Η ψυχή στον βωμό του μόχθου και η εργασία ως προνόμιο
Έχει ιδιαίτερη αξία να εξεταστεί όσο πιο ενδελεχώς γίνεται η σχέση μεταξύ της φαντασιακής θέσμισης της εργασίας στα πλαίσια της φαρμακευτικής αγωγής και της νέας ηθικής της εργασίας που προάγει η συγκαιρινή παλινόρθωση του καπιταλισμού. Θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε μετά βεβαιότητας ότι δεν έχει υπάρξει άλλη εποχή με τόσο ηχηρή αποθέωση της εργασίας όσο η σημερινή: η εργασία πλέον οφείλει να λατρεύεται για τις θεραπευτικές, μαγικές και λυτρωτικές της ιδιότητες. Με την οικονομία της αγοράς να έχει αναλάβει τον μετασχηματισμό της εργασίας σε ένα νέο είδος εξουσίας που ελέγχει απόλυτα τους ανθρώπους, αυτό που τελικά τους επιφυλάσσεται ως ένταξη στην κοινωνία είναι ο ρόλος αποκλειστικά των παραγωγών και καταναλωτών τη στιγμή που ο ένας θεσμός μετά τον άλλον δείχνουν να υποχωρούν και να καταρρέουν μπρος σ’ αυτή την επιταγή…
Μια κοινωνία εργαζομένων χωρίς εργασία
Όταν η σιωπή που περιβάλλει την ανεργία σπάει, τότε ο καθένας έρχεται αντιμέτωπος με μια πρωτοφανή αμηχανία, με μια έλλειψη ίσως ερμηνευτικών σχημάτων και αναλυτικών κατηγοριών ικανών να συσχετίσουν το ανθρωπολογικό με το οικονομικό, το συγκεκριμένο με το αφηρημένο, την ψυχική κατάσταση με την αριθμητική καταμέτρηση. Αποτέλεσμα αυτής της αμφισημίας των λογικών σχηματισμών είναι μια αδυναμία διαύγασης των αιτιών και των αιτιατών της μαζικής ανεργίας, που σαν φαινόμενο παίρνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Το σίγουρο είναι πως υπάρχει μια συμπάθεια και μια αγωνία για τους ανέργους, όσο είναι απομακρυσμένοι στον αρκτικό πόλο των στατιστικών στοιχείων, μια προσπάθεια να θυματοποιηθούν και ίσως μέσω αυτής της διαδικασίας να γίνουν και όπλο καταγγελίας ενάντια στις κυβερνητικές πολιτικές. Όμως, όταν η έκφραση της αφηρημένης λύπησης αποκτά σάρκα και οστά και εντοπίζεται μέσα στην κόλαση του πραγματικού, τότε οι όροι αντιστρέφονται.
Πώς ξεχάσαμε τη Δημοκρατία
Τα τελευταία χρόνια φαίνεται πως υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον από σκηνοθέτες και ηθοποιούς στην Ελλάδα να καταπιαστούν με προσωπικότητες και γεγονότα της Αθηναϊκής δημοκρατικής εποχής. Με αφορμή τρεις από τις πιο χαρακτηριστικές παραστάσεις θα παρουσιάσουμε την προβληματική σχέση των αποδόσεων αυτών με τα θέματα που πραγματεύονται. Αυτό θα γίνει για να τονίσουμε την κατά τη γνώμη μας διαστρεβλωμένη εικόνα που επικρατεί στους θεατρικους χώρους σε σχέση με την ερμηνεία γεγονότων της αρχαιότητας που σχετίζονται με την Δημοκρατία. Παρόμοιες απόψεις κυριαρχούν και στην κοινή γνώμη και διαδίδονται ευρύτερα μέσω της τέχνης, της αρθρογραφίας και ενίοτε και του ακαδημαϊκού χώρου.
Διάλογος (Δώδεκα ερωτικές διαδρομές)
Μερικές σκέψεις για το τι είναι το βιβλίο που θα κρατήσετε, ελπίζω, στα χέρια σας. Δοκίμιο κοινωνικής σκέψης το χαρακτήρισα με μια συνοπτική και πρόχειρη διατύπωση. Σκέψης για ένα καθαρά κοινωνικό ζήτημα, που αφορά όλη την κοινωνία. Μπορεί τίποτα να μην πετυχαίνει πλήρως την αρχική του πρόθεση, αλλά το συλλογικό βιβλίο Δώδεκα ερωτικές διαδρομές έχει κατά βάση τα χαρακτηριστικά της αρχικής του σύλληψης : είναι συμπόσιο για τον έρωτα. Ίσως μας δοθεί η ευκαιρία να μιλήσουμε λίγο για το Συμπόσιον του Πλάτωνος.
Ζιλ Λιποβετσκί και Ζαν Σερουά – Οι αντιφάσεις της υπερνεωτερικής κουλτούρας
μτφρ.: Κοκαρίδας Αθανάσιος Η αισθητικοποιημένη ηθική της υπερνεωτερικότητας ταυτίζεται με το ηδονιστικό ιδεώδες περί ψυχαγωγίας, αποδίδοντας καθ’ αυτόν τον τρόπο μια μαζική νομιμοποίηση σε ό,τι αφορά στις απολαύσεις και στην αναζήτησή τους στην καθημερινότητα των ανθρώπων. Αλλά αυτός ο πολιτιστικός ηδονισμός, όσο πηγαίος κι αν…
Μόρσιμον ἦμαρ
Παραφράζοντας τα λόγια του Κονδύλη, ο φόβος και η ελπίδα παρεμποδίζουν συστηματικά την κατανόηση των ανθρώπινων ζητημάτων. Αλλά η ελπίδα ξεπερνιέται πολύ πιο δύσκολα από ότι ο φόβος. Κατά τα φαινόμενα, η ιστορία προχωρά με γοργούς ρυθμούς, σε αντίθεση με τις τεχνικές της νεοαριστερής ιδεολογικοποίησης και της ποπ ακαδημαϊκής ξύλινης διανόησης, που ούτε ανανεώνονται, ούτε εμπλουτίζονται. Μονάχα ανακυκλώνονται, καταναλώνονται και αναπαράγονται για να καταστούν και πάλι βορρά των ανθρώπινων επιθυμιών, έως ότου επέλθει ο τελικός κορεσμός. Σε τούτη την εξέλιξη, η πορεία των αριστερών διακρίνεται ολοφάνερα. Οπωσδήποτε αυτή η απουσία στοχασμού και δράσης, καθώς και η μανιώδης επίκληση στον κόσμο των ανεκπλήρωτων προσδοκιών, συνδέεται με τις ιδεοληπτικές παραισθήσεις των διανοούμενων του «ευρωκομμουνισμού» (με την ευρύτερη έννοια του όρου) που χαρακτηρίζει τους ακόλουθους της νεοαριστερής βιομηχανίας παραγωγής εφήμερων και εύπεπτων σχημάτων.
Σερζ Λατούς – Προς μια κοινωνία της λιτής αφθονίας
«Εάν εξαλειφθεί ο πόνος που προκαλείται από την ανάγκη, τότε τα απλούστερα φαγητά δίνουν εξίσου μεγάλη ικανοποίηση με εκείνη που προσφέρει ένα διαιτολόγιο στο οποίο κυριαρχεί η αφθονία» Επίκουρος, Επιστολή προς Μενοικέα, § 130 «Όποιος έχει θέσει τον εαυτό του πέρα από κάθε επιθυμία, ποια…
Κορνήλιος Καστοριάδης – Κοινωνικός μετασχηματισμός και πολιτισμική δημιουργία (αποσπάσματα)
Και όσον αφορά στην καθαυτό σκέψη, δεν θα ήταν θεμιτό να αναρωτηθούμε γιατί, μετά τον Χάιντεγκερ, αλλά και με αυτόν ήδη, μετατρέπεται όλο και περισσότερο σε ερμηνεία, ερμηνεία που φαίνεται εξάλλου, να εκφυλίζεται σε σχόλιο και σε σχόλιο του σχολίου; Δεν πρόκειται καν για το ότι μιλάμε ακατάπαυστα για τον Φρόυντ, τον Νίτσε, τον Μαρξ· μιλάμε για αυτούς όλο και λιγότερο, αλλά μιλάμε για αυτό που ελέχθη για αυτούς, συγκρίνουμε «αναγνώσεις» και αναγνώσεις αναγνώσεων.
Κορνήλιος Καστοριάδης – Προϋποθέσεις της δημοκρατίας
Ο Rousseau, η εκπροσώπηση και ο κυρίαρχος – Stuart Mill, η αρχαία δημοκρατία και ο κύκλος της δημιουργίας: η δημοκρατία προϋποθέτει ενεργούς πολίτες· αυτή η ενεργός συμμετοχή είναι αποτέλεσμα της δημοκρατίας – Άλλες πλευρές της θέσμισης της δημοκρατίας: η δημιουργία ενός δημόσιου χώρου και ο από κοινού χειρισμός της βίας – Η δημοσιότητα της γνώσης – Η μόνιμη λειτουργία της πόλης ως υπόθεσης που αφορά τους πάντες έχει ως αποτέλεσμα η πόλις να είναι υπόθεση που αφορά τους πάντες – Η δημιουργία ενός ουσιαστικού δημόσιου χρόνου
Πολιτική και δημοκρατία στον αντεστραμμένο κόσμο
Μέσα στον πραγματικά αντεστραμμένο κόσμο, η αλήθεια είναι μια στιγμή του ψεύδους Γκυ Ντεμπόρ (1967) Μιλώντας για πολιτική, με τη γνήσια και σχετικά πεπαλαιωμένη σημασία της λέξης, αυτό που συνήθως εννοούμε είναι εκείνη τη συλλογική δραστηριότητα που έχει ως κατ’ εξοχήν αντικείμενο τη συνολική θέσμιση…