Καιροί δημιουργικού αντιδιανοουμενισμού
Σε παλαιότερο κείμενο, αναφερόμενος στα αδιέξοδα αντιπροσωπευτικά πολιτικά συστήματα, είχα υποστηρίξει ότι οι πολίτες με την παθητικότητά τους και την έλλειψη αμφισβήτησης επέτρεψαν τη δημιουργία μιας κοινής ψευδαίσθησης. Αυτή η ψευδαίσθηση αφορά στην ύπαρξη, κατά καιρούς, μιας σχεδόν μυθικής φιγούρας πολιτικού προσώπου. Ενός ανθρώπου εξαιρετικά ευφυούς, εξόχως…
Τζόρτζιο Αγκάμπεν: «Πιστεύω στο δεσμό φιλοσοφίας και ποίησης. Ανέκαθεν αγαπούσα την αλήθεια και το λόγο»
Συνέντευξη του Αντόνιο Νιόλι στον Τζόρτζιο Αγκάμπεν για την ιταλική εφημερίδα repubblica. μτφρ.: Γιώργος Κουτσαντώνης Τα χρόνια στο Παρίσι με τον Ίταλο Καλβίνο, τα μαθήματα με τον Χάιντεγκερ και η Ρώμη της δεκαετίας του εξήντα. Μιλάει ο στοχαστής που περιπλανήθηκε μεταξύ αισθητικής και βιοπολιτικής. Ο…
Μικρό δοκίμιο περί ανεντιμότητας
Ελάχιστα πράγματα είναι πιο ανέντιμα από την απόκρυψη ή και την ωραιοποίηση της ραγδαία επεκτεινόμενης διάλυσης ενός σημαντικού τμήματος της κοινωνίας. Διάλυση που αφορά τόσο στις ατομικές όσο και στις συλλογικές εκφράσεις και όλα τα επίπεδα των κοινωνικών λειτουργιών. Διότι όταν τόσοι άνθρωποι αποχωρούν, παραιτούνται…
Παρρησία και Δημοκρατία
Σήμερα στο επίπεδο όπου οι πολίτες συνδιαλέγονται για τον εκδημοκρατισμό της κοινωνίας – δημιουργώντας πολιτικά σώματα – η διαύγαση του όρου «παρρησία» ως δημοκρατική αξία, είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα. Στο σύντομο κείμενο που ακολουθεί γίνεται μια προσπάθεια διαύγασης ενός όρου γύρω από τον οποίο…
Πρότυπα και κοινωνικός μετασχηματισμός
Aναμφισβήτητα ο μετασχηματισμός της κοινωνίας σε κάτι (ενδεχομένως) καλύτερο, αποτελεί ένα από τα πιο ενδιαφέροντα, αλλά και σύνθετα ζητήματα. Ο «καλύτερος κόσμος» από τον Τ. Λοκ μέχρι τον Κ. Μαρξ και από τον Α. Σμιθ μέχρι τον Κ. Καστοριάδη, ήταν και παραμένει ένα από τα…
Δημόσια σφαίρα και αδιέξοδα
Μόνη θετική όψη της κρίσης αποτελεί το γεγονός ότι αυτή που ζούμε είναι, στην ουσία, μια εποχή μετάβασης. Μοιάζει σιγά σιγά ένα κόσμος να πεθαίνει κι ένας καινούργιος να γεννιέται μέσα σε κλυδωνισμούς, αίματα, δάκρυα και πόνους. Μαζί με την Ελλάδα, η Ευρώπη αλλά και ολόκληρη η ανθρωπότητα βρίσκεται…
Περί του δικού μας #OXI στο δημοψήφισμα
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο κοινοβουλευτισμός και η δημοκρατία δεν είναι έννοιες ταυτόσημες! Ωστόσο, δεν μας είναι εύκολο στη συγκεκριμένη συγκυρία να κρατήσουμε μια «ουδέτερη» στάση, ιδίως τη στιγμή που εκατομμύρια πολίτες σε όλη την Ευρώπη ποντάρουν και οι ίδιοι πάνω στη νίκη του ΟΧΙ, φοβούμενοι ότι αργά ή γρήγορα οι πολιτικές λιτότητας θα εξαθλιώσουν και τις δικές τους κοινωνίες (αλλά για να ξεκαθαρίσουμε, ωστόσο, ένα πολύ βασικό ζήτημα: με τίποτα δεν θα πρέπει να συγχέουμε την επικράτηση του ΟΧΙ με την ήττα του ΤΙΝΑ, αλλά – απεναντίας – για μια έκφραση απόρριψης μιας πολιτικής εκδικητικού χαρακτήρα). Η αποχή είναι ουδέτερη στάση εκτός των άλλων και δεδομένου του γεγονότος ότι το προβλεπόμενο ποσοστό του 60% που προβλέπεται από το Σύνταγμα (ώστε να καταστεί άκυρο το δημοψήφισμα) είναι αδύνατο να επιτευχθεί.
Εργαλεία άμεσης συμμετοχής και κοινοβουλευτισμός (μέρος β)
H δημοκρατία (άμεση) είναι κάθε άλλο παρά μια απαρχαιωμένη ιδέα, που καλλιεργείται μόνο από νοσταλγικούς στοχαστές ή περιθωριακές ομάδες. Αντιθέτως πρόκειται για μια «αρχαία» επινόηση που υπόσχεται ένα καλύτερο αύριο (όπως οι παραδοσιακές ιδεολογίες) και ένα μέλλον το οποίο – για πολλούς και διάφορους λόγους και σκοπούς – κρατήθηκε κρυμμένο με εμμονικό τρόπο στο συρτάρι της ιστορίας. Σήμερα, σε έναν ελπιδοφόρα αυξανόμενο αριθμό κρατών, όχι μόνο στην Ευρώπη, ένα κομμάτι πολιτών απαιτεί να έχει στη διάθεσή του εργαλεία άμεσης συμμετοχής στις πολιτικές αποφάσεις, ασχέτως αν πολλές φορές δεν συνειδητοποιούν ότι, κατά βάση, αυτή η διαδικασία θα έπρεπε να αποτελεί αυτοσκοπό της κινητοποίησής τους και όχι απλά ένα μέσο που θα φέρει εις πέρας απλά και μόνο την εκπλήρωση συγκεκριμένων αιτημάτων.
Αμεσοδημοκρατικά εργαλεία και κοινοβουλευτισμός
Συχνά κατά την αναζήτηση των πολιτικών λύσεων στα προβλήματα μας κάνουμε ένα πολύ σοβαρό σφάλμα: θεωρούμε δηλαδή ότι υπάρχουν έτοιμες, απόλυτες και ασφαλείς λύσεις. Όμως η άμεση Δημοκρατία δεν είναι ούτε έτοιμη, ούτε απόλυτη, ούτε ασφαλής λύση, είναι ωστόσο συγκριτικά η καλύτερη δυνατή που μέχρι σήμερα έχει εφευρεθεί και εξαρτάται από εμάς (τη συλλογική μας προσπάθεια και φαντασία) η συνεχής εξέλιξη και δυναμική προσαρμογή της στις ανάγκες των πολιτών (όπως αυτοί τις ορίζουν), αλλάζοντας τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε και πράττουμε… αλλάζοντας δηλαδή την ίδια την κοινωνία μας.
Το Ελληνικό Κράτος και η αποκρατικοποίηση της Εκκλησίας
Ένα από τα στοιχεία που χωρίς αμφιβολία χαρακτηρίζουν και διακρίνουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο το Ελληνικό Κράτος, είναι η σχέση του με την Ελληνορθόδοξη Εκκλησία. Στο διαχωρισμό Κράτους – Εκκλησίας (που διαφαίνεται πως δειλά ανοίγει η νέα κυβέρνηση), άμεση είναι η εμφάνιση αντιδράσεων, οι οποίες αντιτάσσονται έντονα στο ενδεχόμενο (απευθυνόμενες συχνά στα βαθύτερα θρησκευτικά ένστικτα του λαού). Η μετάβαση της Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας από το καθεστώς Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) σε καθεστώς Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΙΔ) είναι ένα από τα ζητήματα που, κατά πάσα πιθανότητα, θα απασχολήσουν ξανά την ελληνική κοινωνία.