Πολιτική και δημοκρατία στον αντεστραμμένο κόσμο
Μέσα στον πραγματικά αντεστραμμένο κόσμο, η αλήθεια είναι μια στιγμή του ψεύδους Γκυ Ντεμπόρ (1967) Μιλώντας για πολιτική, με τη γνήσια και σχετικά πεπαλαιωμένη σημασία της λέξης, αυτό που συνήθως εννοούμε είναι εκείνη τη συλλογική δραστηριότητα που έχει ως κατ’ εξοχήν αντικείμενο τη συνολική θέσμιση…
Science popularizers και τεχνοουτοπίες: Παρακολουθώντας επιστήμονες να εκλαϊκεύουν τον υποκειμενισμό τους
Έργο παράλληλο της επιστήμης –αλλά όχι υποδεέστερο– είναι ο τομέας της «επιστημονικής εκλαΐκευσης»: η ανάγκη δηλαδή για οικειοποίηση της επιστημονικής κουλτούρας από το κοινωνικό σύνολο σε γλώσσα προσιτή και συμπυκνωμένη. Η εν λόγω διαδικασία φαντάζει λογική, εξαιτίας της αδιανόητης για τα όρια του ανθρωπίνου νου να συλλάβει συνολική γνώση που συσσωρεύεται κάθε χρόνο από χιλιάδες ερευνητικές ομάδες ανά τον κόσμο και των οποίων τα αποτελέσματα δεν προλαβαίνουν ούτε οι ίδιοι οι επιστήμονες να παρακολουθήσουν, πόσο μάλλον να αφομοιώσουν εποικοδομητικά. Το γεγονός είναι πως ποτέ άλλοτε στην ιστορία τόσοι πολλοί επιστήμονες δεν απασχολούνταν στο έργο της, στοιχείο που υπερβαίνει την αναμενόμενη αύξηση του πληθυσμού της Γης και είναι ενδεικτικό της θεμελιώδους θέσης που έχει αποκτήσει η έρευνα και η γνώση στον σύγχρονο πολιτισμό.
Flet victus, victor interiit.
Ο Μακιαβέλι στον Ηγεμόνα επισημαίνει μία ιδιαίτερα λεπτή προϋπόθεση, απαραίτητη για κάθε νέα κυριαρχία ή νέα ιδεολογία. Καμία ηγεμονία δεν μπορεί να επιβάλει τον εαυτό της ως αδιαμφισβήτητη αρχή εάν τα υποκείμενα που την υφίστανται δεν την ενσωματώσουν εσωτερικά ως «δίκαιη» ή «αναπόφευκτη». Οι Λατίνοι…
Eros computans
Love seeketh not itself to please, Nor for itself hath any care; But for another gives its ease, And builds a Heaven in Hell’s despair. William Blake «Φερμίνα, περίμενα αυτή την ευκαιρία περισσότερο από μισόν αιώνα, για να σας επαναλάβω άλλη μια φορά τον όρκο…
Περί του δικού μας #OXI στο δημοψήφισμα
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο κοινοβουλευτισμός και η δημοκρατία δεν είναι έννοιες ταυτόσημες! Ωστόσο, δεν μας είναι εύκολο στη συγκεκριμένη συγκυρία να κρατήσουμε μια «ουδέτερη» στάση, ιδίως τη στιγμή που εκατομμύρια πολίτες σε όλη την Ευρώπη ποντάρουν και οι ίδιοι πάνω στη νίκη του ΟΧΙ, φοβούμενοι ότι αργά ή γρήγορα οι πολιτικές λιτότητας θα εξαθλιώσουν και τις δικές τους κοινωνίες (αλλά για να ξεκαθαρίσουμε, ωστόσο, ένα πολύ βασικό ζήτημα: με τίποτα δεν θα πρέπει να συγχέουμε την επικράτηση του ΟΧΙ με την ήττα του ΤΙΝΑ, αλλά – απεναντίας – για μια έκφραση απόρριψης μιας πολιτικής εκδικητικού χαρακτήρα). Η αποχή είναι ουδέτερη στάση εκτός των άλλων και δεδομένου του γεγονότος ότι το προβλεπόμενο ποσοστό του 60% που προβλέπεται από το Σύνταγμα (ώστε να καταστεί άκυρο το δημοψήφισμα) είναι αδύνατο να επιτευχθεί.
Για το δημοψήφισμα, τον τηλεοπτικό λαό και το κίνημα των ΑΤΜ
Γράφουν οι Αθανάσιος Γεωργιλάς και Νικόλας Γκίμπης Το ρολόι της πολιτικής δεν κυλά ποτέ με τον ίδιο χρόνο. Άλλοτε οι δείκτες του γυρνάνε τόσο αργά ώστε δίνουν την αίσθηση μιας ανυπόφορης στασιμότητας. Άλλοτε γυρνάνε πίσω και τότε είναι που η ιστορία γράφει τις πιο βάρβαρες…
Η εποχή της άρνησης
Είναι πραγματικά πολύπλοκο, ακόμη και τώρα, να προσδιορίσει κανείς τι πραγματικά συνέβη στην Ευρώπη την άνοιξη του 2010. Τις ημέρες εκείνες, μόλις ενάμιση χρόνο από τον σεισμό του Δεκέμβρη στην Ελλάδα, σηματοδοτείται όχι μόνο το τέλος μιας παλιάς και η αρχή μιας νέας εποχής για τους πληθυσμούς της γηραιάς Ηπείρου, αλλά και το ξέσπασμα μιας αλυσιδωτής έκρηξης, η οποία δεν φαίνεται να έχει ξεπεραστεί, παρά τις συνεχόμενες και απελπισμένες προσπάθειες. Η κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008 στις ΗΠΑ, καθώς και η μετάδοση στον υπόλοιπο κόσμο μιας τιτάνιας οικονομικής κρίσης που ακολούθησε (ως αποτέλεσμα σαφών πολιτικών επιλογών και σπέκουλας) εξέθεσαν ανεπανόρθωτα τη σαθρότητα του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος, κάτι που κανένα άλλο γεγονός δεν θα μπορούσε να είχε κάνει…
Sherry Turkle – Η φυγή απ’ τη συζήτηση
Στο σπίτι, τα μέλη μιας οικογένειας κάθονται μαζί στέλνοντας μηνύματα ή διαβάζοντας e-mail. Στη δουλειά, τα στελέχη στέλνουν μηνύματα κατά τη διάρκεια των διοικητικών συμβουλίων. Στέλνουμε μηνύματα (και κάνουμε ψώνια και μπαίνουμε στο Facebook) κατά τη διάρκεια των μαθημάτων και όταν βγαίνουμε κάποιο ραντεβού. Οι φοιτητές μου μού αναφέρουν μια νέα σημαντική δεξιότητα: αφορά τη διατήρηση της οπτικής επαφής με κάποιον ενώ στέλνεις μήνυμα σε κάποιον άλλον· είναι δύσκολο, αλλά μπορεί να γίνει.
Εργαλεία άμεσης συμμετοχής και κοινοβουλευτισμός (μέρος β)
H δημοκρατία (άμεση) είναι κάθε άλλο παρά μια απαρχαιωμένη ιδέα, που καλλιεργείται μόνο από νοσταλγικούς στοχαστές ή περιθωριακές ομάδες. Αντιθέτως πρόκειται για μια «αρχαία» επινόηση που υπόσχεται ένα καλύτερο αύριο (όπως οι παραδοσιακές ιδεολογίες) και ένα μέλλον το οποίο – για πολλούς και διάφορους λόγους και σκοπούς – κρατήθηκε κρυμμένο με εμμονικό τρόπο στο συρτάρι της ιστορίας. Σήμερα, σε έναν ελπιδοφόρα αυξανόμενο αριθμό κρατών, όχι μόνο στην Ευρώπη, ένα κομμάτι πολιτών απαιτεί να έχει στη διάθεσή του εργαλεία άμεσης συμμετοχής στις πολιτικές αποφάσεις, ασχέτως αν πολλές φορές δεν συνειδητοποιούν ότι, κατά βάση, αυτή η διαδικασία θα έπρεπε να αποτελεί αυτοσκοπό της κινητοποίησής τους και όχι απλά ένα μέσο που θα φέρει εις πέρας απλά και μόνο την εκπλήρωση συγκεκριμένων αιτημάτων.
Κοινωνική επιτάχυνση και πολική αδράνεια
Fast food, fast drink, καφές take away, καταστήματα δίχως ωράρια· τογιοτισμός και παραγωγή just-in-time, αντικείμενα μιας χρήσης, αγορές προϊόντων από το διαδίκτυο, οικονομικές συνδιαλλαγές σε «πραγματικό» χρόνο· ηλεκτρονική διακυβέρνηση, προληπτικές πολιτικές, μοντέλα προσομοίωσης, τηλεδιασκέψεις· επικοινωνία ανθρώπων σε απ’ ευθείας σύνδεση, cyber-sex, σχέσεις εξ αποστάσεως, «ζωντανή» ενημέρωση όλο το εικοσιτετράωρο. Αυτές οι φαινομενικά άνευ σημασίας όψεις της καθημερινής ζωής αποτυπώνουν με τον πλέον εκκωφαντικό τρόπο μια νέου τύπου αντίληψη για τον χρόνο την οποία αρχίζουμε να αποκτούμε. Χρονική λογική του βραχυπρόθεσμου, του κατ’ επείγοντος, του άμεσου, του βιαστικού, του «όλο και πιο γρήγορα»: η διαδικασία της κοινωνικής επιτάχυνσης είναι γεγονός, μια υπερδιογκωμένη εξοικονόμηση χρόνου που δεν αφορά πλέον μονάχα τις σχέσεις παραγωγής αλλά το σύνολο των κοινωνικών σχέσεων.