Εις μνήμην Roberto Calasso
Με τη λαβυρινθώδη γραφή και τα πολλαπλά επίπεδα του αφηγηματικού τους υλικού, ταυτόχρονα με την ελαχιστοποίηση της φωνής του συγγραφέα, τα βιβλία του Calasso απευθύνονται στον μυημένο ή στον αναγνώστη που θέλει να μυηθεί, αυτόν δηλαδή που δεν επιθυμεί απλά να ψυχαγωγηθεί ή να πληροφορηθεί, αλλά να βιώσει την εμπειρία μιας, έστω και πρόσκαιρης, εσωτερικής μεταμόρφωσης. Αυτός ο αναγνώστης που θα τολμήσει να «απωλέσει την ψυχήν αυτού» και να διατρέξει ως το τέλος τον λαβύρινθο που έχει στήσει γι’ αυτόν ο συγγραφέας, θα δει να αναδύεται σταδιακά, διά μέσω των πολιτισμικών θραυσμάτων που αποτελούν τους τοίχους του, μια ενιαία οπτική του πολιτισμού και θα ανταμειφθεί συλλαμβάνοντας ένα μικρό μέρος από την άρρητη και μυστική αλήθεια του. Σύστημα συμβόλων και αναλογιών, μακρόκοσμος που εμπεριέχει μέσα του ένα πλήθος μικρόκοσμων, το έργο του Roberto Calasso θα εξασκεί στο μέλλον μια όλο και αυξανόμενη επιρροή και θα αποτελεί, για όποιον θελήσει να εισέλθει στο εσωτερικό του, μια προνομιακή πύλη εισόδου στα μυστήρια του ανθρώπινου πολιτισμού.
Η ιερογαμία και η θυσία κάποτε ταυτίζονταν – Ρομπέρτο Καλάσσο
Θα ήταν αφελές να πιστέψουμε ότι μόνον οι σύγχρονοι κατάφεραν να τα διαβάσουν όλα αυτά, σαν να τα έκρυβε n τραγωδία στο υπονοούμενο και στο υποσυνείδητο. Αντίθετα, αυτό φαίνεται να είναι το συνηθισμένο βάθος της τραγωδίας. Διαφορετικά, ανάμεσα σε πολλά παραδείγματα, ο χορός στην Ιφιγένεια εν Αυλίδι του Ευριπίδη δεν θα περνούσε με τόσο αναπάντεχη ευκολία από την επίκληση των γάμων του Πηλέα και της Θέτιδας, όπου και οι θεοί είναι καλεσμένοι, στην περιγραφή της Ιφιγένειας ως «κηλιδωτή δαμάλα», από «το θνητό λαιμό της οποίας θα ξεπηδήσει το αίμα» στην Αυλίδα, όπου ο πατέρας της είχε προσποιηθεί πως θα την οδηγούσε σε γάμους.
Ο Ρομπέρτο Καλάσσο ψηλαφεί «το ακατανόμαστο παρόν» της εποχής μας
Οι σελίδες που αφιερώνει ο Καλάσσο, στην ηλεκτρονική εποχή και τον τρανσουμανισμό, αποκτούν το πλήρες νόημά τους αν διαβαστούν παράλληλα με τον στοχασμό του συγγραφέα που ξεκίνησε στο Η Καταστροφή του Κας, όσον αφορά τη συνεχή διαλεκτική μεταξύ συνεχούς και ασυνεχούς, αναλογικού και ψηφιακού, μια διαλεκτική που καταλήγει σήμερα στην καταστροφικά μονόπλευρη επικράτηση του ενός πόλου επί του άλλου: η πληροφορική δεν είναι τίποτε άλλο, ή τουλάχιστον έτσι υποστηρίζει η ίδια, παρά ο απόλυτος θρίαμβος του ασυνεχούς/ψηφιακού.
Ρομπέρτο Καλάσσο – Περί μύθων, θεών και του «ακατονόμαστου παρόντος»
Σε αντίθεση με όσους πιστεύουν ότι η αντιπροσωπευτική δημοκρατία θα πρέπει να αντικατασταθεί από ένα αμεσοδημοκρατικό μοντέλο, εγώ νομίζω ότι η έννοια και η λειτουργία της διαμεσολάβησης είναι αποφασιστικής σημασίας. Η σκέψη που δεν τη λαμβάνει υπ’ όψη της είναι μια σκέψη αδαούς, γιατί όλη η υπόστασή μας βασίζεται στη διαμεσολάβηση, άσχετα αν όλοι την συκοφαντούν σαν το στοιχείο εκείνο που διαστρεβλώνει τα πάντα. Η ίδια η πρόσληψη της αισθητής πραγματικότητας είναι δυνατή μόνο χάρη στη διαμεσολάβηση. Για να δω κάτι χρησιμοποιώ φίλτρα. Όποιος δεν το γνωρίζει αυτό καταλήγει να πιστεύει ότι η διαμεσολάβηση είναι απλά ένα όργανο εξαπάτησης, σαν τον ανέντιμο δημοσιογράφο, τον ψεύτη πολιτικό ή, όπως συνέβη στο παρελθόν, τον πονηρό Εβραίο. Είναι θλιβερό.