Σε όλo το εύρος της καλλιτεχνικής τους δημιουργίας, Καζαντζάκης και Ντοστογιέφσκι εμφορούνται από υπαρξιακές ανησυχίες, από το βαθύ και πολύπλοκο ερώτημα του πώς μπορεί και πρέπει το άτομο να ζήσει τη ζωή του, να την οργανώσει σύμφωνα με κάποιες αρχές, βασικότερες των οποίων ο ιδεαλισμός και η μεταφυσική. Σύμφωνα και με τους δύο, η πίστη και η προσήλωση σε ιδέες διαμορφώνουν το άτομο και οιστρηλατούν την πορεία του στη ζωή. Οι αγωνίες, τα αδιέξοδα και οι δυσκολίες στην πορεία αυτή μπορούν να αρθούν μέσω της καταφυγής στη μεταφυσική. Μια μυσταγωγική-μυστικιστική ατμόσφαιρα, η οποία κυριαρχεί στο έργο του Ντοστογιέφσκι και είναι αδιαμφισβήτητα παρούσα στο έργο του Καζαντζάκη, υποβάλλει στον μελετητή- αναγνώστη του έργου τους, τη λύση στην ανηφορική και επώδυνη πορεία του ανθρώπου στη ζωή, μια πορεία βασισμένη στη στέρηση και στον πόνο (αλγομανία), ως προϋπόθεση για τη λύτρωση, για τη συγχώρεση και τη μετάνοια, που το άτομο στην περίπτωση του ρώσου διανοητή βρίσκει στο πρόσωπο του ορθόδοξου χριστιανικού θεού,  ενώ στην περίπτωση του Καζαντζάκη η λύτρωση προκύπτει διαμέσου των ικανοτήτων και της εκλεπτυσμένης φύσης του ίδιου του ατόμου. Το ίδιο το άτομο οφείλει μέσα στον εξαντλητικά απαιτητικό ανήφορο της ζωής να καλλιεργήσει και να αναπτύξει τις ιδιαίτερες εκείνες πνευματικές δυνάμεις, οι οποίες θα του επιτρέψουν να αφήσει το στίγμα του στη ζωή. Μια πνευματική πορεία, μέσα από την οποία με τη συμβολή μιας μορφής ασκητισμού, βασισμένου σε βουδιστικά και χριστιανικά πρότυπα, τη στέρηση και τον πόνο, το άτομο θα οδηγηθεί στην πνευματική του πλήρωση, στην εκπλήρωση του βιολογικού σκοπού του, τη διαμόρφωση μιας πνευματικής παρακαταθήκης και ενός τρόπου ζωής συνακόλουθου με αυτή.