Ο άθεος υπαρξισμός του Μartin Heidegger
Αν είναι αλήθεια ότι η σύγχρονη φιλοσοφία σήμερα χωρίζεται σε δύο κατευθύνσεις, την Ηπειρωτική και την Αναλυτική, ο Martin Heidegger (1889-1976) θεωρείται από πολλούς ως ο σημαντικότερος εκπρόσωπος της πρώτης, στον εικοστό αιώνα. Καθηγητής στα Πανεπιστήμια του Marburg (1923-1928) και του Freiburg (1928-1952) και βοηθός…
Ο πραγματισμός του William James
Η θεμελιώδης ιδέα του πραγματισμού, είναι η εξής: το νόημα και η αξία κάθε άποψης καθορίζεται αποκλειστικά με βάση τα αποτελέσματα που επιφέρει στην πράξη. Αν η αποδοχή ή απόρριψη μιας εκάστοτε ιδέας δε συνεπάγεται καθόλου πρακτικές διαφορές, τότε η διαμάχη καθαυτή στερείται κάθε αξίας και νοήματος. Ο James υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει αλήθεια που να είναι απόλυτη και ανεξάρτητη από τον άνθρωπο. Εφόσον μια ιδέα λειτουργεί αποτελεσματικά στην πράξη, είναι ανώφελο να αμφισβητούμε την αξία της. Αντιστρόφως, αν μια ιδέα είναι μη λειτουργική τότε δεν έχει αξία, εφόσον δε μπορεί να προωθήσει τη ζωή μας προς το καλύτερο.
Ο αισιόδοξος βιταλισμός του Henri Bergson
Σύμφωνα με τον Bergson, ολόκληρη η αρχαιοελληνική σκέψη αναζητούσε τα «είδη», δηλαδή τα σταθερά και αμετάβλητα στοιχεία από τα οποία συντίθεται η πραγματικότητα. Με βάση αυτόν τον τρόπο σκέψης, εξιστορεί ο Bergson, προέκυψε η αριστοτελική επιστήμη που θεωρούσε την κίνηση ως εκτροπή από την πρώτη αρχή του κόσμου, το «Κινούν ακίνητον». Αντίστοιχα, η νεότερη επιστήμη που έχει την αφετηρία της στον Γαλιλαίο, αναζητάει τη σταθερότητα μέσα στην πολυπλοκότητα του κόσμου, όπως ακριβώς η αριστοτελική, με τη διαφορά ότι δεν προσπαθεί να βρει τους σκοπούς στους οποίους κατατείνουν τα πράγματα, αλλά τους σταθερούς νόμους που τα διέπουν. Κατά συνέπεια, αν και η νεότερη επιστήμη είναι πιο ακριβής από την αρχαία, επειδή μελετά περισσότερα επί μέρους σημεία μέσα στο χρόνο, ο κόσμος της ζωής παραμένει και σε αυτή απρόσιτος.