Σοφιστές, οι Διαφωτιστές της Αρχαιότητας
Είδαμε λοιπόν σε αυτή την σύντομη ανάλυση την σπουδαιότητα της Σοφιστικής τέχνης, θίξαμε όμως μόνο το πυρήνα της σκέψης τους, ο χρόνος δεν μας επιτρέπει να αναλύσουμε την πληθώρα των ζητημάτων που τους απασχόλησαν. Παρόλο της έλλειψης πληροφοριών για αυτούς, μπορούμε να συμπεράνουμε την ριζοσπαστικότητα της σκέψης τους, το βαθύ δημοκρατικό χαρακτήρα τους, της αγάπη τους για τον άνθρωπο και τις δυνατότητες του, καθώς και τον αγώνα τους για την ανάδειξη της παιδείας στην διαμόρφωση του ατόμου. Επίσης η επαναστατικότητα τους είναι έκδηλη σε μια εποχή όπου κυριαρχούσε έντονα το μυθικό στοιχείο. Η προσφορά τους στο χώρο της φιλοσοφίας, αν και παραμελημένη, παραμένει ανεκτίμητη.
Η Αριστερά, το κίνημα και το ζήτημα της εξουσίας: για έναν απολογισμό της προεκλογικής περιόδου 2012 – 2015*
Ήταν Ιούνης του 2011 όταν στις εσωτερικές διεργασίες της λαϊκής συνέλευσης της Πλατείας Συντάγματος, που ήταν η οργανωτική δομή των «Αγανακτισμένων» στην Αθήνα, διαμορφώθηκαν δύο ανταγωνιστικές προτάσεις. Η μια εξ αυτών, με σαφή δημοκρατικό προσανατολισμό αν και μειοψηφική στις τάξεις του «κινήματος των πλατειών» αφορούσε τη δημιουργία Συντακτικής Εθνοσυνέλευσης με πολιτειακό μετασχηματισμό προς την άμεση δημοκρατία, ενώ η άλλη, προερχόμενη από μια λαϊκίστικων καταβολών ανίερη συμμαχία Αριστεράς και λαϊκής Δεξιάς, επιζητούσε απλώς «να φύγουν αυτοί».
Το Ελληνικό Κράτος και η αποκρατικοποίηση της Εκκλησίας
Ένα από τα στοιχεία που χωρίς αμφιβολία χαρακτηρίζουν και διακρίνουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο το Ελληνικό Κράτος, είναι η σχέση του με την Ελληνορθόδοξη Εκκλησία. Στο διαχωρισμό Κράτους – Εκκλησίας (που διαφαίνεται πως δειλά ανοίγει η νέα κυβέρνηση), άμεση είναι η εμφάνιση αντιδράσεων, οι οποίες αντιτάσσονται έντονα στο ενδεχόμενο (απευθυνόμενες συχνά στα βαθύτερα θρησκευτικά ένστικτα του λαού). Η μετάβαση της Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας από το καθεστώς Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) σε καθεστώς Νομικού Προσώπου Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΙΔ) είναι ένα από τα ζητήματα που, κατά πάσα πιθανότητα, θα απασχολήσουν ξανά την ελληνική κοινωνία.
Δυο λόγοι γιατί το #Grexit θα πρέπει να πάψει να τρομάζει
Το Grexit, ή μια αναπόφευκτη διάλυση της Ε.Ε. δε θα πρέπει να μας τρομάζει και τόσο, όσο η συνέχεια της τοξικής αυτής ευρωιδεοληψίας που βυθίζει κοινωνίες στη δύνη της απελπισίας. Για την ώρα, γνωρίζουμε ότι δεν είναι εφικτό να μεταρρυθμιστεί αυτός ο γραφειοκρατικός μηχανισμός προς κάτι καλύτερο, καθώς οι δομές του είναι τόσο συγκεντρωτικές και τεχνοελιτίστικες που αδυνατούν να εσωτερικεύσουν και να προβάλουν τη γενική λαϊκή βούληση. Συνεπώς, η Ε.Ε. δεν έχει άλλο παρά να (αυτο)διαλυθεί, αλλά η «επόμενη μέρα» θα πρέπει να συνοδεύεται ρητά από κάποιο πρόταγμα που θα θέτει ως στόχο του τη δημοκρατία, τη δημιουργία ανοικτών δικτύων αλληλεγγύης και πολιτισμικής επαφής των λαών που, ταυτόχρονα, θα ασκεί έλεγχο με στόχο καμία τοπική απόφαση να μην μπορεί να παραβιαστεί από κεντρικούς μηχανισμούς και για κανέναν λόγο…
Πελατειακό κράτος και κυβέρνηση – διάλογος και προοπτικές
Έχει ειπωθεί κατά καιρούς από εκπροσώπους όλων των κυβερνήσεων της μεταπολίτευσης πως είναι τεχνικά δύσκολο ή και αδύνατο να εντοπιστεί, να ελεγχθεί για παραβάσεις και να φορολογηθεί η – αριθμητικά ελαχιστότατη – ελληνική οικονομική ολιγαρχία. Η οικονομική ελίτ δηλαδή που σε στενή συνεργασία με την πολιτική εξουσία εδραίωσε το «στενό» πελατειακό κράτος. Ακούγεται μάλιστα πως αφού δεκαετίες τώρα δεν έγινε κάτι ουσιαστικό επ’αυτού, σήμερα είναι ακόμη πιο δύσκολο να γίνει σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον ανεξέλεγκτων χρηματοροών. Πλέον ο στενός πυρήνας των διαχρονικών (αριστοκρατικής καταβολής) εθνικών προμηθευτών και απομυζητών του δημόσιου χρήματος έχει διευρυνθεί και ισχυροποιηθεί, εμποτίζοντας όλες τις πτυχές της εγχώριας και εξωχώριας οικονομικής δραστηριότητας.
Ταυτότητα ιστολογίου
To Respublica.gr ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Γενάρη του 2015, ως μια πρωτοβουλία ανθρώπων με στόχο την προώθηση άρθρων γνώμης και ανάλυσης που αφορούν και επηρεάζουν κάθε πτυχή της ζωής: από την πολιτική, την οικονομία, την επιστήμη, την τέχνη και την τεχνολογία μέχρι την καθημερινότητα, τους κοινωνικούς δεσμούς και τον τύπο ανθρώπου της σύγχρονης κοινωνίας. Παράλληλα, ευελπιστούμε να ενισχύσουμε τον ζωντανό διάλογο, μέσα από βιβλιοκριτικές, πάνω σε συγγραφείς και βιβλία περασμένων εποχών και να εμπλουτίσουμε την ήδη υπάρχουσα γνώση μέσω μεταφράσεων του έργου ξένων στοχαστών που δεν είναι ευρέως γνωστοί στο ελληνικό κοινό ή μέσω μεταφράσεων σε ξένες γλώσσες ορισμένων άρθρων του ιστότοπου.
Η νίκη του λαϊκισμού; Η ήττα της δημοκρατίας.
Αντί για ένα εκτενές σχόλιο στο κείμενο του Μιχάλη Θεοδοσιάδη «Λαϊκισμός, δημοκρατία και γιατί πρέπει να κερδίσουν οι λαϊκιστές» επωφελούμαι να διατυπώσω κάποιες θεμελιώδεις αντιρρήσεις μεταξύ των άλλες φορές αλληλοτροφοδοτούμενων και άλλες αλληλοαναιρούμενων σχέσεων δημοκρατίας και λαϊκισμού. Η βασική αντίρρηση που έχω στην θέση του κειμένου είναι πως ο αν λαϊκισμός και δημοκρατία συγκροτούνται εξίσου στην βάση της πλειοψηφίας, αυτό δεν σημαίνει και πως ο λαϊκισμός με τα χαρακτηριστικά που τον συνοδεύουν είναι ένα είδος δημοκρατικού γεγονότος και ούτε πως η αφηρημένη και απροσδιόριστη τις περισσότερες φορές έννοια του «Λαού» αποτελεί ικανό τεκμήριο για την δημοκρατία. Αντίθετα πρέπει να προβληματιστούμε περισσότερο εντέλει εάν αυτό που προάγει ο λαϊκισμός συμβάλει ή αναιρεί τις προϋποθέσεις ανάπτυξης της δημοκρατίας και γιατί.
Επίθεση κατά του Charlie Hebdo: Το δημοκρατικό γεγονός θα είναι μετά ή δεν θα είναι
Του Νίκου Ηλιόπουλου Τι είναι ένα γεγονός Γεγονός είναι το απροσδόκητο, το απρόβλεπτο, ό,τι δεν μπορεί να εξηγηθεί πλήρως. Μπορούμε τουλάχιστον να προσπαθήσουμε να το καταλάβουμε, όπως έλεγε η Χάννα Άρεντ, ή να το διαυγάσουμε (αποσαφηνίσουμε), όπως θα έλεγε ο Κορνήλιος Καστοριάδης. Γεγονός είναι κατά…
Ιακωβίνικος ισλαμισμός: Όταν το υποκείμενο καταντά ενοχλητικό
Το κείμενο που ακολουθεί θέλει να εγείρει προβληματισμούς για κάποιες μέχρι τώρα ακλόνητες βεβαιότητες της αριστεράς τις οποίες η πραγματικότητα αναιρεί με πείσμα. Δυστυχώς έχουμε φτάσει στο σημείο η συζήτηση αυτή να μην μπορεί να γίνει χωρίς να προκαταληφθεί όποιος μιλήσει με βάση αυτά που θίγει και αυτό σημαίνει πως το δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου έχει ήδη υποστεί ανεπανόρθωτη ζημιά. Στον κριτικό προβληματισμό κρέμεται πάντα σαν δαμόκλειο σπάθη πάνω από το κεφάλι μας ο εκβιασμός της προσδοκώμενης απάντησης. Λες και το να διαπιστώνει κανείς πως βαδίζει σε λάθος οδό πρέπει αυτομάτως να σημαίνει πως έχει κατά νου κάποια άλλη να προτείνει.
Το φαινόμενο του λαϊκισμού ως πολιτικό φαντασιακό της νεοελληνικής κοινωνίας (μέρος δεύτερο)
Συστατικό στοιχείο του νεοελληνικού ναρκισσισμού και της λαϊκίστικης ρητορείας που ανασυγκροτεί αυτό το στοιχείο στον κοινωνικο-πολιτικό χώρο είναι η θυματικότητα. Όπως πολύ σωστά επισημαίνει ο Άκης Γαβριηλίδης, ο θυματικός εθνικισμός για την ελληνική περίπτωση, συνιστά την απαραίτητη προϋπόθεση για την ενότητα του έθνους[22]. Η συνεχής επίκληση εξωτερικών εχθρών ή παρεμβάσεων των Μεγάλων Δυνάμεων, «διεθνών τοκογλύφων», του ΔΝΤ και της ΕΕ, του Κίσσινγκερ, των «εβραίων» και κάθε λογής συνομωσιολογίας, λειτουργεί αποκλειστικά ως η επιβεβαίωση πως ένας πραγματικά ετερόκλητος πληθυσμός όπως ο ελληνικός συνιστά μια συνεκτική ολότητα (δηλαδή είναι έθνος/λαός)…