Ζαν – Ζακ Ρουσσώ: Περί της δημοκρατίας
Όποιος νομοθετεί γνωρίζει καλύτερα από οποιονδήποτε πως πρέπει να εφαρμοστεί και να ερμηνευτεί ο νόμος. Φαίνεται λοιπόν ότι δεν θα μπορούσε να υπάρχει καλύτερη μορφή διακυβέρνησης παρά όταν η εκτελεστική εξουσία ενώνεται με την νομοθετική. Αλλά τούτο πάλι καθιστά τη διακυβέρνηση αυτή ανεπαρκή κατά ορισμένες θεωρίες, επειδή τα πράγματα που πρέπει να είναι ξεχωριστά δεν είναι, κι όταν ο ηγεμόνας και ο κυρίαρχος είναι το ίδιο πρόσωπο, δεν σχηματίζουν, ούτως ειπείν, παρά μια κυβέρνηση χωρίς κυβέρνηση.
Σύγχυση, αντιλαϊκιστικός λόγος και φιλελεύθερα ά-λογα
Τούτο το κειμένου δεν προτίθεται μονάχα να προσφέρει μια επιπλέον κριτική πάνω στις αντιλήψεις του Δερτιλή – που γενεαλογικά μπορεί κανείς να εντοπίσει τις πρώτες βάσεις αυτής της ιδεολογίας στις απολυταρχικές πολιτικές θεωρίες του 16ου αιώνα και στα θετικιστικά ρεύματα του 19ου και 20 αιώνα αντίστοιχα. Επιπλέον, με αφορμή τις τοποθετήσεις του στο πλαίσιο του 2ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, θα προσπαθήσουμε να εισάγουμε στο άρθρο αυτό μια εκ νέου κατανόηση των ανθρώπινων πραγμάτων, της πολιτικής και της τρέχουσας πραγματικότητας όπως αυτή ξεπροβάλει μπροστά μας…
Η δημοκρατία που κινδυνεύει & πλάγιοι (φιλελεύθεροι) σκοποί
Συνδιαμόρφωση κειμένου: Γιώργος Κουτσαντώνης, Αθανάσιος Γεωργιλάς, Μιχάλης Θεοδοσιάδης Τους μηχανισμούς και τις διαδικασίες μέσω των οποίων η ημιμάθεια και η αμάθεια απειλούν τη δημοκρατία στην Ελλάδα και διεθνώς, περιέγραψε στην διάλεξή του, ο καθηγητής Γιώργος Δερτιλής στο πλαίσιο του 2ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών. Μια γεύση από τον πυρήνα της σκέψης του κ. Δερτιλή μπορεί κανείς να πάρει από το κείμενό του με τίτλο «Η Τυραννία της Αμάθειας», καθώς και από μια πρόσφατη συνέντευξή του. Το να υποστηρίζει κανείς ότι η δημοκρατία μας απειλείται προϋποθέτει πρώτα -και αυτό είναι το ελάχιστο- την διευκρίνηση, πως το πολίτευμα στο οποίο αναφέρεται ο κ. Δερτιλής δεν είναι άλλο από ένα ταξικό, γραφειοκρατικό, κομματοκρατούμενο μόρφωμα…
Η προσέγγιση της δημόσιας σφαίρας στην πολιτική θεωρία της Hannah Arendt: Κριτικές Παρατηρήσεις (Μέρος Β’)
Γράφει ο Γρηγοριάδης Κωνσταντίνος Στο α’ μέρος που αφορά το περιεχόμενο της δημόσιας σφαίρας στην πολιτική θεωρία της Arendt παρουσίασα και ανέδειξα όσο συνεπέστερα γινόταν, το κεντρικό επιχείρημα της φιλοσόφου, που αφορά την ταύτιση της δημόσιας σφαίρας και των επιμέρους πτυχών της με το περιεχόμενο…
Θεσσαλονικεύσι Συμβουλευτικός
Θεσσαλονικεύσι Συμβουλευτικός, περί δικαιοσύνης Ο Νικηφόρος Χούμνος αποτελεί ενδεικτική περίπτωση λόγιου του ύστερου Βυζαντίου (1250/5-1327 μ.Χ.) ο οποίος συνταιριάζει στο ίδιο πρόσωπο το συγγραφικό με το πολιτικό έργο. Τα συγγράμματα του συμπεριλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερόντων (φιλοσοφία, ποίηση, αστρονομία), όπως και το πολιτικό του έργο,…
Μια ιδανική Γερτρούδη από τη Μαρία Μαλλούχου στον πολυχώρο Διέλευσις
Το κλασσικό είναι παρόν διακοπτόμενο ή κατατμημένο με τη βοήθεια της λεπίδας του μοντέρνου. Ή όπως έχει επισημάνει ο σκηνοθέτης Θόδωρος Τερζόπουλος “το μοντέρνο είναι η έκρηξη του πυρήνα του κλασσικού”. Η αναζήτηση μιας νέας σύνθεσης των κομματιών αυτής της έκρηξης φαίνεται πως συνεχίζει να καθορίζει τις σύγχρονες προσεγγίσεις κλασσικών έργων όπως ο Άμλετ. Η ηθοποιός Μαρία Μαλλούχου, που ερμηνεύει υποδειγματικά τον ρόλο της Γερτρούδης – και επιπλέον του β νεκροθάφτη, του Οσρίκου και του παρουσιαστή – μας εξηγεί αναλυτικότερα την ιδιαιτερότητα της σκηνοθετικής ματιάς της παράστασης…
Ουμπέρτο Έκο: Περικλής ο λαϊκιστής
H πλατεία του καθεδρικού ναού ήταν γεμάτη από κόσμο που γιόρταζε τη νίκη του Τζουλιάνο Πιζαπία στις δημοτικές εκλογές. Στη σκηνή διαδέχονταν ο ένας τον άλλο, πολιτικοί, τραγουδιστές, ηθοποιοί, καλλιτέχνες, και κάποια στιγμή ένας από τους πιο ταλαντούχους κωμικούς μας, μου είπε ότι σκόπευε να διαβάσει την ομιλία του Περικλή προς τους Αθηναίους, ως εγκώμιο στη δημοκρατία. Εγώ τότε του είπα: «Πρόσεχε, γιατί ο Περικλής ήταν κάθαρμα». Εκείνος γέλασε, εκλαμβάνοντας την άποψή μου ως αστείο, και ανέβηκε στη σκηνή. Αργότερα με πλησίασε και μου είπε: «Ξέρεις, ενώ διάβαζα, κατάλαβα ότι είχες δίκιο».
Πολιτική ορθότητα: ο ανοιχτόμυαλος μακαρθισμός της Αριστεράς
H νέα μόδα που ήρθε για να ανανεώσει το λεξιλόγιο, την αισθητική και τους τρόπους συμπεριφοράς των φιλελεύθερων κοινωνιών ακούει στο όνομα «πολιτική ορθότητα». Από τις μεσοαστικές γειτονιές των Βρυξελλών, τις φοιτητικές συνοικίες της Βαρκελώνης, το Καρτιέ Λατέν των Παρισίων, τα ακαδημαϊκά campus των Ηνωμένων…
Αποκατάσταση του πολιτικού Νίτσε: Σύνοψη του έργου του, εμβάθυνση στην κριτική του στη νεωτερική ανθρωπολογία κι επιστήμη της Ιστορίας – Μέρος B
Ακολούθησε το Έτσι μίλησε ο Ζαρατούστρα, ίσως το γνωστότερό του έργο και απαρχή της ύστερης περιόδου του. Σε αυτό θα κάνει την εμφάνισή της η έννοια του υπερανθρώπου. Ο Νίτσε προόριζε την έννοια ως αναφορά στο επόμενο εξελικτικό στάδιο του ανθρώπου, στον εξελικτικό του απόγονο. Χρησιμοποίησε τη θεωρία της εξέλιξης ώστε με κέντρο την αυτοδημιουργία να παρέχει απάντηση στο ζήτημα της ύπαρξης. Ο υπεράνθρωπος θα είναι αυτό το οποίο υπερβαίνει τον άνθρωπο· στη δημιουργία του συνεισφέρουν όλοι με τη στάση και τις επιλογές τους, με τον Λόγο και το παράδειγμά τους. Η θρησκεία του Νίτσε δεν υπόσχεται κάποια λύτρωση έξω από τον φυσικό Κόσμο, ούτε ένα τελικό στάδιο της ύπαρξης….
Αποκατάσταση του πολιτικού Νίτσε: Σύνοψη του έργου του, εμβάθυνση στην κριτική του στη νεωτερική ανθρωπολογία κι επιστήμη της Ιστορίας – Μέρος Α
Προκειμένου να μπορέσει να αναλυθεί η σκέψη του Νίτσε από τη σκοπιά της πολιτικής φιλοσοφίας, ο ίδιος θα πρέπει πρώτα να γίνει κατανοητός ευρύτερα ως στοχαστής. Άλλωστε σπάνια κατανοείται ως πολιτικός φιλόσοφος· τουναντίον, ακόμη και ο ίδιος δήλωνε «ο τελευταίος αντι-πολιτικός Γερμανός.»1 Αυτός του ο αυτοπροσδιορισμός μπορεί να προσληφθεί με διάφορους τρόπους, με την ίδια την έννοια του πολιτικού να αποτελεί ένα θέμα υπό συζήτηση στον ακαδημαϊκό χώρο. Το βέβαιο είναι πως ο Νίτσε επ’ ουδενί δεν αναγνώριζε το πρωτείο στην πολιτική ή την οικονομία. Για εκείνον το κέντρο κάθε ανθρώπινης κοινότητας ήταν η κουλτούρα και ο πολιτισμός, πράγμα το οποίο αντανακλάται με πολλή σαφήνεια στη φιλοσοφία του.