Ορίζοντας την πολιτική
Στην καθημερινή της χρήση η «πολιτική» είναι μια βεβαρυμμένη λέξη πολύ συχνά έρμαιο προσχηματισμένων απόψεων. Πολλοί σκέφτονται την πολιτική σαν μια «βρώμικη λέξη» που ανασύρει εικόνες έντασης, διάσπασης, βίας, απάτης, χειραγώγησης, ψεύδους. Το 1775 ο Samuel Johnson είπε: «Η πολιτική δεν είναι τίποτε περισσότερο από ένα μέσο κοινωνικής ανόδου», ενώ ο Αμερικανός ιστορικός Henry Adams όρισε την πολιτική ως τη «συστηματική οργάνωση των εχθροτήτων». Για τον Max Weber «πολιτική είναι ο αγώνας για την κατάκτηση ή τη διανομή της εξουσίας… για τη νομή των δημοσίων θέσεων», ενώ για τον Paul Valéry «πολιτική είναι η τέχνη να εμποδίζεις τους ανθρώπους να ασχολούνται με ό,τι τους αφορά». Κάθε απόπειρα ορισμού της πολιτικής συνεπώς, προϋποθέτει την προσπάθεια απεμπλοκής του όρου από τέτοιου είδους προκατασκευασμένους συνειρμούς. Ακόμα και αναγνωρισμένες αυθεντίες δεν μπορούν να συμφωνήσουν πάνω στη φύση του αντικειμένου. Έτσι η πολιτική ορίζεται με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους: ως η άσκηση εξουσίας, η άσκηση αυθεντίας, η λήψη συλλογικών αποφάσεων, η κατανομή περιορισμένων πόρων, η πρακτική της εξαπάτησης και της χειραγώγησης κ.λπ.
Cul de sac
Όπως όλα δείχνουν, η κατάσταση στην οποία βαδίζει η Ευρώπη κάθε μέρα βαλτώνει όλο και πιο πολύ. Οι πολιτικές ηγεσίες πλέον έχουν αποδειχθεί ανίκανες να χειριστούν τα ανοιχτά μέτωπα, από το Ελληνικό ζήτημα μέχρι και την προσφυγική κρίση και την τρομοκρατία. Μπροστά στην επέλαση της ακροδεξιάς, τα αδιέξοδα του κοινού νομίσματος, τον ερχομό εκατομμυρίων ανθρώπων, τη φοροαποφυγή, οι κυβερνήσεις όλες πλέον βρίσκονται σε μόνιμο αδιέξοδο, ψελλίζοντας βερμπαλισμούς περί «Ευρώπης των κοινών αξιών», της «αλληλεγγύης», έννοιες που δεν φαίνεται ότι ελκύουν πια κανέναν. Από την άλλη, όλες οι αφηγήσεις περί αριστερού εναλλακτικού δρόμου, που «θα άλλαζε την Ευρώπη αλλάζοντας την Ελλάδα» έχουν καταρρεύσει, καθώς έπειτα από έναν χρόνο αριστερής διακυβέρνησης η χώρα εξακολουθεί να βρίσκεται αντιμέτωπη με ανυπέρβλητες δυσκολίες, έχοντας ταυτόχρονα καταστεί ο εύκολος στόχος μιας Ευρώπης που αναζητά αποδιοπομπαίους τράγους για όλα της τα δεινά…
Flet victus, victor interiit.
Ο Μακιαβέλι στον Ηγεμόνα επισημαίνει μία ιδιαίτερα λεπτή προϋπόθεση, απαραίτητη για κάθε νέα κυριαρχία ή νέα ιδεολογία. Καμία ηγεμονία δεν μπορεί να επιβάλει τον εαυτό της ως αδιαμφισβήτητη αρχή εάν τα υποκείμενα που την υφίστανται δεν την ενσωματώσουν εσωτερικά ως «δίκαιη» ή «αναπόφευκτη». Οι Λατίνοι…