Ο άθεος υπαρξισμός του πρώιμου Heidegger
Αν είναι αλήθεια ότι η σύγχρονη φιλοσοφία σήμερα χωρίζεται σε δύο κατευθύνσεις, την Ηπειρωτική και την Αναλυτική, ο Martin Heidegger (1889-1976) θεωρείται από πολλούς ως ο σημαντικότερος εκπρόσωπος της πρώτης, στον εικοστό αιώνα. Καθηγητής στα Πανεπιστήμια του Marburg (1923-1928) και του Freiburg (1928-1952) και βοηθός…
Ο αδύνατος αθεϊσμός και η σκέψη του Ζαν Μπορελλά – Paul Ducay
Θα έπρεπε επίσης να τεθεί το ερώτημα, χάρη σε ποιό ακριβώς θαύμα ένας Φόιερμπαχ ή ένας Φρόυντ μπόρεσαν να αποκτήσουν συνείδηση αυτής της αυταπάτης εφόσον αυτή είναι εσωτερική και σύμφυτη με την ανθρώπινη νόηση: η αποκάλυψη αυτής της αυταπάτης αντιφάσκει με την υποστηριζόμενη θέση περί αυταπάτης! Θα μπορούσε βέβαια να ισχυριστεί κάποιος ότι είναι οι εξωτερικές συνθήκες μιας εποχής (πχ οι οικονομικές, θα έλεγε ο Μαρξ) που συντελούν στην αφύπνιση. Τότε όμως προκύπτει ένα άλλο πρόβλημα σχετικά με την «πολιτισμική» αυτή ερμηνεία: αν, όπως ισχυρίζεται ο Φόιερμπαχ, μια δογματική διδασκαλία δεν είναι τίποτε περισσότερο από ένα απλό παράγωγο της εποχής της και των ιστορικών συνθηκών που δεν διαθέτει κανένα σταθερό, υπερβατικό αναφερόμενο που να εγγυάται την καθολική του εγκυρότητα, τότε ποιός μας λέει ότι και η θεωρία του ίδιου του Φόιερμπαχ δεν είναι κι αυτή μια αυταπάτη ή απλά λανθασμένη;
Φιλοσοφία και επιστήμη: μια ιστορία της αλήθειας
Έτσι η επιστήμη, με το αγαθό θράσος της μεθόδου, έρχεται να δώσει λύση στο άλυτο πρόβλημα της αλήθειας που διαφορετικά θα οδηγούσε ή σε μια δογματική και αδιάλλακτη σχηματική τοποθέτηση, ή στην απόφανση πως η εύρεση της αλήθειας είναι αδύνατη. Χωρίς τη θεμελίωση της επιστήμης η ιστορία της φιλοσοφίας θα ήταν μια σειρά από μυθολογήματα και πλάνες της συνείδησης που μας βαυκαλίζουνε αιώνες τώρα ή θα οδηγούσε στο μηδέν της απόλυτης σχετικότητας. Η υπόθεση είναι ότι η εύρεση της αλήθειας ταυτίζεται με την ιστορική διαδικασία απελευθέρωσης του νου.
Προς υπεράσπιση της κοσμικότητας
Η δημοκρατία προϋποθέτει πάνω απ’ όλα τον διαχωρισμό της δημόσιας από την ιδιωτική σφαίρα. Το πιο σημαντικό σε αυτή την περίπτωση είναι η κατανόηση ότι η πολιτική θεσμοθέτηση αναγνωρίζει ως μόνη πηγή της την ανθρώπινη δραστηριότητα (όπως προαναφέρθηκε). Το πολιτικό σώμα στη δημοκρατία έχει πλήρη επίγνωση ότι δεν υπάρχει καμία εξωκοινωνική παρέμβαση στη λήψη των αποφάσεων, δηλαδή, οι προτεινόμενοι νόμοι και θεσμοί δεν δίνονται από έξω ή πάνω (από τους προγόνους, τη φύση, τους θεούς, τους νόμους των αγορών, ή τους νόμους της ιστορίας). Ως εκ τούτου, το θρησκευτικό δικαίωμα πρέπει να ερμηνεύεται ως ιδιωτικό δικαίωμα, ως θεσμός (με άλλα λόγια) που λειτουργεί στο πλαίσιο της ιδιωτικής (ή ημι-ιδιωτικής) σφαίρας.