Μια συνοπτική επαναξιολόγηση του Θουκυδίδη
Τα μεγάλα γεωπολιτικά γεγονότα ανέκαθεν πυροδοτούσαν συζητήσεις για την επικαιρότητα του Θουκυδίδη και τα διδάγματα της Ιστορίας του. Έτσι και τώρα, μεσούσης της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, κυκλοφόρησαν διάφορα κείμενα στο διαδίκτυο, επικεντρωμένα κυρίως στον Διάλογο Αθηναίων – Μηλίων, σε μια προσπάθεια να ερμηνευτεί το…
Γράφουμε ψέματα για να πούμε την αλήθεια: ο storyteller και το δικαίωμα στη μνήμη
Με τη μυθοπλασία, με την ποίηση, νέες δυνατότητες για Είναι-στον-κόσμο ανοίγονται στην καθημερινή πραγματικότητα. Μυθοπλασία και ποίηση στοχεύουν στο Είναι, όχι πια με τον τρόπο του δεδομένου Είναι, αλλά με τον τρόπο του δύνασθαι-Είναι. Η καθημερινή πραγματικότητα μεταμορφώνεται χάρη σ’ αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε φανταστικές παραλλαγές που η μυθοπλασία διενεργεί πάνω στο πραγματικό […] η μυθοπλασία είναι ο προνομιούχος δρόμος για την επαναπεριγραφή της πραγματικότητας […] η ποιητική γλώσσα είναι εκείνη που διενεργεί, κατ’ εξοχήν, αυτό που ο Αριστοτέλης, στοχαζόμενος πάνω στην τραγωδία, ονόμαζε μίμησιν της πραγματικότητας.
Λέο Στράους – Φυσικό δίκαιο και δημοκρατία
Ο άνθρωπος είναι φύσει κοινωνικό ον. Είναι φτιαγμένος έτσι ώστε να μην μπορεί να ζήσει, ή να ζήσει καλά, παρά μόνο μαζί με τους άλλους. Εφόσον από τα άλλα ζώα τον ξεχωρίζει το λογικό και η ομιλία, και εφόσον η ομιλία είναι επικοινωνία, ο άνθρωπος…
Το συμβάν της δημοκρατίας, η αξία του Περικλή και το ατόπημα του Umberto Eco
Η τραγωδία και η κωμωδία ήταν αδιανόητες στις ολιγαρχίες, στις αριστοκρατίες, στις μοναρχίες, στην ρωμαϊκή ολιγαρχία και στη βυζαντινή χριστιανική μοναρχία. Το δημοκρατικό θέατρο δεν είχε καμία σχέση με τα φθηνά και βάρβαρα θεάματα που προσφέρονταν στον ρωμαϊκό και στον βυζαντινό όχλο. Την εκπληκτική ποιότητα διαπιστώνουμε και σήμερα στις λίγες τραγωδίες και κωμωδίες που σώθηκαν και παίζονται διαρκώς σε όλον τον κόσμο, μελετώνται, γράφονται βιβλία και γίνονται συνέδρια γι αυτές, επηρεάζουν και εμπνέουν ακόμα. Ο Eco συγχέει εποχές και αξίες, συγχέει το ρωμαϊκό και βυζαντινό «άρτον και θεάματα» με την αθηναϊκή τραγωδία και το δημοκρατικό θέατρο.
Γιατί το αρχαίο δράμα δεν είναι αντιπολεμικό
Αφορμή για το κείμενο αυτό είναι δηλώσεις ανθρώπων του θεάτρου στον ελληνικό χώρο που ασχολούμενοι κυρίως με την αρχαία τραγωδία, ως ηθοποιοί ή σκηνοθέτες, κάνουν λόγο για τον αντιπολεμικό χαρακτήρα των αρχαίων κειμένων. Η άποψη αυτή δεν περιορίζεται στους επαγγελματίες του θεάτρου, ή στον ελληνικό χώρο μόνο. Σε κριτικούς, δημοσιογράφους, αρθρογράφους, ακαδημαϊκούς, στην κοινή γνώμη, στην Ελλάδα και διεθνώς, το κυρίαρχο αφήγημα είναι πως σημαντική πτυχή του αρχαίου δράματος είναι ο αντιπολεμικός του χαρακτήρας, άποψη που χρησιμοποιείται στις περισσότερες αναλύσεις ως κεντρική για την κατανόηση των έργων. Σ’ αυτό το κείμενο θα επιχειρήσω να αποδείξω πως η σύνδεση της αθηναϊκής τραγωδίας με αντιπολεμικές συνδηλώσεις είναι αναχρονιστική, θεωρητικά αστήρικτη και ευκαιριακή.
Πώς ξεχάσαμε τη Δημοκρατία
Τα τελευταία χρόνια φαίνεται πως υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον από σκηνοθέτες και ηθοποιούς στην Ελλάδα να καταπιαστούν με προσωπικότητες και γεγονότα της Αθηναϊκής δημοκρατικής εποχής. Με αφορμή τρεις από τις πιο χαρακτηριστικές παραστάσεις θα παρουσιάσουμε την προβληματική σχέση των αποδόσεων αυτών με τα θέματα που πραγματεύονται. Αυτό θα γίνει για να τονίσουμε την κατά τη γνώμη μας διαστρεβλωμένη εικόνα που επικρατεί στους θεατρικους χώρους σε σχέση με την ερμηνεία γεγονότων της αρχαιότητας που σχετίζονται με την Δημοκρατία. Παρόμοιες απόψεις κυριαρχούν και στην κοινή γνώμη και διαδίδονται ευρύτερα μέσω της τέχνης, της αρθρογραφίας και ενίοτε και του ακαδημαϊκού χώρου.