Edward Skidelsky – Η σκιά του ολοκληρωτισμού (μέρος α’)
«H αντιηρωική και αντιουτοπική φύση του δυτικού φιλελευθερισμού είναι ο μεγαλύτερος εχθρός των θρησκόληπτων σκληροπυρηνικών, των ιερέων βασιλέων και όσων επιζητούν την αγνότητα και την ηρωική σωτηρία». Ian Buruma & Avisahi Margalit μτφρ:. Μύρων Ζαχαράκης Τον Μάρτιο του 2019, η φορολογική εμπειρογνώμων Maya Forstater απολύθηκε…
Η απεικονιστική θεωρία του πρώιμου Wittgenstein
Από τα πρώτα της κιόλας βήματα, η φιλοσοφία των Νεώτερων Χρόνων συγκρούστηκε με την, κυρίαρχη έως τότε, μεταφυσική του σχολαστικισμού, απέρριψε τις δικές της μορφές συλλογιστικής και αναζήτησε νέες μεθόδους απόκτησης γνώσης, με αφετηρία όχι όμως το γενικό και το αφηρημένο (όπως είχε κάνει ο…
O αριστοκρατικός ριζοσπαστισμός του Friedrich Nietzsche
«Ίσα δικαιώματα για όλους- αυτή ‘ναι η πιο θαυμάσια αδικία· γιατί από το καθεστώς αυτό υποφέρουν οι ανώτεροι άνθρωποι». Friedrich Nietzsche «Όλες οι θρησκείες, σχεδόν όλες οι φιλοσοφίες, ακόμα κι ένα μέρος της επιστήμης, αποτελούν μαρτυρίες της ακαταπόνητης, της ηρωικής προσπάθειας της ανθρωπότητας να αρνιέται…
O Caillois και η παιγνιώδης φύση του ανθρώπινου πολιτισμού
Έχοντας λοιπόν ταξινομήσει τα παιχνίδια με βάση τις αρχές τους και το επίπεδο οργάνωσης που διαθέτουν, ο Caillois πραγματοποιεί το μεγάλο πέρασμα στη σκιαγράφηση μια κοινωνιολογίας του πολιτισμού με βάση το παιχνίδι. Συγκεκριμένα, ταξινομεί τους ανθρώπινους πολιτισμούς με βάση το ποιες παιγνιακές ορμές είναι σε αυτούς κυρίαρχες. Σύμφωνα με τον ίδιο, υπάρχουν δύο θεμελιώδεις μορφές κοινωνίας: οι πρωτόγονες και μη επαρκώς ανεπτυγμένες (ο Caillois τις ονομάζει με τον χαρακτηριστικό τίτλο «κοινωνίες του πανδαιμόνιου») και οι οργανωμένες κοινωνίες («λογιστικές κοινωνίες»). Σύμφωνα με τον Caillois, πρωταρχικό ρόλο σε όλες τις κοινωνίες του πανδαιμόνιου παίζει η σύζευξη των ορμών μίμησης και ιλίγγου, ενώ στις λογιστικές τον πρώτο λόγο έχουν ο συναγωνισμός και η τυχαιότητα.
Gilles Kepel: η επιστροφή των θρησκειών στον εικοστό αιώνα
«Έτσι, η δημοκρατία, όπως την κατανοούσε ο Χασάν αλ-Μπάνα της Αιγύπτου, οι γυναίκες που οδηγούσαν αυτοκίνητο στη Σαουδική Αραβία ή τα κορίτσια που πήγαιναν σχολείο στο βορειοδυτικό Πακιστάν αντιμετωπίζονταν ως κακά που έπρεπε να παταχθούν, αφού απειλούσαν μια ατομικιστική ανδρική ελίτ, η οποία ωστόσο εξαρχάιζε…
Ο Lyotard και η γνώση στη μεταμοντέρνα εποχή
«Διαφωτισμός είναι η έξοδος του ανθρώπου από την ανωριμότητά του, για την οποία ο ίδιος είναι υπεύθυνος. Ανωριμότητα είναι η αδυναμία να μεταχειρίζεσαι τον νου σου χωρίς την καθοδήγηση ενός άλλου». Immanuel Kant «Ο ιδεαλιστικός μύθος για την πανουργία του Λόγου, που δικαιολογεί τις φρικαλεότητες…
Από τα Παραδείγματα του Kuhn στο “anything goes” του Feyerabend
«Αν εισέλθουμε σε μια συζήτηση των διαφόρων φιλοσοφιών που συνδέθηκαν με τη σύγχρονη φυσική, θα βρούμε ότι χρειάζεται να ασχοληθούμε με τα επιχειρήματα των ίδιων των φυσικών. Μπορεί μεν η φυσική να ασχολείται με “έναν πραγματικό, εξωτερικό κόσμο”, αλλά είναι δυνατό να υπάρχουν διαφορετικές ερμηνείες…
Ο Émile Durkheim και οι (απ)αρχές της κοινωνιολογίας
Αν και η μέθοδος του Durkheim έχει θεωρηθεί «συντηρητική», με το σκεπτικό ότι δίνει έμφαση στη διατήρηση των υπαρχόντων θεσμών και αποθαρρύνει την κοινωνική αλλαγή, ο ίδιος το αναγνωρίζει και συγχρόνως εξηγεί ότι η ομαλότητα ενός θεσμού δε συνεπάγεται αναγκαστικά ότι δεν πρέπει να αλλάξει τίποτε. Πραγματικά, τίποτε δεν αποκλείει ένας νέος θεσμός που θα εμφανιστεί, να αποδειχτεί τελικά περισσότερο ωφέλιμος για το κοινωνικό σύνολο. Η ωφελιμότητα είναι ευρύτερη, ως έννοια, από την ομαλότητα και γι’ αυτό η ομαλότητα μιας κατάστασης δε σημαίνει αναγκαστικά ότι δεν υπάρχει κάτι καλύτερο που μπορεί να την αντικαταστήσει.
Η έννοια της Iδεολογίας: ο Mannheim, ο σχετικισμός και η Κοινωνιολογία της Γνώσης (γ’ μέρος)
«Υπάρχουν πτυχές του ναζισμού και του κομμουνισμού, που δύσκολα τις καταλαβαίνουν, δύσκολα τις συλλαμβάνουν, όσοι έχουν πάρει τις υποθέσεις και τους γνώμονές τους από μιαν, οσοδήποτε ατελή, φιλελεύθερη κοινωνία […] Όσο νεοτερική κι αν είναι η ορολογία τους, όσο ρεαλιστική κι αν είναι η τακτική…
Η έννοια της Iδεολογίας: o Pareto, τα παράγωγα και η κυκλοφορία των ελίτ στην εξουσία (β’ μέρος)
«Η ιδεολογική ενότητα του όχλου, λοιπόν, δεν είναι παρά ένας μύθος. Η ενότητα εκδηλώνεται μόνο σε κάθε ομάδα που έχει ίδια συμφέροντα». Gustave Le Bon «Ο βλάκας αναρχικός που ρίχνει βόμβες και πυροβολισμούς ξέρει πολύ καλά ότι σκοτώνει, και το ίδιο καλά ξέρει πως η…