Εγγραφή

* Εισάγετε στην παρακάτω φόρμα τη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σας για να λαμβάνετε ενημερώσεις για όλες τις τελευταίες καταχωρήσεις της σελίδας. Με τη παροχή του email σας παρέχετε ταυτόχρονα τη συγκατάθεσή σας στο να λαμβάνετε το newsletter. Έχετε δικαίωμα να ανακαλέσετε οποτεδήποτε τη συγκατάθεσή σας. Το email σας θα αποθηκευτεί στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων που τηρεί η ομάδα του ResPublica.Gr και δεν θα αποσταλεί σε οποιονδήποτε τρίτο, δεν θα κοινολογηθεί σε άλλους αποδέκτες. Το email σας διατηρείται για όσο χρόνο δεν έχει ανακληθεί η συγκατάθεσή σας.

Επικοινωνία

Περιοδικό (τελευταία έκδοση)

Το σπόρο της πρώτης Αναγέννησης προσέφερε η Ελληνική γραμματεία στην Εσπερία αιώνες πριν. Η Αναγέννηση εκείνη ήταν μια πραγματική επανάσταση του πνεύματος, ακριβώς όπως αυτή που επιθυμούμε στο σήμερα, επομένως: Σκέψεις εκτός γραμμής για μια νέα Πνευματική Αναγέννηση.

Περιεχόμενα 4ου Τεύχους

1. Προοίμιο
2. Elémire Zolla – Τί είναι η παράδοση (μετάφραση Αλέξανδρος Μπριασούλης).
3. Μύρων Ζαχαράκης – Η αντιπαράθεση Ελλάδας και Δύσης στη σκέψη του Χρήστου Γιανναρά.
4. Γιώργος Κουτσαντώνης – Η ελληνική κλασσική σκέψη στον σημερινό κόσμο: η περίπτωση της Ιταλίας.
5. Θεόδωρος Ντρίνιας – Η στροφή προς την περιφερειοποίηση.
6. Μιχάλης Θεοδοσιάδης – Βυζαντινές εκρήξεις λαϊκού οικουμενισμού και ευκοσμίας: στοχασμοί πάνω στον homo hellenicus.
7. Μαρία Κορνάρου – Κάλβος ο εθνικός ποιητής.
8. Γεώργιος Δρίτσας – Το Βυζάντιο μεταξύ «Μαγικής» ανατολής και «Φαουστικής» Δύσης.

Πρόσφατες δημοσιεύσεις

Ελληνικά (Αναλύσεις), Πολιτική & Φιλοσοφία

Γκέοργκ Φρ. Γιούνγκερ – Ανθρώπινη ελευθερία και τεχνικός καταναγκασμός

Απόσπασμα από το άρθρο, «Friedrich Georg Jünger – Η τεχνική ως ιδεολογία και μοντέλο ζωής» που περιέχεται στο 2ο τεύχος του περιοδικού ResPublica / Σημειώσεις εκτός γραμμής για την ριζική κοινωνική αλλαγή, το οποίο κυκλοφορεί μαζί με το 3ο τεύχος.

Σίγουρα δεν ενεργούμε χάρη στην ελεύθερη θέληση, αλλά ούτε και κάτω από καθεστώς πλήρους εξαναγκασμού. Αλλιώς η βούληση δεν θα ήταν το ουράνιο βασίλειο του ανθρώπου. Δεν είμαστε αναγκασμένοι να δρούμε όπως ο φυλακισμένος που εξαναγκάζεται με τη βία να πράξει κάτι που είναι ενάντια στο προσωπικό του συμφέρον και του οποίου η θέληση υποτάσσεται σε μία άλλη, ξένη θέληση. Η απόφαση της θέλησης είναι πάντα μια απόφαση της ηθικής μας συνείδησης, με την έννοια ότι πράττουμε κάτι έχοντας συνείδηση του πράγματος κι όχι από τυφλή αναγκαιότητα. Ακόμα κι αν η θέλησή μας είναι υποταγμένη, η δράση μας είναι ηθελημένη και πραγματοποιείται μέσω της συνείδησης της ελευθερίας μας και της ελεύθερης απόφασης. Και η ύπαρξη της συνείδησης είναι κάτι παραπάνω από δικαιολογημένη· είναι προεξάρχουσα, γιατί η απόφαση προϋποθέτει την θέληση και γιατί χωρίς τη θέληση τίποτε δεν μπορεί να γίνει. Η συνείδηση της ελεύθερης επιλογής μπορεί να είναι πιο αδύναμη σε έναν μη ενεργό ή αδύναμο άνθρωπο ή μπορεί να είναι πιο έντονη σε μια ενεργή και ισχυρή προσωπικότητα. Πάντα όμως είναι παρούσα. Και ακριβώς εξαιτίας της έντασης της παρουσίας της παρουσιάζεται σ’ένα αφελές πνεύμα ως ελεύθερη βούληση.

Αφού η θέλησή μας είναι προκαθορισμένη, τότε και η ελευθερία μας είναι προκαθορισμένη. Όταν λοιπόν μιλάμε για ελευθερία πρέπει πάντα να ξέρουμε για τί είδους ελευθερία μιλάμε. Δεν μπορούμε να επιλέξουμε ούτε τη στιγμή ούτε το μέρος της γέννησής μας, όπως δεν μπορούμε να επιλέξουμε τους γονείς μας ή τους συγγενείς μας. Και όπως το σώμα μας ή τα όργανά του δεν δημιουργούνται από εμάς, αλλά από μια ανώτερη, προ-καθορισμένη αρχή πέραν του έλεγχού μας, με τον ίδιο τρόπο είναι προκαθορισμένες και οι σχέσεις μας με τον κόσμο καθώς και οι σκέψεις μας. Κι αφού όλα είναι προκαθορισμένα, τότε η ελευθερία δεν μπορεί να βρίσκεται πουθενά αλλού παρά σε αυτήν ακριβώς την προκαθορισμένη τάξη. Η ελευθερία δίδεται στον άνθρωπο μαζί με μια δεδομένη κατάσταση η οποία είναι διαφορετική για κάθε άτομο. Όπως υπάρχουν λιοντάρια και λαγοί ή αετοί και κορυδαλλοί έτσι κι ο άνθρωπος κουβαλά μέσα του σημάδια μεγαλείου ή ευτέλειας. Ο ανεξίτηλος χαρακτήρας του κάθε ανθρώπου είναι που καθορίζει το είδος της ελευθερίας του. Το αν η σκέψη του κάθε ανθρώπου είναι ευγενής και θαραλλέα ή αντιθέτως άτολμη και δειλή· το αν η ζωή του είναι ενθουσιώδης και αποφασιστική ή απλά φυτοζωεί, αυτοί είναι οι παράγοντες που ορίζουν το βαθμό της ελευθερίας του. Αν ο κόσμος κυβερνούνταν από μηχανική αναγκαιότητα, όχι μόνο δεν θα υπήρχε θέση για την βούληση, αλλά δεν θα μπορούσε καν να τεθεί το ζήτημα της βούλησης. Όλα θα ήταν θέμα ισχύος, πίεσης και αποτελεσματικότητας. Αφού όμως υπάρχει μια necessitas consequentiae, μια αναγκαιότητα που προϋποθέτει και απαιτεί τη θέληση, η θέλησή μας, παρόλο που δεν είναι ελεύθερη, αλληλεπιδρά συνεχώς με την ελευθερία που μας έχει δοθεί. Αυτή η ελευθερία είναι που διαφοροποιεί τον άνθρωπο από το αυτόματο, το ελεύθερο και σκεπτόμενο δημιούργημα από τη μηχανή η οποία δεν διαθέτει θέληση, ούτε ελεύθερη ούτε προκαθορισμένη. Γι’ αυτό το λόγο είναι λάθος και παραπλανητικό να συγκρίνουμε την προκαθορισμένη τάξη που ορίζει τον κόσμο με τη λειτουργία ενός μηχανισμού όπου όλα συμβαίνουν μηχανικά. Ο μηχανισμός που επαναλαμβάνει επ’ άπειρον μια λειτουργία με τρόπο άκαμπτο και ομοιόμορφο δεν μπορεί επ’ ουδενί να συγκριθεί με το Σύμπαν στο οποίο δεν θα μπορούσαμε να βρούμε δύο πράγματα απολύτως όμοια ή δύο αιτίες που να παράγουν το ίδιο αποτέλεσμα. Από τη στιγμή που δεν υπάρχουν δύο πράγματα απολύτως όμοια – γιατί, όπως λέει ο Κουζάνο, αν υπήρχαν τότε θα ήταν ένα και το αυτό – έτσι και δεν θα μπορούσαν να υπάρχουν και δυο αιτίες απολύτως όμοιες. Ο κόσμος δεν είναι λοιπόν ένας μύλος που κατοικείται από μυλωνάδες και το να αλέθει στάρι δεν είναι ο μοναδικός σκοπός του. “Μύλοι” βέβαια υπήρχαν και θα υπάρχουν πάντα και μάλιστα του χειρότερου είδους, αυτοί που σκλαβώνουν τον άνθρωπο σε μια δυσβάσταχτη αγγαρεία. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η πρόοδος της τεχνολογίας θα αυξάνει συνεχώς τον αριθμό αυτών των μύλων, εξαιτίας κυρίως της επιμονής της να εξειδικεύει την εργασία και να εντείνει έτσι την απαίτηση για μια φονξιοναλιστική, μηχανική αποτελεσματικότητα. Μια τέτοια όμως μηχανοποίηση οδηγεί αναπόφευκτα στον περιορισμό της ανθρώπινης ελευθερίας. Κι αυτό γιατί η μηχανοποίηση επιβάλλει παντού το δόγμα των μηχανικών λειτουργιών και μαζί μ’αυτό την ολοένα και αυξανόμενη πεποίθηση ότι και ο ίδιος ο άνθρωπος υπόκειται στην μηχανική αναγκαιότητα.

Ολόκληρο το κείμενο στο 2ο τεύχος ResPublica Σημειώσεις εκτός γραμμής για την ριζική κοινωνική αλλαγή

Σχετικές αναρτήσεις