοινωνία. Στα τελευταία είκοσι χρόνια, αυτή η ιδέα έχει εμπλουτιστεί με όλο και περισσότερα επιχειρήματα από ιστορικούς – τον Φιλίπ Αριές, τον Έλι Ζαρέτσκι, τον Έντουαρντ Σόρτερ, τον Λώρενς Στόουν, τη Νάνσυ Κωτ, και τώρα από τον Κάρλ Ντέγκλερ, για να αναφέρουμε μόνο αυτούς που επιχείρησαν εκτενείς συνθέσεις.
Ο Lewis Mumford για τον μύθο του homo faber
Με την αναδημοσίευση αυτή θέλουμε να υπογραμμίσουμε τη θέση του Μάμφορντ πως «ο νεοτερικός άνθρωπος σχημάτισε μια παράξενη διαστρεβλωμένη εικόνα του εαυτού του, ερμηνεύοντας την πρώιμη ιστορία του με όρους των σημερινών ενδιαφερόντων του να κατασκευάζει μηχανές και να κατακτά την φύση». Αυτό που διακρίνει την ανθρωπινότητα στον άνθρωπο, η νοητική ικανότητα του «να κάνει προτάσεις και σχέδια άλλα από εκείνα που ήταν προγραμματισμένα στα γονίδια του είδους του», να παράγει λόγο, νου και πολιτισμό, εν κατακλείδι αυτό που τον ανεβάζει από το ζωικό στο ανθρώπινο επίπεδο, διαμορφώθηκε επάνω σε πιο δαιδαλώδεις και ενδότερες διεργασίες που είχαν να κάνουν περισσότερο με την ανακάλυψη/κατασκευή της συνείδησης παρά με την γενικότερη θεώρηση των κυρίαρχων υλιστικών αφηγήσεων εξαιτίας της «εγγενούς φύσης» του να κατασκευάζει εργαλεία και να παράγει τεχνολογία και στις οποίες «έχει βασιστεί η προσκόλληση μας στις παρούσες μορφές τεχνικής και επιστημονικής προόδου, η οποία θεωρείται αυτοσκοπός».
Κορνήλιος Kαστοριάδης: «οι λαοί θα βρουν τη λύση»
H συνέντευξη που ακολουθεί δόθηκε από τον Kορνήλιο Kαστοριάδη στο δημοσιογράφο κ. Γιώργο Xατζηβασίλη της ελληνόφωνης εφημερίδας του Σίδνεϋ, O Kόσμος, κατά την επίσκεψη του φιλοσόφου στην Aυστραλία, και δημοσιεύτηκε στο φύλλο της 23ης Aυγούστου 1991. Aρχικό θέμα συζητήσεως υπήρξε το πραξικόπημα εναντίον του Mιχαήλ Γκορμπατσόφ, το οποίο οδήγησε στην πτώση του, γεγονός το οποίο ο Kαστοριάδης θεωρεί ως επαλήθευση των παλαιότερων αναλύσεών του για τη στρατοκρατική γραφειοκρατία της τότε Σοβιετικής Ένωσης.
Κορνήλιος Καστοριάδης – Η δυνατότητα μιας αυτόνομης κοινωνίας
Ο Κορνήλιος Καστοριάδης ταξίδεψε στην Λατινική Αμερική και συγκεκριμένα στο Μεξικό και στην Αργεντινή για να παρουσιάσει το έργο του που είναι ιδιαίτερα γνωστό τόσο στα οριζόντια κινήματα όσο και στους ψυχαναλυτικούς κύκλους, δίνοντας διαλέξεις και συνεντεύξεις. Η διάλεξη και οι δύο συνεντεύξεις που περιέχονται στο βιβλίο…
Η δημοκρατία ως διαδικασία και ως καθεστώς 2, Του Κορνήλιου Καστοριάδη
Μέρος πρώτο εδώ Διατυπώθηκε η αντίρρηση ότι η άποψη αυτή συνεπάγεται μια ουσιακή[substantive] αντίληψη της ευτυχίας των πολιτών -και κατά συνέπεια καταλήγει μοιραία στον ολοκληρωτισμό (θέση που διατυπώνεται ρητά από τον Αιζάια Μπέρλιν και υπόρρητα στις επιχειρηματολογίες του Rawls και του Χαμπερμάς).[3] Στα όσα είπα…
Η δημοκρατία ως διαδικασία και ως καθεστώς 1, του Κορνήλιου Καστοριάδη
Το ίδιο θέμα της συζήτησής μας αντανακλά και εκφράζει την κρίση που διέρχεται στις μέρες μας το δημοκρατικό κίνημα. Πράγματι, η επιλογή του θέματος καθορίζεται από την εμφάνιση μιας αντίληψης για τη «δημοκρατία» που την καθιστά απλό σύνολο «διαδικαστικών κανόνων». Έρχεται έτσι σε ρήξη με όλη την προγενέστερη πολιτική σκέψη, η οποία έβλεπε τη δημοκρατία ως ένα καθεστώς, άρρηκτα συνδεδεμένο αφενός με μια ουσιαστική [substantive] αντίληψη των σκοπών της πολιτικής θέσμισης και αφετέρου με μιαν οπτική, αλλά και προοπτική, του ανθρώπινου τύπου που αντιστοιχεί στο καθεστώς αυτό.