Τεχνητή νοημοσύνη: μια νέα πρόταση Κανονισμού της ΕΕ
Έχοντας κάνει αυτή τη διάκριση, η ΤΝ είναι εξαιρετικά στρατηγικής σημασίας επειδή χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο στη διαχείριση κρίσιμων υποδομών (από τις μεταφορές ως το Διαδίκτυο), στον ιατρικό τομέα (χειρουργικές επεμβάσεις με ρομπότ), σε ποινικές διαδικασίες (για παράδειγμα, τεχνολογίες αναγνώρισης προσώπου) και στις διαδικασίες πρόσληψης (με αυτόματη ανάλυση βιογραφικών σημειωμάτων).
Για να λειτουργήσει σωστά, η ΤΝ χρειάζεται τεράστιο όγκο δεδομένων (big data). Για παράδειγμα, στην αναγνώριση προσώπου, το σύστημα TN πρέπει να είναι σε θέση να «συγκεντρώσει» έναν τεράστιο αριθμό συγκεκριμένων χαρακτηριστικών του προσώπου για να μπορεί να επιβεβαιώσει με σχετική βεβαιότητα ότι το παρατηρούμενο πρόσωπο είναι ενός συγκεκριμένου ανθρώπου. Αυτό έχει σημαντικές επιπτώσεις και στο επίπεδο της ηθικής: εξαιτίας της χρήσης ευαίσθητων βιομετρικών δεδομένων, αλλά και της ορθής λειτουργίας και χρήσης αυτών των τεχνολογιών.
Το 2020 ο Προμηθέας παραμένει δεσμώτης (προδημοσίευση 3ου τεύχους ResPublica)
Αντίθετα με όσα (θέλουμε να) πιστεύουμε, η οικονομία του ψηφιακού κόσμου δεν είναι ούτε άυλη, ούτε πράσινη. Έχει σοβαρό οικολογικό αποτύπωμα και παράγει τεράστιες οικονομικο-κοινωνικές ανισότητες. Η εξόρυξη πετρελαίου και η εξόρυξη δεδομένων αποτελούν τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Πρόκειται για την αντίθεση ανάμεσα στον καπιταλισμό της θερμο-βιομηχανίας, η γέννηση του οποίου ανάγεται στον 19ο αιώνα, και σε έναν ψηφιακό καπιταλισμό, μεταβιομηχανικό και υποτιθέμενα άυλο και πράσινο, τον οποίο πρέπει να αναστοχαστούμε.
Η επιστημονικο-τεχνολογική έκρηξη των big data και της τεχνητής νοημοσύνης φέρνουν κοντά τους ισχυρούς δρώντες των δύο κόσμων – εκείνου της ενέργειας και αυτού της πληροφορίας. Η πετρελαϊκή βιομηχανία βασίζεται σε αυτές τις τεχνολογίες για τον ακριβέστερο εντοπισμό των αποθεμάτων, καθώς και για τη μείωση του κόστους λειτουργίας της χάρη στον αυτοματισμό, και οι γίγαντες του ψηφιακού κόσμου βλέπουν εκεί, με τη σειρά τους, μία πλούσια αγορά για τις υπηρεσίες τους – αποθήκευση και διαχείριση δεδομένων και machine learning.
Evandro Agazzi – Η Τεχνητή Νοημοσύνη
Οι προηγούμενοι συλλογισμοί ενδέχεται να δώσουν την εντύπωση ότι οι τυχόν ανεπάρκειες του προγράμματος ΤΝ συνδέονται μόνο με την αδυναμία του να προσφέρει μια εύλογη «απομίμηση» της ηθικής εσωτερικότητας του ανθρώπου, αλλά ότι έχει επιτύχει τους στόχους του στον τομέα των γνωσιακών δραστηριοτήτων. Στην πραγματικότητα αυτό δεν ισχύει και θα προσπαθήσουμε να το δείξουμε συνοψίζοντας σε μερικές σκέψεις έναν συλλογισμό που θα αξίζει πολύ πιο λεπτομερείς διευκρινίσεις. Μεταξύ των ανθρώπινων πράξεων υπάρχει μια κατηγοριοποίηση, στην οποία κατά την παράδοση περιλαμβάνονται αυτές που ονομάζονται «μεταβατικές» δράσεις, που δηλαδή επιφέρουν μια ορισμένη αλλαγή στην «κατάσταση του εξωτερικού κόσμου» (όπως η κατασκευή ενός αντικειμένου, η μετακίνηση πραγμάτων, η γραφή σημείων σε ένα φύλλο), και άλλες που αποκαλούνται «εμμενείς» και συνίστανται στην τροποποίηση της ίδιας της «κατάστασης του υποκειμένου» που τις εκτελεί (όπως το να βλέπεις, να θυμάσαι, να χαίρεσαι, να επιθυμείς). Για να χρησιμοποιήσουμε πιο σύγχρονη ορολογία, θα ονομάσουμε τις πρώτες λειτουργίες (operations) και τις δεύτερες δραστηριότητες (actions).
Κατοικίδιοι άνθρωποι, έξυπνες μηχανές και η μεγάλη απογοήτευση
Τα πρόσφατα επιτεύγματα της επιστημονικής έρευνας, όσον αφορά την εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ), προκαλούν πλέον εκρήξεις θαυμασμού στο πλατύ κοινό αλλά και μεταξύ των ειδικευμένων επιστημόνων. Μαζί με τον περίφημο αλγόριθμο που πριν λίγο καιρό έφτιαξε το πρώτο έργο ζωγραφικής, το μεγαλύτερο θαυμασμό συγκεντρώνουν τα προγράμματα εκείνα που έχουν την δυνατότητα να συνδιαλέγονται με τον άνθρωπο και να απαντούν στις ερωτήσεις του. Δεδομένης της στενής σχέσης μεταξύ γλωσσικής έκφρασης και νοητικών διεργασιών, είναι φανερό ότι αυτή η ικανότητα μοιάζει να χαρίζει, για πρώτη φορά στην ιστορία, κάτι που μέχρι τώρα αποτελούσε προνόμιο του ανθρώπου: σκέψη. Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Χωρίς βέβαια να είναι δυνατόν να αναφερθούμε σε όλες τις τεχνολογικές και φιλοσοφικές παραμέτρους του προβλήματος, οφείλουμε να σταθούμε, έστω και επιγραμματικά, σε μία βασική πτυχή του ζητήματος: τη διαφορά μεταξύ ανταλλαγής πληροφοριών (κάτι που πχ μπορεί να επιτευχθεί μέσω ενός απλού ηχητικού κώδικα) και πλήρους γλωσσικής έκφρασης, θεμελιώδους πράξης του ανθρώπινου πολιτισμού.
Το «Πορτρέτο του Έντμοντ Μπέλαμι» και η υπέρβαση της ζωγραφικής
Η τεχνολογία, μαζί με την καθίζηση των τεχνών, δείχνει να οδηγεί στην καταρράκωση της σκέψη, της οποίας η αποξήρανση έχει ήδη προκληθεί από τον καταναλωτισμό, από την τάση του να αντικαθιστά το παρελθόν με νέα καταναλωτικά είδωλα. Το πάθος ορισμένων για την τεχνητή νοημοσύνη είναι ένα ακόμα δείγμα της κρίσης ειδωλολατρίας που μαστίζει τον δυτικό άνθρωπο και της απελπισμένης αναζήτησής του για μια ανώτερη αρχή (υπερέχουσα) που θα τον εξουσιάσει χωρίς όμως και να ακυρώνει την εγωιστική του έπαρση. Υπό μια έννοια πρόκειται για Το Υπόγειο του Ντοστογιέφσκι στον κόσμο των υπολογιστών.