Εθνομεθοδολογία
Οπλισμένα με τη γνώση του κοινού νου και με μια πίστη στον πραγματικό, τακτικό χαρακτήρα τον κόσμου, τα μέλη είναι ελεύθερα να δημιουργήσουν νόημα σε κάθε κατάσταση στην οποία συμμετέχουν: H εθνομεθοδολογία τονίζει ότι κάθε κοινωνική κατάσταση είναι μοναδική. Οι λέξεις που λένε οι άνθρωποι, οι δράσεις που κάνουν είναι ενδεικτικές [indexical]-δηλαδή έχουν σημασία μόνο στη συγκεκριμένη κατάσταση στην οποία χρησιμοποιούνται. Τονίζει, όμως, επίσης ότι τα μέλη, αφού αναγνωρίζουν την τάξη και την αντικειμενική πραγματικότητα χωρίς να το γνωρίζουν, βλέπουν τα πράγματα διαφορετικά. Αναγνωρίζουν τις ομοιότητες ενός γεγονότος με άλλα γεγονότα. Επιλέγουν απ’ όλα τα πράγματα που συμβαίνουν γύρω τους στοιχεία που υποστηρίζουν την άποψη ότι τα πράγματα που υπάρχουν ή συμβαίνουν είναι χαρακτηριστικά του κόσμου. Γι’ αυτούς μια κοινωνική κατάσταση είναι «μια διάλεξη», «ένας χορός» ή «μια συνάντηση», και επιβάλλεται σ’ αυτήν ένα μοτίβο μέσω της εφαρμογής της γνώσης του κοινού νου.
Τίμοθι Ουίλιαμσον: Tetralogue. I’m Right, You’re Wrong
Francesco Maria Ferrari, PhD University of Padova – Italy μτφρ.: Γιώργος Κουτσαντώνης Πόσες φορές πήραμε το τρένο χωρίς να ανταλλάξουμε μια κουβέντα με εκείνον που κάθεται δίπλα μας; Πόσες φορές αποφύγαμε τη «δίνη» των συνομιλιών στην αμαξοστοιχία; Σε αυτό το βιβλίο παρουσιάζεται μια συνομιλία μεταξύ τεσσάρων…
Ζαν – Ζακ Ρουσσώ: Περί της δημοκρατίας
Όποιος νομοθετεί γνωρίζει καλύτερα από οποιονδήποτε πως πρέπει να εφαρμοστεί και να ερμηνευτεί ο νόμος. Φαίνεται λοιπόν ότι δεν θα μπορούσε να υπάρχει καλύτερη μορφή διακυβέρνησης παρά όταν η εκτελεστική εξουσία ενώνεται με την νομοθετική. Αλλά τούτο πάλι καθιστά τη διακυβέρνηση αυτή ανεπαρκή κατά ορισμένες θεωρίες, επειδή τα πράγματα που πρέπει να είναι ξεχωριστά δεν είναι, κι όταν ο ηγεμόνας και ο κυρίαρχος είναι το ίδιο πρόσωπο, δεν σχηματίζουν, ούτως ειπείν, παρά μια κυβέρνηση χωρίς κυβέρνηση.
Η συμμόρφωση του ατόμου προς την ομάδα
H συμμόρφωση προς την ομάδα προκύπτει έντονα σε δύο καταστάσεις που μπορούν να μας χρησιμεύσουν σαν ενδεικτικά πλαίσια της σημασίας της: Αφενός με την ετερογενή επίδραση ομάδων σε μια πλουραλιστική κοινωνία και αφετέρου με την ετερόκλητη επιρροή των κoινωνικoπoιητικώv φορέων. Αν υποθέσουμε ότι ένας ανήλικος μαθητής του λυκείου συλληφθεί για βανδαλισμό ενός δημόσιου μνημείου, συνήθης είναι η αιτιολόγηση της πράξης του σαν αποτέλεσμα της «κακής παρέας» που οδήγησε το νεαρό σε μια αντικοινωνική πράξη χωρίς αυτός να συνειδητοποιήσει το μέγεθος των συνεπειών. Η άσκηση της ομαδικής πίεσης για ανεύθυνη «πλάκα» γίνεται συχνά καταλυτική στις δραστηριότητες των «παραβατικών ανηλίκων». Ας σκεφθούμε τώρα έναν ενήλικα ο οποίος ανήκει σε κάποιο πολιτικό κόμμα και υφίσταται τη συνειδησιακή πίεση να δεχθεί κάποιο μέτρο κοινωνικής πρόνοιας που απάδει προς τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις.
Γιατί σχηματίζονται οι ανθρώπινες ομάδες;
Επιμέλεια: Γιώργος Κουτσαντώνης Η λογική των σταδιακών μεταβιβάσεων στην ιεράρχηση, τη δομή, το κύρος, τους κανόνες, και την ένταξη, είναι ο μυστικός τόπος γένεσης της κοινωνικής πραγματικότητας. Το κείμενο που ακολουθεί είναι απόσπασμα από την δ’έκδοση του 2ου τόμου του βιβλίου Κοινωνιολογία – Κοινωνική Οργάνωση και…
Τζόρτζιο Αγκάμπεν: «Πιστεύω στο δεσμό φιλοσοφίας και ποίησης. Ανέκαθεν αγαπούσα την αλήθεια και το λόγο»
Συνέντευξη του Αντόνιο Νιόλι στον Τζόρτζιο Αγκάμπεν για την ιταλική εφημερίδα repubblica. μτφρ.: Γιώργος Κουτσαντώνης Τα χρόνια στο Παρίσι με τον Ίταλο Καλβίνο, τα μαθήματα με τον Χάιντεγκερ και η Ρώμη της δεκαετίας του εξήντα. Μιλάει ο στοχαστής που περιπλανήθηκε μεταξύ αισθητικής και βιοπολιτικής. Ο…
Thomas Paine – Αγροτική Δικαιοσύνη
…η σπουδή των δικαιωμάτων του ανθρώπου σε αυτόν τον κόσμο αποτελεί έναν νέο τομέα του επιστητού, και δη έναν τομέα που χρήζει προστασίας από την ιερατική απάτη και τη θρασύτητα της μακράν υφιστάμενης καταστολής, θεώρησα σωστό να θέσω αυτό το μικρό εγχείρημα υπό την προστασία σας. Όταν συλλογιζόμαστε τη μακρά και πυκνή νύχτα, στην οποία παρέμειναν βυθισμένες η Γαλλία και ολόκληρη η Ευρώπη εξαιτίας των κυβερνήσεών τους και των ιερέων τους, πρέπει να νιώθουμε λιγότερη έκπληξη απ’ ότι θλίψη απέναντι στην αμηχανία που προκαλεί η πρώτη έκρηξη φωτός που διαλύει το σκότος. Το συνηθισμένο στο σκοτάδι μάτι μπορεί δύσκολα να αντέξει στην αρχή το άπλετο φως της ημέρας.
Ο Μέγας Ιεροεξεταστής
Μετάφραση από τα ρώσικα Ελένη Μπακοπούλου, Αδελφοί Καραμαζὠφ του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, εκδόσεις ΙΝΔΙΚΤΟΣ – Μιὰ εἰσαγωγὴ εἶναι ἀπαραίτητη. Ἡ δράση ἐξελίσσεται στὸν 16ο αἰῶνα στὴν Ἱσπανία, στὴ Σεβίλλη, τὴν πιὸ φρικτή περίοδο τῆς Ἱερᾶς Ἐξέτασης, τότε που στό όνομα της δόξας του Θεοῦ ἄναβαν καθημερινά…
Ζαν Μπωντρυγιάρ – Οι τελετουργίες της διαφάνειας
Η αβεβαιότητα της ύπαρξης και, κατά συνέπεια, η έμμονη ιδέα της απόδειξης της ύπαρξής μας στις μέρες μας αναμφίβολα υπερισχύει της επιθυμίας που είναι κατ’ εξοχήν σεξουαλική. Αν η σεξουαλικότητα αποτελεί ένα ρίσκο της ταυτότητάς μας (έως το γεγονός πως κάνουμε παιδιά), τότε πράγματι δεν είμαστε πια σε θέση να αφιερώσουμε τον εαυτό μας σ’ αυτόν τον σκοπό, επειδή είμαστε τόσο πολύ απασχολημένοι με το να σώσουμε την ταυτότητά μας, ώστε να μη μας περισσεύει δυναμικό για οτιδήποτε άλλο. Αυτό που ενδιαφέρει πάνω από οτιδήποτε άλλο είναι η απόδειξη της ταυτότητάς μας, ακόμη και αν αυτό αποτελεί τη μόνη της σημασία.
Ο Lewis Mumford για τον μύθο του homo faber
Με την αναδημοσίευση αυτή θέλουμε να υπογραμμίσουμε τη θέση του Μάμφορντ πως «ο νεοτερικός άνθρωπος σχημάτισε μια παράξενη διαστρεβλωμένη εικόνα του εαυτού του, ερμηνεύοντας την πρώιμη ιστορία του με όρους των σημερινών ενδιαφερόντων του να κατασκευάζει μηχανές και να κατακτά την φύση». Αυτό που διακρίνει την ανθρωπινότητα στον άνθρωπο, η νοητική ικανότητα του «να κάνει προτάσεις και σχέδια άλλα από εκείνα που ήταν προγραμματισμένα στα γονίδια του είδους του», να παράγει λόγο, νου και πολιτισμό, εν κατακλείδι αυτό που τον ανεβάζει από το ζωικό στο ανθρώπινο επίπεδο, διαμορφώθηκε επάνω σε πιο δαιδαλώδεις και ενδότερες διεργασίες που είχαν να κάνουν περισσότερο με την ανακάλυψη/κατασκευή της συνείδησης παρά με την γενικότερη θεώρηση των κυρίαρχων υλιστικών αφηγήσεων εξαιτίας της «εγγενούς φύσης» του να κατασκευάζει εργαλεία και να παράγει τεχνολογία και στις οποίες «έχει βασιστεί η προσκόλληση μας στις παρούσες μορφές τεχνικής και επιστημονικής προόδου, η οποία θεωρείται αυτοσκοπός».