Βασίλειος Σύρος – Η ηγεσία είναι ένα σύνθετο φαινόμενο
Μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη παραχώρησε στη “Νέα Κρήτη” (στο δημοσιογράφο Νίκο Κοσμαδάκη) ο Βασίλειος Σύρος, ο οποίος είναι διευθυντής του Early Modern Greek Culture Program στο Medici Archive Project της Φλωρεντίας και ανώτερος ερευνητικός εταίρος στο Institute for European Global Studies στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας. Ο…
Η κρατική μηχανή: μια (μάλλον) ελληνική ιδιαιτερότητα
Συνδιαμόρφωση κειμένου: Γιώργος Κουτσαντώνης και Μιχάλης Θεοδοσιάδης. Στην Ελλάδα η διάκριση της εκάστοτε κυβέρνησης από τον κρατικό μηχανισμό είναι μια δύσκολη υπόθεση, ειδικά για τον πολίτη. Στη θεωρία, ο κρατικός μηχανισμός αποτελεί λειτουργικό τμήμα του κράτους, όπου με τον όρο «Κράτος» εννοούμε τη νομική οργάνωση ενός…
Εις μνήμην Roberto Calasso
Με τη λαβυρινθώδη γραφή και τα πολλαπλά επίπεδα του αφηγηματικού τους υλικού, ταυτόχρονα με την ελαχιστοποίηση της φωνής του συγγραφέα, τα βιβλία του Calasso απευθύνονται στον μυημένο ή στον αναγνώστη που θέλει να μυηθεί, αυτόν δηλαδή που δεν επιθυμεί απλά να ψυχαγωγηθεί ή να πληροφορηθεί, αλλά να βιώσει την εμπειρία μιας, έστω και πρόσκαιρης, εσωτερικής μεταμόρφωσης. Αυτός ο αναγνώστης που θα τολμήσει να «απωλέσει την ψυχήν αυτού» και να διατρέξει ως το τέλος τον λαβύρινθο που έχει στήσει γι’ αυτόν ο συγγραφέας, θα δει να αναδύεται σταδιακά, διά μέσω των πολιτισμικών θραυσμάτων που αποτελούν τους τοίχους του, μια ενιαία οπτική του πολιτισμού και θα ανταμειφθεί συλλαμβάνοντας ένα μικρό μέρος από την άρρητη και μυστική αλήθεια του. Σύστημα συμβόλων και αναλογιών, μακρόκοσμος που εμπεριέχει μέσα του ένα πλήθος μικρόκοσμων, το έργο του Roberto Calasso θα εξασκεί στο μέλλον μια όλο και αυξανόμενη επιρροή και θα αποτελεί, για όποιον θελήσει να εισέλθει στο εσωτερικό του, μια προνομιακή πύλη εισόδου στα μυστήρια του ανθρώπινου πολιτισμού.
Η έννοια της πνευματικής ιδιοκτησίας ανά τους αιώνες
Η επί αιώνες μνημονική διάσωση προφορικών επών και παραδόσεων θέτει αντίστοιχες υποψίες για την σχετικότητα της πνευματικής κυριότητας και σε αρχαίες -ιδίως προκλασικές- περιόδους. Φερειπείν, ορισμένοι νεώτεροι μελετητές έχουν αμφισβητήσει την ύπαρξη του Ομήρου ως ιστορικού προσώπου, χαρακτηρίζοντας τα έπη του ως απανθίσματα προφορικών μύθων που κάθε αρχαϊκή γενεά εμπλούτιζε με τον δικό της, αυθαίρετο τρόπο [5]. Λόγω ένδειας πηγών, η ενδελεχής διερεύνηση της αρχαίας γραμματείας συνήθως κρίνεται επισφαλής. Μολαταύτα, το φαινόμενο της προοδευτικής διάνθισης λογοτεχνικών έργων ανωνύμου εμπνευστή μπορεί να μελετηθεί καλύτερα στην νεοελληνική παράδοση, από το έπος του Διγενή έως τα δημοτικά τραγούδια. Τέτοια προ-νεωτερική, λαϊκή ποίηση λαξευόταν από στόμα σε στόμα και από γενεά σε γενεά, φέροντας την ιδιαίτερη πολιτιστική σφραγίδα της κοινότητας όπου ανακυκλείτο. Επρόκειτο περί κοινού κτήματος, εν είδει μίας -ας μου επιτραπεί η έκφραση- πνευματικής κοινοκτημοσύνης.
Η βαθιά πολιτισμική κρίση και η σημαντικότητα της ευκοσμίας στην ελληνική φιλοσοφική και πολιτική παράδοση
Σε συνέντευξη στην εφημερίδα Νέα Κρήτη με το δημοσιογράφο Νίκο Κοσμαδάκη (Αριθμός φύλλου 6279, Πέμπτη 8 Ιουλίου 2021, σ.16-7) συζητάμε για την πολιτική, τη φιλοσοφία, τη δημοκρατία, την ανθρωποκεντρικότητα, την ευκοσμία καθώς και την πολιτική πραγματικότητα της σύγχρονης Ελλάδας. Νίκος Κοσμαδάκης: κ. Θεοδοσιάδη καταρχήν να…
Karl Jaspers: μια εισαγωγή στη σκέψη του Γερμανού υπαρξιστή
Ένας από τους πιο αξιόλογους φιλοσόφους του εικοστού αιώνα, ήταν ο υπαρξιστής Karl Jaspers (1883-1969). Υπήρξε ένας από τους λίγους διανοούμενους που μίλησε δημόσια και υπεύθυνα για το πρόβλημα της «γερμανικής ευθύνης» μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Σε αντίθεση με τη σκέψη άλλων…
Αμερικανική Επανάσταση και ευκοσμία
Η Διακήρυξη της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας, όπως επικυρώθηκε στην αίθουσα συνεδριάσεων της Φιλαδέλφειας, αποτελεί πράξη εφαρμογής βασικών αρχών του Διαφωτισμού (με έμφαση στην προστασία από αυθαίρετες εξουσίες και στο δικαίωμα επιδίωξης της ατομικής ευτυχίας). Για πολλούς η Αμερικανική Επανάσταση αποτελεί ιστορικό ορόσημο στην υπεροχή της λογικής,…
O Gilles Lipovetsky και ο «ναρκισσισμός» του ανθρώπου των μετα-μοντέρνων κοινωνιών
«Στην αρχή της καπιταλιστικής παραγωγής -έχουν περάσει ένας-δυο αιώνες από τότε-, ο αστός ήταν ένας μετριοπαθής άνθρωπος, με μυαλωμένες και φιλήσυχες συνήθειες· αρκούνταν στη γυναίκα του ή σχεδόν σ’ αυτήν δεν έπινε παρά όταν και όσο διψούσε και δεν έτρωγε παρά όταν και όσο πεινούσε….
Ο «ελληνοκεντρισμός» του Παναγιώτη Κονδύλη
«Αν ο Ελληνισμός θέλει να επιβιώσει ως διακεκριμένη ταυτότητα, το πρώτο που θα έπρεπε να κάμει θα ήταν να παράγει όσα τρώει. Δεν εννοώ διόλου κάποιαν οικονομική “αυτάρκεια” με την παλαιά έννοια, αλλά την απαλλαγή από την πολιτική και την πρακτική του παρασιτικού καταναλωτισμού. Ένα βιώσιμο συλλογικό υποκείμενο οφείλει να εξάγει τουλάχιστον τόσα, όσα εισάγει σ’ έναν ανοικτότερο κόσμο. Ειδάλλως είναι αναπόφευκτη ή πτώση στα κατώτερα σκαλιά του διεθνούς καταμερισμού της εργασίας, ή καταχρέωσα και ή πολιτικοστρατιωτική εξάρτηση».
Edward Skidelsky – Η σκιά του ολοκληρωτισμού (μέρος α’)
«H αντιηρωική και αντιουτοπική φύση του δυτικού φιλελευθερισμού είναι ο μεγαλύτερος εχθρός των θρησκόληπτων σκληροπυρηνικών, των ιερέων βασιλέων και όσων επιζητούν την αγνότητα και την ηρωική σωτηρία». Ian Buruma & Avisahi Margalit μτφρ:. Μύρων Ζαχαράκης Τον Μάρτιο του 2019, η φορολογική εμπειρογνώμων Maya Forstater απολύθηκε…