Η ιδεολογία ως νάρθηκας της σκέψης και η έννοια της βελτίωσης στο πολιτικό σκηνικό
Η στάση του αρχαίου σκεπτικισμού είναι χρήσιμη για την αποδόμηση δογματικών τοποθετήσεων που λειτουργούν ως νάρθηκας της σκέψης και αναστέλλουν τη διερεύνηση. Ένα πλαίσιο βεβαιοτήτων είναι χρήσιμο κατά πως φαίνεται (βλ. Παραβάντης 2014) και δεν είναι σωστό να απορρίπτουμε ό,τι μπορεί να μην κατανοούμε. Ωστόσο το θέμα της ιδεολογίας (μη-γνώσης) ως νάρθηκα της σκέψης είναι πολύ σοβαρό, γιατί η σκέψη είναι το βασικό όπλο του ανθρώπινου είδους για την επιβίωση. Ιδιαιτέρως όταν η ιδεολογία, ως μη-γνώση και σύνολο αυθαίρετων (ή μερικώς στηριζόμενων στα δεδομένα) βεβαιοτήτων, λειτουργεί διχαστικά και πολυδιασπαστικά, όπως συμβαίνει στον χώρο της πολιτικής παγκοσμίως. Η κατάσταση αυτή αποτελεί βελτίωση από την αυθαιρεσία απολυταρχικών καθεστώτων. Η διαμαρτυρία ως έκφανση της ελευθερίας του λόγου και ο έλεγχος μεταξύ των ιδεολογικών χώρων στάθηκαν ευεργετικά για τον πολύ κόσμο.
Μεταμόρφωση των ιδεολογιών σε ψευτοθρησκείες, του Κώστα Παπαϊωάννου
Η προπαγάνδα δεν μπόρεσε να «πιάσει» στο 19ο αιώνα μόλο που και τότε όπως και πάντοτε υπήρχαν επαναστάτες και επαναστάσεις, αντιδραστικοί και αντεπαναστάτες, προοδευτικοί και συντηρητικοί, γιατί ο άνθρωπος τότε σεβόταν αρκετά τον εαυτό του ώστε να μην μπορεί να αφομοιώσει την ωμή γλώσσα της βίας, του μίσους και της ψευτομυστικοπάθούς στρατιωτικής πειθαρχίας. Αντίθετα, «είναι κάτι εκπληκτικό – έλεγε ήδη από το 1920 ο Mussolini – το πόσο ο σημερινός άνθρωπος είναι έτοιμος να πιστέψει» και είναι γνωστή η γνώμη του Hitler για την «απίστευτη» παθητικότητα του μαζικού ανθρώπου και την «υστερική του ανάγκη να ενθουσιαστεί επιδερμικά για να απαλλαγεί από την ευθύνη της προσωπικής σκέψης και ελευθερίας».