Συνηγορία υπέρ της «ελληνικής γλωσσικής μοναδικότητας»
Τονίζουμε, για μια ακόμη φορά, ότι η κατανόηση της Ελληνικής «μοναδικότητας» συνδέεται με την κατανόηση της ανθρωποκεντρικής της «μοναδικότητας», η οποία, με τη σειρά της, δεν πρέπει να ταυτίζεται με το παρελθόν της εθνικιστικής μετεμφυλιακής Δεξιάς. Άλλωστε το ανθρωποκεντρικό ελληνικό πνεύμα, όντας οικουμενικό, δε δύναται να συνυπάρξει με τον κλειστοφοβικό κρατοκεντρισμό παλαιότερων εποχών. Συνεπώς, δεν κλείνει μάτια και αυτιά στο ενδεχόμενο να συγγενεύει γενεαλογικά με άλλους (ινδοευρωπαϊκούς) πολιτισμούς τη στιγμή που αναγνωρίζει την ιδιαιτερότητα των επιτευγμάτων της δικής του εξέλιξης και, πολύ περισσότερο, τις πρακτικές συνέπειες (όπως θα έλεγε ο William James) των επιτευγμάτων αυτών στο κοινωνικό, πολιτικό και πνευματικό επίπεδο. Επιπλέον, στόχος θα έπρεπε να είναι, εκτός από διάδοση αυτής της ανθρωποκεντρικότητας του ελληνισμού, η προστασία της από την οριενταλιστική και αποδομητκή επέλαση του μηδενιστικού μεταμοντερνισμού.
Άνθρωποι και αγάλματα
Οι σημερινοί ακτιβιστές δεν έχουν ούτε το κουράγιο του Σπάρτακου, που βάδισε ενάντια στις λεγεώνες, ούτε την συνέπεια ενός μοντέρνου εστέτ όπως ο Μαρινέττι, που επιθυμούσε να πυρπολήσει το Λούβρο, αλλά και ούτε τον εικονοκλαστικό ηρωισμό ενός Ρεμπώ, ο οποίος αφού έφτασε ως το απώτατο όριο τις δυνατότητες της ποίησης, είχε την τόλμη να βυθίσει το «εγώ» του στην ανωνυμία της καθημερινής ζωής. Σε αντίθεση με τις εμβληματικές αυτές προσωπικότητες της εξέγερσης, οι σύγχρονοι επαναστατημένοι αρκούνται στο πλιάτσικο: δηλαδή σε αντιδράσεις αγέλης, οι οποίες φανερώνουν ότι όσοι συμμετέχουν σε αυτές δεν αποτελούν ενεργά υποκείμενα, πρόσωπα, αλλά μια άμορφη, παθητική μάζα, η οποία όχι μόνο δεν μπορεί να «ξαναγράψει την ιστορία», αλλά, λόγω της ίδιας της φύσης της, είναι καταδικασμένη να υφίσταται τις συνέπειες των αποφάσεων αυτών που πραγματικά κρατούν τα νήματα του κόσμου στα χέρια τους.
Η Πολιτική Ορθότητα στην υπηρεσία του «πολιτισμικού πολέμου»
Συνδιαμόρφωση κειμένου: Γιώργος Κουτσαντώνης και Μιχάλης Θεοδοσιάδης Από το βήμα αυτό έχουμε καταπιαστεί και στο παρελθόν με το πρόβλημα της Πολιτικής Ορθότητας (ΠΟ)[1]. Καθώς διαπιστώνουμε ότι το φαινόμενο βαίνει αυξητικά κρίνουμε απαραίτητο να εκφράσουμε περισσότερες σκέψεις και προβληματισμούς. Όπως βλέπουμε όλο και πιο συχνά, πρακτικές οι οποίες θυμίζουν…
Ομαδική σκέψη ή κοινή ευπρέπεια και αυτοδυναμία;
Ενώ ο τρόπος διασύνδεσής μας με τον κόσμο έχει αλλάξει ριζικά, το πρόβλημα παραμένει πάντα το ίδιο: η κατανόηση του τι συμβαίνει γύρω μας. Τα σύγχρονα μεγάλα θέματα είναι πάνω κάτω γνωστά: η ευρωπαϊκή ταυτότητα και η ΕΕ, το Ισλάμ και οι στόχοι του, το μεταναστευτικό, οι κοινωνικές και σεξουαλικές ελευθερίες, η νεοφτωχοποίηση (neo-pauperism) των δυτικών, η λειτουργία των ελεύθερων αγορών, η εθνική κυριαρχία και η παγκοσμιοποίηση. Αξίζει να ειπωθεί εξαρχής ότι, κατά τη γνώμη μας, οποιαδήποτε προσέγγιση παραμένει αγκιστρωμένη σε ιδεολογικά ρεύματα, ή σε αντιλήψεις που πηγάζουν μέσα από ομάδες που προωθούν συγκεκριμένες κοσμοθεωρίες, φράζει κάθε οδό προς την αλήθεια. Από την άλλη, άτομα που διαμορφώνουν γνώμη δίχως να εξαρτώνται από ομάδες έχουν περισσότερες πιθανότητες να κατανοήσουν τί πραγματικά συμβαίνει γύρω τους.
Η μάχη των συμβόλων
Μια από τις πιο βαθιά ριζωμένες και ατράνταχτες πεποιθήσεις της σύγχρονης δυτικής κοινωνίας που δοκιμάζεται σκληρά από τα γεγονότα, είναι ο περίφημος πραγματισμός της στην αντιμετώπιση των διάφορων κοινωνικοπολιτικών προβλημάτων. Το νεωτερικό πνεύμα διατείνεται ότι χάρη στην ορθολογική διαχείριση των κοινωνικών συνισταμένων, διαχείριση που βασίζεται στην όλο και πιο εξειδικευμένη ανάλυση κάθε πτυχής του επιστητού, μπορεί να λύσει επιτυχώς και αποτελεσματικά οποιαδήποτε σχεδόν δυσλειτουργία που απειλεί να αποσταθεροποιήσει την ισορροπία της κοινωνίας. Αυτό βέβαια ισχύει όταν τα προβλήματα είναι περιορισμένης σχετικά έκτασης και τεχνικής κυρίως φύσης.
Ο Frank Furedi για την υποτίμηση της ανεκτικότητας
Δίχως αμφιβολία, το ιδανικό της ανοχής που βασίζεται στον πρώιμο φιλελευθερισμό, αποτελεί βασικό θεμέλιο των δυτικών κοινωνιών. Ωστόσο, η ανοχή έχει επαναπροσδιοριστεί έτσι ώστε να υποδηλώνει την αποδοχή της διαφορετικότητας ως τέτοια, δίχως όμως να προάγει -ή έστω να επιτρέπει- την κριτική σε αυτήν. Όπως αναλύει ο Frank Furedi, οι φιλελεύθεροι στοχαστές, από τον Bayle, τον Locke [1] και έπειτα, συνέδεσαν την ανοχή με την με την πράξη και την κρίση. Καί τα δύο αυτά συστατικά, όπως υποστήριξε η Hannah Arendt [2], συνθέτουν το δημόσιο πεδίο. Δίχως την κρίση, η ανεκτικότητα χάνει το πραγματικό της νόημα.
Η μετεξέλιξη της ειρωνείας, μια σύγχρονη κοινωνικοπολιτική μάστιγα
Όταν όμως η γλώσσα φτάνει να μιλά με «αποστάγματα» και παρασκήνια τελικά οδηγεί στην αποδοχή ακόμη και ύπουλων μορφών καταπίεσης, όπως και στον φασισμό. Αυτή η δυναμική οδηγεί στην ανάδυση ενός νέου κυνισμού που δεν έχει καμία σχέση με τον αρχαίο ο οποίος πράγματι αμφισβήτησε την εξουσία μέσω της εξύμνησης της αυτάρκειας του ανθρώπου, της γαλήνης και της ηρεμίας του, εφαρμόζοντας μια φιλοσοφία της πρόκλησης, πλην όμως μιας καλής και αγαθής ζωής. Αντίθετα ο σύγχρονος κυνισμός εμφανίζεται ως ένας μηδενισμός που εκφράζεται συχνά από μοδάτα και νευρωτικά άτομα. Είναι μια «ψευδώς φωτισμένη συνείδηση» που χρησιμοποιείται αντιδραστικά και εργαλειακά μόνο και μόνο για να αντιμετωπίσει, με τρόπο αναισθητοποιημένο, το καθημερινό στρες που έχει επιφέρει ο μαζικός (υπερ)ανταγωνιστικός κόσμος.
Φιλίπ Μυρέ – Μετά την Ιστορία: στοιχεία για το καθεστώς του φεστιβισμού
.τ.Ε.: Το παρόν άρθρο αποτελείται από μια συλλογή κειμένων που προέρχονται απ’ το βιβλίο Après l’ Histoire [Μετά την Ιστορία] του Philippe Muray. Ως τίτλος άρθρου διατηρήθηκε ο τίτλος του βιβλίου. Παρ’ όλα αυτά, προστέθηκε ο υπότιτλος «Στοιχεία για το καθεστώς του φεστιβισμού» προκειμένου να γίνει λίγο πιο σαφές, και να προϊδεαστεί ο αναγνώστης, περί τίνος πρόκειται αναφορικά με τα κείμενα που επιλέχθηκαν γι’ αυτή τη δημοσίευση. Για τις ανάγκες της παρούσας μετάφρασης, η λέξη «festivisme», μαζί με τα παράγωγά της, επιλέχθηκε να αποδοθεί στην ελληνική γλώσσα ως «φεστιβισμός». Πρόκειται επί της ουσίας για νεολογισμό που εισάγει ο ίδιος ο Philippe Muray, που αν και η ρίζα του όρου προέρχεται απ’ τη λέξη «festif» («εορταστικός»), η σημασία όμως του όρου την υπερβαίνει κατά πολύ…
Η νέα γενιά των περιπλανώμενων και τα αερόφυτα
Προκειμένου να δοξαστούν οι διαδικασίες του μαζικού ξεριζωμού και του παγκόσμιου ανακατέματος, το δημοσιογραφικό τσίρκο που πλαισιώνει τα κανάλια και τα μοντέρνα ΜΜΕ, εξυμνεί συνεχώς την λεγόμενη «ανοιχτή κοινωνία». Όμως ελάχιστοι επισημαίνουν ότι αυτή η πολυπόθητη «ανοιχτή κοινωνία» βασίζεται, κατά κύριο λόγο, στην τρομακτική ευελιξία του σύγχρονου τρόπου παραγωγής και ασφαλώς έχει πολιτικές και ανθρωπολογικές συνέπειες. Αυτές είναι ήδη ορατές στους νέους (ηλικιακά και μη) φανατικούς οπαδούς της παγκοσμιοποίησης. Βασικός ορίζοντας ζωής γίνεται αυτός των μόνιμων «διακοπών» στο εξωτερικό και της ασταμάτητης «ψυχαγωγίας» τύπου Netflix. Ένα μοντέλο όπου η ευζωία θεωρείται ταυτόσημη με την υιοθέτηση των φιλελεύθερων αμερικανικών συνηθειών όσον αφορά τον τρόπο (στυλ) ζωής και την κατανάλωση.
Πολιτισμική ηγεμονία και πολιτική ορθότητα
Ο όρος είναι ιδιοφυής γιατί όταν κάποιος ρωτά ποια είναι η θεωρία, παίρνει την απάντηση ότι η ίδια η κριτική είναι η θεωρία. Με άλλα λόγια, σύμφωνα με την Κριτική Θεωρία, ο καλύτερος τρόπος για να καταρρεύσει η δυτική κουλτούρα και η καπιταλιστική τάξη, δεν είναι να οικοδομήσουμε μια εναλλακτική λύση και στη συνέχεια να περιμένουμε υπομονετικά τους ανθρώπους να ενταχθούν αυθόρμητα. Σύμφωνα με τη θεωρία, οι άνθρωποι θα αρνούνται πάντα να ενταχθούν, διότι έχουν καταστεί αδύναμοι να φανταστούν μια εναλλακτική λύση πέρα από το status quo. Όσο οι άνθρωποι θα ζουν υπό την καταπίεση της υπεύθυνης οικονομικής τάξης (στη θεωρία τους) από την φροϋδική κατάσταση καταπίεσης- οι μάζες δεν θα είναι σε θέση να φανταστούν μια εναλλακτική λύση και να την αγκαλιάσουν. Μοιάζει με την πλοκή μιας γνωστής ταινίας, σωστά; Ο κινηματογράφος εξάλλου είναι ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέσα εκπροσώπησης της Κριτικής Θεωρίας, όπως ακριβώς και η μεταμοντέρνα τέχνη και η ποπ μουσική.