Η βελτιόδοξη και ανθρωποκεντρική ευκοσμία, η κοινή ευπρέπεια και ο λαϊκός οικουμενισμός (προδημοσίευση 3ου τεύχους ResPublica)
Συνοψίζοντας: ο λαϊκός οικουμενισμός περνάει πρώτα και καλύτερα μέσα από τη δημοκρατία, η οποία προαπαιτεί έναν κοινό χώρο, ικανό να λειτουργεί ως κοινός τόπος, ως συλλογικότητα ζωντανών αναπαραστάσεων, συνδετικής μνήμης και ένταξης. Πιο συγκεκριμένα, ο κοινός αυτός τόπος δεν αποτελεί, απλά και μόνο, μια εμπειρική (a posteriori) σύλληψη, προερχόμενη μόνο από τις αισθήσεις μας (sense impression). Με βάση τον Kant, η αντίληψη του χώρου βασίζεται στην a-priori διαίσθηση. Πιο συγκεκριμένα, ο χώρος ως έννοια υποδηλώνει την ύπαρξη ενός ενιαίου τόπου.
Πατριωτισμός και εθνική αξιοπρέπεια: δυο κεντρικές έννοιες/προϋποθέσεις εθνικής αναγέννησης
Επομένως, το ζητούμενο, αν θέλουμε να μιλήσουμε για εθνική αναγέννηση δεν είναι μόνον όλα όσα, ορθά, επισημαίνει το κείμενο του ΘΝ (δηλαδή η παραγωγική ανασυγκρότηση, η υποχώρηση του παρασιτισμού, η πρόκριση της κοινωνικής συνοχής, η ενίσχυση της εθνικής άμυνας…) αλλά και η συστηματική πνευματική καλλιέργεια και ποιητική τόνωση της εθνικής μας αυτοπεποίθησης. Μια αυτοπεποίθηση που, για να παραμείνουμε στο δυϊκό σχήμα, θα βασίζεται σε δύο πυλώνες οι οποίοι θα στηρίζουν το σώμα της εθνικής αξιοπρέπειας. Για να φτάσουμε στην κεφαλή αυτής της εθνικής οντολογίας (την εθνική αναγέννηση) μπορούμε να μιλήσουμε για έναν εσωτερικό πυλώνα αναγέννησης της Ελλάδας (νοούμενο ως στενότερα εθνικό) και από την άλλη για έναν εξωτερικό πυλώνα που θα ανοίγεται σε όλα εκείνα τα «Πρέπει» που ενώ δημιουργούνται σε τοπικό/εθνικό επίπεδο, έχουν ή μπορεί να αποκτήσουν οικουμενικό χαρακτήρα.
Ομαδική σκέψη ή κοινή ευπρέπεια και αυτοδυναμία;
Ενώ ο τρόπος διασύνδεσής μας με τον κόσμο έχει αλλάξει ριζικά, το πρόβλημα παραμένει πάντα το ίδιο: η κατανόηση του τι συμβαίνει γύρω μας. Τα σύγχρονα μεγάλα θέματα είναι πάνω κάτω γνωστά: η ευρωπαϊκή ταυτότητα και η ΕΕ, το Ισλάμ και οι στόχοι του, το μεταναστευτικό, οι κοινωνικές και σεξουαλικές ελευθερίες, η νεοφτωχοποίηση (neo-pauperism) των δυτικών, η λειτουργία των ελεύθερων αγορών, η εθνική κυριαρχία και η παγκοσμιοποίηση. Αξίζει να ειπωθεί εξαρχής ότι, κατά τη γνώμη μας, οποιαδήποτε προσέγγιση παραμένει αγκιστρωμένη σε ιδεολογικά ρεύματα, ή σε αντιλήψεις που πηγάζουν μέσα από ομάδες που προωθούν συγκεκριμένες κοσμοθεωρίες, φράζει κάθε οδό προς την αλήθεια. Από την άλλη, άτομα που διαμορφώνουν γνώμη δίχως να εξαρτώνται από ομάδες έχουν περισσότερες πιθανότητες να κατανοήσουν τί πραγματικά συμβαίνει γύρω τους.
Simone Weil: μερικές σκόρπιες σκέψεις πάνω στο πορτραίτο της «αγίας» των φιλοσόφων
Στο άρθρο αυτό θα δούμε πώς μια κοινωνιολογική προσέγγιση στη σκέψη της Weil μπορεί να συνεισφέρει στην αναζήτηση καίριων απαντήσεων πάνω σε μια σειρά από επίκαιρα ζητήματα – όπως η παγκοσμιοποίηση και η απώλεια της κοινωνικής μνήμης (δηλαδή των παραδοσιακών αξιών που έχουν καθολική ισχύ σε μια κοινωνία), η μετανάστευση και ο ξεριζωμός, ο θεσμός της πολιτικής αντιπροσώπευσης και τέλος, η ίδια η ύπαρξη των πολιτικών κομμάτων -, αφήνοντας πίσω τα αδιέξοδα των βασικών πολιτικών τάσεων της εποχής μας, κυρίως του οικονομικού (και πολιτικού) φιλελευθερισμού, συμβάλλοντας στην εύρεση νέων προταγμάτων και εναλλακτικών επιλογών, πέρα από τα ψευδή διλήμματα που θέτουν τα δύο κυρίαρχα ρεύματα, όπως ο εθνορομαντισμός της αναδυόμενης λαϊκιστικής δεξιάς και ο φιλελεύθερος τεχνοκρατικός κοσμοπολιτισμός.