Λαϊκὸς οἰκουμενισμὸς καὶ κοσμο-πολιτεία
Βασισμένο σὲ ἄρθρο ποὺ ἀρχικὰ δημοσιεύτηκε στὴν ἐφημερίδα Ἀνατολή, Μάρτιος – Ἀπρίλιος 2022, σ.4. Ἡ ἔννοια λαϊκὸς οἰκουμενισμός, ὅπως τὴν ἔχουμε ἀναλύσει στὸ τρίτο καὶ τέταρτο τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ τῆς ἱστοσελίδας, παραπέμπει σὲ ἔναν ἱδιόμορφο κοσμοπολιτισμό, ὁ ὁποῖος δὲν ἀποτελεῖ παρὰ κεκτημένο τοῦ οἰκουμενικοῦ καὶ…
Το Βυζάντιο μεταξύ «Μαγικής» Ανατολής και «Φαουστικής» Δύσης (προδημοσίευση 4ου τεύχους ResPublica)
Απόσπασμα από το άρθρο «Το Βυζάντιο μεταξύ «Μαγικής» Ανατολής και «Φαουστικής» Δύσης», του Γιώργου Δρίτσα, για το 4ο τεύχος του περιοδικού Res Publica που κυκλοφορεί τις επόμενες ημέρες. Το Βυζάντιο ή σωστότερα «Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία», αποτέλεσε έναν χώρο εσωτερικών συγκρούσεων μεταξύ διαφορετικών στοιχείων και κοσμοαντιλήψεων….
Η βαθιά πολιτισμική κρίση και η σημαντικότητα της ευκοσμίας στην ελληνική φιλοσοφική και πολιτική παράδοση
Σε συνέντευξη στην εφημερίδα Νέα Κρήτη με το δημοσιογράφο Νίκο Κοσμαδάκη (Αριθμός φύλλου 6279, Πέμπτη 8 Ιουλίου 2021, σ.16-7) συζητάμε για την πολιτική, τη φιλοσοφία, τη δημοκρατία, την ανθρωποκεντρικότητα, την ευκοσμία καθώς και την πολιτική πραγματικότητα της σύγχρονης Ελλάδας. Νίκος Κοσμαδάκης: κ. Θεοδοσιάδη καταρχήν να…
Πρόσωπο κι ελευθερία – από τη σκέψη στην Ιστορία (συζήτηση με Νίκο Ερηνάκη και Κατερίνα Χατζοπούλου)
Την Τετάρτη 3 Μαρτίου 2021 (18:00 ώρα Ελλάδας), μέλη του ResPublica (Θεοδοσιάδης Μιχάλης (Διδάκτωρ πολιτικών επιστημών) Παπαϊωάννου Θοδωρής (Διδάκτωρ Φιλοσοφίας) και Δρίτσας Γιώργος συζητούν με το Νίκο Ερηνάκη (Διδάκτωρ φιλοσοφίας) και την Κατερίνα Χατζοπούλου (Διδάκτωρ Γλωσσολογίας και πρόεδρος του Συλλόγου Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν…
Από τον Carl Schmitt στον Giorgio Agamben: μερικές κριτικές παρατηρήσεις πάνω στη «κατάσταση εξαίρεσης» και την «πολιτική της επιδημίας» – Μέρος Β’
Συνέχεια από το πρώτο μέρος Η μεταφυσική σχέση του Εγώ με τον Άλλον άνθρωπο, κυλάει μέσα στην μορφή του Εμείς, λαχταρά ένα Κράτος, θεσμούς, νόμους που είναι η πηγή της καθολικότητας. Αλλά αν αφεθεί ανεξέλεγκτη η πολιτική φέρει μέσα της μια Τυραννία. Emmanuel Levinasi 2).Η…
Ο Κωνσταντίνος Γρίβας σε μια συζήτηση με μέλη του Res Publica
Η τρομερή αυτή πανδημία που ταλαιπωρεί την ανθρωπότητα έχει τραβήξει σχεδόν όλα τα φώτα πάνω της. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η προκλητική, επιθετική και αναθεωρητική Τουρκία έπαψε να προωθεί και να υλοποιεί, άλλοτε με επιτυχία και άλλοτε όχι, τους σχεδιασμούς της και μάλιστα…
Ρομαντισμός, φιλελευθερισμός και Ελληνική Επανάσταση
Η εκτίμηση αυτή του Κ. Θ. Δημαρά για το φαινόμενο στροφή προς την αρχαιότητα που χαρακτηρίζει τον ελληνικό Διαφωτισμό βοηθάει πολύ στην κατανόηση του πνεύματος αυτής της εποχής και μας επισημαίνει μίαν ακόμη σημαντική διαφορά ανάμεσα στο γερμανικό υπόδειγμα και το ελληνικό του αντίστοιχο: για τους Γερμανούς, η ρομαντική στροφή προς το παρελθόν σημαίνει συντήρηση, σημαίνει επιστροφή σε μια ιεραρχημένη κοινωνία, βάση της οποίας είναι η θρησκεία και πολίτευμα της η μοναρχία (για να αντισταθμιστεί έτσι η αναρχία που δημιούργησε, κατά τους ρομαντικής, η Γαλλική Επανάσταση)· για τους Έλληνες, αντίθετα, η στροφή προς τους Έλληνες, αντίθετα, η στροφή προς τους προγόνους σημαίνει φιλελευθερισμό, σημαίνει ανεξαρτησία από το θρησκευτικό πνεύμα, σημαίνει ισότητα μεταξύ των πολιτών και δημοκρατικό πολίτευμα.
Hannah Arendt – Τι Είναι Αυθεντία;
Πίσω από τη φιλελεύθερη ταύτιση του ολοκληρωτισμού με τον αυταρχισμό και τη συνακόλουθη τάση να διαβλέπονται «ολοκληρωτικές» ροπές σε κάθε αυταρχικό περιορισμό της ελευθερίας, βρίσκεται μια παλαιότερη σύγχυση της αυθεντίας με την τυραννία, και της νόμιμης εξουσίας με τη βία. Η διαφορά μεταξύ τυραννίας και αυταρχικής διακυβέρνησης ήταν πάντοτε ότι ο τύραννος κυβερνά σύμφωνα με τη δική του θέληση και συμφέρον, ενώ ακόμη και η πιο δρακόντεια αυταρχική κυβέρνηση δεσμεύεται από νόμους. Οι πράξεις της ελέγχονται από έναν κώδικα ο οποίος είτε δεν δημιουργήθηκε από άνθρωπο καθόλου, όπως στην περίπτωση του νόμου της φύσης ή των Εντολών του Θεού ή των πλατωνικών ιδεών, ή εν πάση περιπτώσει δεν είναι δημιούργημα όσων βρίσκονται πραγματικά στην εξουσία. Η πηγή της αυθεντίας στην αυταρχική διακυβέρνηση είναι πάντα μια ισχύς εξωτερική και ανώτερη από τη δική της εξουσία· από τούτη την πηγή, την εξωτερική ισχύ που υπερβαίνει την πολιτική επικράτεια, οι αυθεντίες (authorities) αντλούν διαρκώς την «αυθεντία» τους, δηλαδή τη νομιμότητά τους, και απ’ αυτήν μπορεί να ελεγχθεί η εξουσία τους.
Μάρθα Νούσμπαουμ: Η καθηγήτρια της παρωδίας
Για πολλές νέες πανεπιστημιακές, η Τζούντιθ Μπάτλερ φαίνεται να ενσαρκώνει τον φεμινισμό της εποχής μας. Έχοντας σπουδάσει φιλοσοφία, θεωρείται συχνά (περισσότερο από τους λογοτεχνικούς κύκλους, παρά από τους φιλοσοφικούς) σαν μια μεγάλη στοχαστής του φύλου, της εξουσίας και του σώματος. Ενώ αναρωτιόμαστε τι έγινε η παλιά φεμινιστική πολιτική και οι υλικές πραγματικότητες τις οποίες αυτή προσπαθούσε να αντιμετωπίσει, είναι αναγκαίο να επιστρέψουμε στο έργο και την επιρροή της Μπάτλερ, και να εξετάσουμε τις απόψεις που έχουν κάνει τόσο πολύ κόσμο να υιοθετεί μια στάση η οποία μοιάζει πολύ με την απραξία και την απόσυρση.
Ο Frank Furedi για την υποτίμηση της ανεκτικότητας
Δίχως αμφιβολία, το ιδανικό της ανοχής που βασίζεται στον πρώιμο φιλελευθερισμό, αποτελεί βασικό θεμέλιο των δυτικών κοινωνιών. Ωστόσο, η ανοχή έχει επαναπροσδιοριστεί έτσι ώστε να υποδηλώνει την αποδοχή της διαφορετικότητας ως τέτοια, δίχως όμως να προάγει -ή έστω να επιτρέπει- την κριτική σε αυτήν. Όπως αναλύει ο Frank Furedi, οι φιλελεύθεροι στοχαστές, από τον Bayle, τον Locke [1] και έπειτα, συνέδεσαν την ανοχή με την με την πράξη και την κρίση. Καί τα δύο αυτά συστατικά, όπως υποστήριξε η Hannah Arendt [2], συνθέτουν το δημόσιο πεδίο. Δίχως την κρίση, η ανεκτικότητα χάνει το πραγματικό της νόημα.