Κώστας Παπαϊωάννου – Το πρόβλημα του μοντέρνου Νιχιλισμού
Ο νιχιλισμός, «ο θάνατος του θεού», που είχε εξαγγείλει ο Nietzsche, σημαίνει: ο κόσμος του πνεύματος έπαψε να είναι πηγή ζωής, γονιμοποιούσα δύναμη, έπαψε να μπορεί να βεβαιώνει τον άνθρωπο για την ουσία του, έπαψε να δίνει νόημα στην ανθρώπινη ύπαρξη, ο υπεραισθητός κόσμος μεταμορφώθηκε σ’ ένα ανυπόστατο προϊόν του εμπειρικού κόσμου, ο άνθρωπος παραδόθηκε στη φθορά του Κενού, του Τυχαίου και του Παράλογου, στη βία των πιο σκοτεινών βιολογικών δυνάμεων που αποδέσμευσε η απουσία κάθε ανώτερης αξίας και κάθε ανώτερου ελέγχου, ο άνθρωπος έγινε για τον εαυτό του πρόβλημα.
Μεταμόρφωση των ιδεολογιών σε ψευτοθρησκείες, του Κώστα Παπαϊωάννου
Η προπαγάνδα δεν μπόρεσε να «πιάσει» στο 19ο αιώνα μόλο που και τότε όπως και πάντοτε υπήρχαν επαναστάτες και επαναστάσεις, αντιδραστικοί και αντεπαναστάτες, προοδευτικοί και συντηρητικοί, γιατί ο άνθρωπος τότε σεβόταν αρκετά τον εαυτό του ώστε να μην μπορεί να αφομοιώσει την ωμή γλώσσα της βίας, του μίσους και της ψευτομυστικοπάθούς στρατιωτικής πειθαρχίας. Αντίθετα, «είναι κάτι εκπληκτικό – έλεγε ήδη από το 1920 ο Mussolini – το πόσο ο σημερινός άνθρωπος είναι έτοιμος να πιστέψει» και είναι γνωστή η γνώμη του Hitler για την «απίστευτη» παθητικότητα του μαζικού ανθρώπου και την «υστερική του ανάγκη να ενθουσιαστεί επιδερμικά για να απαλλαγεί από την ευθύνη της προσωπικής σκέψης και ελευθερίας».